Jaarlijks aantal asomwentelingen 1994: 45 1995: 8 2000: 0 2001: 0 2002: 0 2003: 0 2004: 0 2005: 0 2006: 0 2007: 0 2008: 0 2009: 0 2010: 0 2011: 0 2012: 0 2013: 0 2014: 0 2015: 0 2016: 0 2017: 0 2018: 0 2019: 0 2020: 0 2021: 0 2022: 0 2023: 0
Intekendatum: 24.08.2000, 10 u. Molen: Balegem (Oosterzele, O.-Vl.), Guillotinemolen - stenen bergmolen met sterk conische kuip Bouwheer: Gemeente Oosterzele Ontwerper: Architectenbureau P. Gevers, Kasterlee Opdracht: Restauratie; o/cat. D23 of D24, kl. 2; 140 werkdagen Plaats aanbesteding: Gemeentehuis, Dorp 1, Oosterzele Offertes: Molenbouw Peel Thomaes bvba, Gistel, €220.526,50; Beke nv, Oostkamp, €323.448,47; Nijs P. nv, Deinze, €356.257,45 * Heraanbesteding op 08.11.2001
Intekendatum: 08.11.2001, 14 u. 30 (heraanbesteding van 24.08.2000) Molen: Balegem (Oosterzele, O.-Vl.), Guillotinemolen - stenen bergmolen met sterk conische kuip Bouwheer: Gemeente Oosterzele Ontwerper: Architectenbureau P. Gevers, Kasterlee Opdracht: Restauratie perceel 1: bouwkundige werken; o/cat. D24, kl. 2; 140 werkdagen; perceel 2: molenbouwkundige werken; o/cat. D23, kl. 2; 140 werkdagen Plaats aanbesteding: Gemeentehuis, Dorp 1, Oosterzele Offertes: Perceel 1: Beke nv, Oostkamp, €216.246,07; Nijs P. nv, Deinze, €220.150,72; Aquastra bvba, Wevelgem, €231.202,51; perceel 2: Nijs P. nv, Deinze, €159.940,90; Thomaes Molenbouw nv, Roeselare, €182.701,37 * Heraanbesteding op 20.08.2004
Intekendatum: 20.08.2004, 11 u. (heraanbesteding van 08.11.2001) Molen: Oosterzele (O.-Vl.), Guillotinemolen - stenen bergmolen Bouwheer: Gemeente Oosterzele Ontwerper: Architectenbureau P. Gevers, Kasterlee Opdracht: Aanvraag tot deelneming aan de beperkte aanbesteding voor de restauratie, perceel 1: bouwkundige werken; o/cat. D24, kl. 21; 140 werkdagen; perceel 2: molenbouwkundige werken; 140 werkdagen Plaats aanbesteding: Gemeentehuis, Dorp 1, 9860 Oosterzele Toewijzing: Niet uitgevoerd
"Dringende herstelling Guillotinemolen", regiozottegem.be, 21.12.2012. Het gemeentebestuur van Oosterzele laat dringende herstellingswerken uitvoeren aan de Guillotinemolen in Balegem. De houten constructie die aan de kap is bevestigd en de wieken op hun plaats houdt, was losgekomen waardoor de wieken en de kap bij stormweer dreigden los te komen. Waterschade in de molen veroorzaakte ook instortingsgevaar voor de zolders. De bouwvallige toestand waarin de molen zich momenteel bevindt, betekent een acuut gevaar voor de openbare veiligheid en gezondheid van de onmiddellijke omgeving. Daardoor besliste het gemeentebestuur om de houten kapconstructie en de wieken voorlopig te verwijderen en de molen binnenin te stutten. Ook aan het Spectrum in Gijzenzele werden dringende maatregelen tegen waterschade genomen. Volgens gemeenteraadslid Filip Michiels van SVVO is het jammer dat er nu al ingegrepen moet worden, terwijl de renovatie van het plectrum nog maar pas achter de rug is.
DV, "Bescherming traag maar zeker - Drie molens in Oosterzele worden gerestaureerd", in: De Streekkrant, 10.02.2010. Oosterzele - De oppositie van Oosterzele maakt zich zorgen over de restauratie van de drie windmolens op het grondgebied van de gemeente. "Reeds vorig jaar hebben we een Beschermcomité voor Monumenten en Landschappen opgericht in de gemeente en moeten dergelijke restauratiedossiers sneller vooruit gaan", aldus schepen van Cultuur Paul Cottenie. Oosterzele heeft drie oude molens. De Guillotinemolen aan de Molenstraat in Balegem, de Klepmolen aan de Bottelweg en de Vissersmolen in Scheldewindeke, eigendom van de Provincie. Voor alle drie is een restauratiedossier lopende. "Voor de Guillotinemolen loopt de procedure reeds sinds 1995 maar we wachten op een definitieve uitspraak in een zaak tussen de aannemer en de overheid", aldus Cottenie. Aan de Klepmolen gaat het werk langzaam maar zeker vooruit. "Schrijnwerkerij Verschuere uit Zwalm kreeg de molentechnische werken toegewezen en voor de bouwwerken lopen de offertes. Na het bouwverlof deze zomer moeten de werken kunnen van start gaan", weet Paul Cottenie.
Te koop of te huur: Stenen korenwindmolen in Balegem Gazette van Gent, nr. 1134 van 8 pluv. XIII = 28 jan. 1805; ook in de nrs. 1135, 1137 en 1139 resp. van 4, 7 en 12 febr. 1805. Te koop of te huur: "schoonen en wel gekallanten" korenwindmolen, met twee koppelen stenen en "een allerschoonste en gemakkelijk stampkot daarin", onlangs uit de grond nieuw gemaakt, gelegen binnen Balegem niet ver van het dorp en "in het midden van de commune", in totaal groot 33a 68 roeden (Aalsterse maat). Zich te adresseren bij Pieter Armand Platteau, eigenaar van de molen, op de Plaats van Balegem.
Twee molensagen over de Guillotinemolen Heks komt 's nachts in de malende molen - Hebt gij hier nog gehoord over vrouwen die de naam hadden? - Ik mag ze niet noemen omdat de familie nog bestaat. - Ik zal ze noemen: Treze Wauters! - Ge zijt erop, meneer. Een ding weet ik, dat een keer de mulder, heel laat in de avond, hier een keer op de stenemeulen hier zat, aan 't graan malen en dat ze daar, we zullen zeggen, in de nacht binnen kwam gestapt. En dat hij juist die gedachte had op haar en dat ze daar was. Ziet ge het. Maar van haar anders... er is veel overdreven. Molenaarsknecht onthoofd bij het indraaien van de "Guilotine" Verder verhaalt de volksmond dat bij het indraaien van de molen de molenaarsknecht door een wiek werd getroffen en gedood (onthoofd?). - Zegspersonen: a. Jan Antoon Haems, °Munkzwalm 1900, onderwijzer, Balegem (sinds 1922); b. diverse inwoners van Balegem. - Bron: T. Penneman, Bekende heksen en tovenaars. Proeve van geïntegreerd sagenonderzoek in de arrondissementen Eeklo en Gent (Veldwerk 1972), Sint-Niklaas, 1972 (gestencilde uitgave), p. 66-67: P. Bauters, Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen, Gent, 1985, p. 217; L. De Smet, De stenen korenwindmolens te Balegem (Oosterzele): de Guillotine (2), in: Jaarboek van het Heemkundig Genootschap van het Land van Rode, X, 1987, p. 44. - Sagenmotieven: a. toverwereld - heksen - ontmoeting; b. historische sage - etymologische sage - naamverklaring: Guillotine. - Toelichting. De etymologische sage blijkt inderdaad gebaseerd te zijn op een echt gebeurd feit. Toen molenbouwer Michel uit Bottelare op 7 februari 1798 in de molen werkzaam was, kwam de 33-jarige Francies de Groote hem opzoeken en werd door één van de draaiende wieken dodelijk getroffen. Op 2 augustus 1832 was de molen andermaal het toneel van een dodelijk ongeval: de 18-jarige Dominicus De Mulder. De troebele tijd bij de bouw van de molen (de Franse Revolutie, met het veelvuldig gebruik van de "guillotine") en de hier geciteerde ongevallen leidden tot de volkse benaming "de Guillotine".
"Restauratie Klepmolen gaat starten", regiozottegem.be, 01.02.2010. Tijdens de gemeenteraad maakte SVVO-gemeenteraadslid Filip Michiels zich zorgen over de restauratie en renovatie van de Oosterzeelse molens. Volgens schepen van Cultuur Paul Cottenie wil de gemeente het restauratie dossier van de Guillotinemolen in Balegem zo snel mogelijk terug op de rails zetten. Het dossier liep al verschillende keren om administratieve redenen vast. Voor het restauratiedossier van de Klepmolen in de Bottelweg in Balegem kondigt de schepen de start van de werken aan na het komende bouwverlof. De gemeente wil in maart de aannemer aanduiden. Voor de Vissersmolen, ook de Windekemolen genoemd, op de grens met Scheldewindeke heeft het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen geld voorzien in haar begroting voor de aanstelling van een ontwerper voor de opmaak van het restauratiedossier. Vorig jaar werd een beschermcomité Monumenten en Landschappen in het leven geroepen. Dit comité moet het onroerend erfgoed in groot-Oosterzele inventariseren, behouden, beheren en ontsluiten. De erkende monumenten zouden in een autonoom gemeentebedrijf opgenomen worden.
"Balegem is een molendorp", de-beiaard.be, 27.04.2017. Oosterzele-Balegem, 27.04.2017. De Klepmolen werd prachtig gerenoveerd en maalt iedere eerste zondag van de maand zijn portie meel. En niet zomaar wat meel, maar biomeel dat te koop wordt aangeboden op 7 mei in de Klepmolen, op 28 mei , op 2 juli en 6 augustus en op 1 oktober. In de Patisson kan je ook het biomeel aankopen (dat is op Houte 35) elke vrijdag en zaterdag. Naast de Klepmolen is er de Windekemolen die momenteel door de Provincie opnieuw gerestaureerd wordt. Op de Guillotinemolen in de Molenstraat is intussen een boompje aan het groeien. Een laagje verf zal niet toereikend zijn, een heuse opknapbeurt wel…
Literatuur
Archieven Rijksarchief Gent, Vorstelijke Domeinen, bundel 100, nrs. 45 en 52. Rijksarchief Gent, Raad van Vlaanderen, bundel 30.938 (stuk 171/N° 1478 de l’an 1791).
Gedrukte bronnen Gazette van Gent, nr. 1134 van 8 pluv. XIII = 28 jan. 1805; ook in de nrs. 1135, 1137 en 1139 resp. van 4, 7 en 12 febr. 1805. Gazette van Gend, nr. 1197 van 05.06.1823 (verhuur)
Werken De Potter Frans & Broeckaert Jan, "Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen", reeks I, deel 1, Balegem, p. 7-8, Gent, 1864-1870. L. De Smet, "De stenen korenwindmolen te Balegem (Oosterzele). De Guillotine. (Portret van een draaiende molen)", in: Natuur- en Stedeschoon, 60, 1991, nr. 6, p. 18-21, ill. Lucien De Smet, "De houten korenwindmolens te Balegem (Oosterzele), in: "Jaarboek van het Heemkundig Genootschap van het Land van Rode", Gentbrugge, jg. 11, p. 114-143, ill. krt., plans; P. Huys, “De oprichting van nieuwe molens in Oost-Vlaanderen in de late achttiende eeuw”, in Uit velerlei eeuwen. Historische en kunsthistorische bijdragen (Gent, Provincie, 1982; reeks Kultureel Jaarboek - Bijdragen, nieuwe reeks, 18), pp. 57-72 (70). Paul Huys, "Betwistingen rond de oprichting van molens (1792)", Molenecho's, XXXVIII, 2010, 3, p. 140-141. Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985, p. 216-220.; Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986, p. 108 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25). (L. Smet), "Balegem, Molen te Berg of Grote Kucher", in: Molenecho's, III, 1975, p. 37. (L. Smet), "Foto Balegem: de grote Kucher", in: Molenecho's, VII, 1979, nr. 8, p. 64. J. Verpaalen, "Balegem: molendorp met weinig allure", in: De Belgische Molenaar, LXXVII, 1982, nr. 2, p. 38-40. "Balegem: het Vlaams molendorp?", in: Molenecho's, XI, 1983, p. 15. V.G., "Wordt Balegem een uitverkoren molendorp? in: De Belgische Molenaar, LXX, 1975, p. 354; "De driemolenwandeling Balegem", in: Bouwkundig Erfgoed in Vlaanderen, 1977, nr. 26, p. 19-23. "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962). Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996. L. De Smet, "De stenen korenwindmolens te Balegem (Oosterzele)", in: Jaarboek van het Heemkundig genootschap van het Land van Rode, 9 (1985), p. 53-71; 10 (1986), p. 40. J. D(ruyts), "15 september. Oostvlaamse Molendag", in: Levende Molens, jg. 7 (1985), nr. 11, p. 81-84. Bogaert C. & Verbeeck M., "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N2", Brussel - Turnhout, 1989. Jan Bauwens, "Zuid Oostvlaams molennieuws [Klepmolen van Balegem, De Guillotine te Balegem, Windekemolen te Balegem, Opbrakel, Nederbrakel, Nederzwalm, Velzeke]", in: Levende Molens, jg. 6 (1984), nr. 3, p. 20 en 24. John Verpaalen, "Balegem: molendorp met weinig allure", in: De Belgische Molenaar en Levende Molens, jg. 77 (1982), nr. 2 (februari), p. 38-40, ill. Lieven Denewet, "Honderd bespookte molens in Vlaanderen. Een verzameling molensagen van de kuststreek tot het Maasland", Molenecho's, XX, 1992, 3-4, p. 175, 178, 219-220. Lieven Denewet, "Vlaamse molens in volksverhalen (deel 2)", in: Vlaamse Molens, V, 2011, 4, p. 38-39. www. hethuisvanbalegem.be
Persberichten "Restauratie Klepmolen gaat starten", regiozottegem.be, 01.02.2010. DV, "Bescherming traag maar zeker - Drie molens in Oosterzele worden gerestaureerd", in: De Streekkrant, 10.02.2010. "Dringende herstelling Guillotinemolen", regiozottegem.be, 21.12.2012. "Balegem is een molendorp", de-beiaard.be, 27.04.2017. Didier Verbaere, “Gemeente zoekt centen om beschermde Guillotinemolen in Balegem te restaureren”, Het Laatste Nieuws, 21.11.2019.
|