Brugge, Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Naam
- De Mortier, De Bloedput, De Schaapsklauw
- Ligging
- Gulden-Vlieslaan
8000 Brugge
bij De Bloedput
rechts v.h. uiteinde v.d. Beenhouwersstraatkadasterperceel D70
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1563
- Verdwenen
- 1842 - 15 oktober, afgestookt
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Oliemolen, later korenmolen
- Bescherming
- ---,
- Database nummer
- 5939
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Mortier, ook wel eens De Bloedput (naar de ligging) of de Schaapsklauw genaamd, was een houten korenwindmolen op de Smedenvest, aan de huidige Gulden-Vlieslaan ter hoogte van de Bloedput, rechts van het einde van de Beenhouwersstraat.
Hij komt voor op de plannen van Marcus Gerards (1562) en Jacob van Deventer (1558-1575), als tweede molen tussen de Ezelpoort en de Smedenpoort.
In het Sint-Jacobszestendeel van 1580 wordt hij vermeld als "Een oliemuelen ghenaemt Den Mortier", in het bezit van Lenaert Cobrysse.
De molen bleef steeds een staakmolen, maar de functie veranderde van olie- naar graanmolen.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: a) Schaep Felix, de weduwe te Brugge en b) Berghof Leonard Augustin, de weduwe, te Brugge
- 31.01.1835, verkoop: a) Schaep Felix, de weduwe, te Brugge en b) Schramme Charles, zakkenverhuurder te Brugge (notaris Vanderhofstadt)
- 1842, eigenaar: a) Verriest Jacobus en Franciscus (1/2) en b) Schramme Sophie, Josefine en Barbe (1/2).
De molen werd opzettelijk in brand gestoken op 15 oktober 1842. Het kadaster vermeldt (in kadasterdocument 223) ten onrechte dat de molen werd vernield tijdens een orkaan. De molen was voor de helft in het bezit van Charles Sophie Josefine en Barbe Schramme, de andere helft van Jacobus en Franciscus Verriest. Tussen de beide famiies was er onenigheid ontstaan en de negentienjarige Franciscus Verriest had de molen in brand gestoken.
De molen werd niet meer heropgericht. De stad Brugge kocht in 1844 de molenwal aan. De erfgenamen Schramme ontvingen 1000 frank van de stad. De molenmote werd pas afgevoerd bij de aanleg van de nieuwe boulevard, die de naam Gulden-Vlieslaan kreeg.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
HOF VAN ASSISEN DER PROVINCIE WEST-VLAENDEREN.
4de KWARTAL 1ste serie.
President Mr. ONRAET.
Zitting van den 2 december. - Den genaemden Franciscus Verriest, zoon van Franciscus, oud 19 jaeren, geboren en woonende te Brugge, mulder, aengeklaegd van op 15 october 1842, den graenmolen, genaemd den Mortier, staende op de stads vesting te Brugge, en toebehoorende aen den heer Schramme en gezusters, vrywilliglyk in brand gesteken te hebben, is vrygesproken.
Het hof van assisen heeft vier zittingen tot het onderzoek dezer zaek besteed.
De openbaering van de tweede serie van hof van assisen der provincie West-Vlaenderern, is vastgesteld op maendag 11 december toekomende.
Gazette van de provincie West-Vlaenderen en der stad Brugge, van Waerschouwingen, Bekendmaekingen, Verkoopingen, enz., jg. 50, nr. 145. 4 december 1843, p. 3., kol. 2.
Literatuur
Archieven
- Stadsarchief Brugge, nr. 138. Registers van de Zestendelen. Sint-Jacobszestendeel, 19e cirkel, f° 1813 (1580-1796).
- Stadsarchief Brugge, "Biens Communausx. Acquisitions", 1848-1854.
- Stadsarchief Brugge, "Biens Communaux", 1842-1843.
Uitgegeven bronnen
- L. Gilliodts-Van Severen, "Les registres des "Zestendeelen" ou la cadastre de la ville de Bruges de l'année 1580". Brugge 1894, p. 252.
- Gazette van de provincie West-Vlaenderen en der stad Brugge, van Waerschouwingen, Bekendmaekingen, Verkoopingen, enz., jg. 50, nr. 145. 4 december 1843, p. 3., kol. 2.
Werken
- K. De Flou, Woordenboek der Toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1914-1938.
- Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1993.
- J.A. Rau & J. D’hondt, "De Brugse parochies. 2. Het leven in Sint-Salvator, Sint-Jacobs, Sint-Gillis", Brugge, 1988, p. 13, 15.
Jaak A. Rau & Jan D'hondt, "Een eeuw Brugge. Deel 1: 1800-1900", Brugge, Marc Vande Wiele, 2001.
- Guillaume Michiels, Iconografie der stad Brugge, III, Brugge, 1968, p. 174
- Marc Ryckaert, "Historische Stedenatlas van België", Brussel, 1991.