Molenechos's Homepage Molenechos.org

Hoegaarden, Vlaanderen - Vlaams-Brabant

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Molen van Lede, Molen van Bullecom - II, Bellecommolen
Ligging
Pastoorstraat
3320 Hoegaarden
ten oosten
Groot Overlaar
op de Grote Gete
2,9 km NO v.d. kerk
kadasterperceel H108 (Hoegaarden)
M207 (Bost)
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
Gebouwd
voor 1422 / na 1660
Verdwenen
1660, sloop / 1914, landgebouw
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen, oliemolen
Database nummer
6535
© Foto: Ton Slings, Heerlen

Beschrijving / geschiedenis

De Molen van Lede was een graanwatermolen op de Grote Gete, op 45,17 meter boven de zeespiegel. Werd reeds vermeld in 1422. De molen was beurtelings eigendom van de families de Bisdomme, T'Shertogen en Brandenbourg. In 1554 kwam hij in het bezit van meester Filips de Lange van Wellenberge en op 16 juni 1608 van Jan van Ryckel, heer van Bullecom.

Aanduidingen op landkaarten:
- Kaart Fricx (1712): met het symbool van een watermolen
- Ferrariskaart (ca. 1775): benaming Moulin de Bullegooie
- Atlas der Buurtwegen: enkel "Moulin"
- Kaart Vandermaelen (ca. 1850): benaming M(oul)in de Bullecon
- Kadastrale kaart van PC. Popp (ca. 1860): Moulin de Belicom

Het was een dubbele molen die bestond uit een graan- en een oliemolen(opgericht voor 1515).  Beide molens werden op 15 maart 1631 verhuurd werd aan Thomas Doultremont. Werd in 1660 gesloopt en daarna heropgebouwd en werd toen Molen van Bullecom genaamd.

In de 19de eeuw waren er twee waterraderen: één voor de graan- en één voor de oliemolen. 

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Marneff Jan-Baptist, de weduwe, te Tienen
- later, mutatie: Verlat-Marneff Louis, de weduwe
- 16.12.1847, deling: Marneff Henricus Josephus, kooman te Tienen (notaris Kerselaer)
- 02.06.1858, verkoop: a) Raeymaekers-Paillet Eugenius, advocaat te Tienen en b) Duwaerts Theodorus, kooman te Tienen (notaris Martinquet)
- 14.04.1866, verkoop: a) Duwaerts Theodorius, koopman te Tienen en b) Janssen de Grez Edouardus Edmondus, zonder beroep te Tienen (notaris Swinnen)
- 1872, verkoop: Duwaerts Theodorius en consoorten, koopman te Tienen
- 20.08.1875, verkoop: a) Loriers Philibertus, b) Loriers Theophile, c) Loriers Achille, d) Loriers Edouard, e) Loriers Gustave en f) Loriers Sabine (notaris Swinnnen)
- 1883, eigenaar: Loriers Philippus en Cie, nijveraar te Hoegaarden
- 14.10.1890, verkoop: a) Liriers Gustaaf, b) Loriers Theophiel, c) Loriers Sabina, d) Loriers Achiel en e) Loriers Edouard (notaris Delacroix)
- 26.07.1898, verkoop: Grégoire-Loriers Flormond, handelaar te Tienen (notaris Delacroix)

In 1894 werd het molengebouw te Hoegaarden (kadasterperceel H108) omschreven als "oliemolen met watertuig". In 1914 werd deze watermolen opgeheven: hij bleef verder in gebruik als landgebouw.
Het oliemolengebouw (sinds 1882 op het grondgebied van de nieuw gevormde gemeente Bost, kadasterperceel M207) werd in 1906, na herbouw, in het kadaster beschreven als bakhuis.

Zie ook: Bost (Tienen), Molen van Bellecom

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

J. Van der Velpen, "Hoegaarden en zijn gehuchten, topografisch, toponymisch en archeologisch", in: Eigen Schoon en de Brabander, XL, 1957, p. 28-52;
H. Van Nerum, "De molens te Hoegaarden", in: Alpaïdas, VIII, nr. 28, p. 24-28; nr. 29, p. 23-25 en IX, nr. 30, p. 24-26, nr. 31, p. 23-26 en nr. 32, p. 23-26;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 4: arrondissement Leuven (A-L)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1993;
Frank Doperé, "De watermolens te Hoegaarden. Een technisch-historische benadering", in: Jaarboek-Mededelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring voor Leuven en omgeving, jg. 31 (1991), p. 3-86, ill. plans;
G.K. Kockelberg, "Molens van Hoegaarden", in: Ons Molenheem, XXX, 2005, nr. 2, p. 36-41;
H. Van Nerum, "De molens te Hoegaarden. - Vroeger verschenen in "Alpaidis", in: Ons Molenheem, 1983, nr. 2, p. 11-14, nr. 3 (sept.), p. 25-30.

Persberichten
Raymond Billen, "Big Jump vraagt aandacht voor schone Gete", Het Nieuwsblad, 12.07.2015.
Raymond Billen, "Nog drie knelpunten voor vismigratie op onze rivieren", Het Nieuwsblad, 23.08.2016. Raymond Billen, "Vertellers bundelen oude verhalen over vernieuwde watermolens", Het Nieuwsblad, 22.10.2016.

Overige foto's

Molen van Lede, Molen van Bullecom - II, Bellecommolen, Hoegaarden, Foto: Ton Slings, 23.04.2013 | Database Belgische molens
© Foto: Ton Slings, 23.04.2013
Molen van Lede, Molen van Bullecom - II, Bellecommolen, Hoegaarden, Foto: Ton Slings, 23.04.2013 | Database Belgische molens
© Foto: Ton Slings, 23.04.2013
Molen van Lede, Molen van Bullecom - II, Bellecommolen, Hoegaarden, Foto: Ton Slings, 23.04.2013 | Database Belgische molens
© Foto: Ton Slings, 23.04.2013
Molen van Lede, Molen van Bullecom - II, Bellecommolen, Hoegaarden, Foto: Mina De Vis | Database Belgische molens
© Foto: Mina De Vis