"De Lelie" was aanvankelijk een boekweit-rosmolen. Het gebouw gaat terug tot de 14de eeuw, toen het brouwerij 'De Lelie' was. In de 17de eeuw werd er een rosmolen (aangedreven op paarden) geïnstalleerd om graan te malen. Vanaf 1785 werd het een bloempelderij. Het groeide uit tot een bloemmaalderij met stoom en later met de motor. De laatste molenaar, Jacques Goethals, maalde er tot november 2008. (De laatste werking is volledig gefilmd). Hij verkocht zelfs zakjes meel van 1 kilogram.

Architect Claude Van Acker kocht het gebouw begin 2007 van de laatste molenaar Jacques Goethals en verbouwde het helemaal. De bedoeling was om zijn architectenbureau hier in onder te brengen, een deel te verhuren als loft en ook het gebouw toegankelijk te houden voor bezoekers als een molenmuseum. De inhuldiging vond plaats op 27 juni 2009.

In 2011 werd het museum tijdelijk gesloten maar van zodra er een nieuwe gerant komt is een heropening voorzien.

Lieven DENEWET

Bouwkundige beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed, Chris Bogaert, Kathleen Lanclus & Mieke Verbeeck)

Dubbelhuis van vier traveeën, vier bouwlagen onder een afgesnuit zadeldak (pannen). Oude kern (17de eeuw) zichtbaar in de begane grond: verankerde bak- en zandsteenpui met kruiskozijnen, o.m. twee aangepaste, afgelijnd door een waterlijst. Borstweringen met sculpturale panelen en als centraal motief een lelie in een medaillon (de reliëfs verwijzen naar de vroegere functie van het huts). Bepleisterde bovenbouw met rechthoekige vensters met onversierde borstwering (19de eeuw). De uiterste blinde travee op de bovenste verdieping laten een vroegere topgevel vermoeden. Achterpuntgevel met aandak.

Bijbouw - achter het hoekhuis nr. 12 - uitziend op de Leie, bakstenen gebouw van twee traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak (golfplaten). Kruisvensters bewaard op de eerste twee bouwlagen In de gevel ingebouwde industriele schoorsteen (naar boven licht versmallend, en met ijzeren banden versterkt), afkomstig van een verbouwing tot brouwerij later tot maalderij (eerste helft 19de eeuw).

Boven de ingang van de vroegere Molens Goethals in de Meerseniersstraat hangt ook een fraai gevelreliëf. Het geeft aan dat hier vroeger een rosmolen stond. Die maalde boekweit, gerst en haver voor bakkers en brouwers, maar ook snuiftabak, vandaar "peerdentoebackmeulen". Het hele verhaal wordt erop afgebeeld: de rosmolen met het paard, de molenaar die een maat meel in een zak giet die door een vrouw wordt opengehouden en een kulderken (Gents weeskind) op een stok dat de overschotjes komt ophalen.   

Meerseniersstraat nr. 24. Hoekhuis met drie bouwlagen afgedekt met een afgesnuit zadeldak (pannen). Drie traveeën brede voorgevel op de luifel boven de pui gedateerd 1712. Gecementeerde, verlaagde en aangepaste tuitgevel met rechthoekige vensters. Middentravee tussen uitspringende vlakke penanten die als booglijst om het halfrond zoldervenster lopen. Twintigste-eeuwse winkelpui. Zijgevel, aan de kant van de Leie, van drie traveeën. Oudere gevelordonnantie (17de eeuw) den voorgevel. Baksteen gecombineerd met zandsteen voor de onderbouw en speklagen in het verlengde van de dorpels. Kelderverdieping met deur. Fel overkragende bovenbouw op korfbogen rustend op getrapte consoles van natuursteen. Kruiskozijnen verbouwd tot rechthoekige vensters waarvan enkele werden verlaagd en voorzien van lekdrempels en op de uiterste travee van de begane grond voorzien van rolluikkasten en ijzeren leuningen. Twee puntdakvensters met schouderstukken.

Conception, "Gent. Bruisend authentiek. Toeristische brochure", Gent, Stadsbestuur, 2009.
Museum Molens Goethals
Meerseniersstraat 20 - T. + 32 9 234 35 00 (thans niet meer geldig)
www. molensgoethals. be (inmiddels opgeheven)
700 jaar lang werd hier gemalen en gebrouwen.
Vandaag zwijgen de molens, maar gelukkig werden de laatste activiteiten op film vastgelegd. De rondleiding langs de oude machines, de kanalen en de silo’s eindigt in de gezellige brood- en koffiebar. Uitsluitend op afspraak.

Literatuur

Bogaert C., Lanclus K. & Verbeeck M. m.m.v. Linters A. & Dambre-Van Tyghem F., "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4NA", Brussel - Gent, 1976.
"Over rosmolens en burenhinder", Ghendtsche Tydingen (Heemkundige en Historische Kring Gent), jg. 1982, 3, p. 125-130.
Alain Goublomme & Damien De Leeuw, "De laatste authentieke maalderij in de Gentse kuip behoort tot het verleden", Vlaamse Molens, II, 2008 (winter), p. 26-28.
Alain Goublomme, "Molens te Gent", Vlaamse Molens, VII, 2013, 3, p. 24-30.
R. Depoorter, "Gevelsteen met voorstelling van een rosmolen", Ons Heem, 1960, 3, p. 90-92.
OSW, "Molenmuseum opent zijn deuren", Het Nieuwsblad, 27.06.2009.

Mailberichten
Claude Van Acker, Gent, 05.06.2014.