Molenechos's Homepage Molenechos.org

Bousval (Genappe), Walloniƫ - Waals-Brabant

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
La Grosse Forge
Ligging
Rue de la Forge
1470 Bousval (Genappe)
près de la source Saint Barthélémy
sur la Dyle
kadasterperceel E190
Walloniƫ - Waals-Brabant
Gebouwd
1798 / 1875
Verdwenen
1958, ruine
Type
Watermolen
Functie
IJzergieterij
Bescherming
niet,
Database nummer
7973

Beschrijving / geschiedenis

La Grosse Forge était un moulin à eau située dans la rue du même nom, un peu plus loin que la source Saint Barthélémy, implantée près de la Dyle pour profiter de la force motrice.

Elle fut en activité de 1798 à 1911. Vers 1860, elle occupait 8 ouvriers pour une production de 50 tonnes par an mais elle occupa jusqu’à 60 ouvriers.
Elle fabriquait des pièces telles que des aiguillages et des pièces pour les wagons du chemin de fer.

LES AMIS DE BOUSVAL

---------------------------------------------

De "Grosse Forge" werd in 1798 opgericht als een ijzersmederij. Opeenvolgend gebeurde de omvorming in een ijzersmelterij, een hoefijzerfabriek, een stanserij met waterkracht en tenslotte een elektriciteitsfabriek.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Hoyoux Pierre Joseph, de weduwe, te Brussel
- 30.06.1873, verkoop: Thomas Nicolas en broer, handelaar te Brussel (notaris Delory)
- 20.08.1873, verkoop: Thomas Nicolas, handelaar te Brussel (notaris Delory)
- 22.12.1876, verkoop: Eliard-Thomas Nicolas Joseph, landbouwer te Vieux-Genappe (notaris Berger - "une forge dite La Grosse Forge en activité avec son outillage mouvant et dormant, mue par les eaux de la Dyle ayant pour moteurs quatre roues hydrauliques...")
- later, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden vann Nicolas Eliard)
- 17.08.1878, verkoop: a) Eliard Alfred, minderjarige te Vieux-Genappe, b) Eliard Marie, minderjarige te Vieux-Genappe, c) Eliard Arthur, minderjarige te Vieux-Genappe en d) Eliard Nicolas, minderjarige te Vieux-Genappe (notaris Baule)
- 01.09.1880, verkoop: a) De Raedt Alphonse, brouwer en ijzerhandelaar te Wavre en b) De Raedt Constant, te Wavre (notaris Berger)
- 27.08.1880, verkoop: Leroy Maximilien, industrieel te Brussel (notaris Goes)
- 28.12.1892, verkoop: a) De Raedt Alphonse, brouwer te Wavre en b) De Raedt Constant, handelaar te Wavre (notaris Berger)
- 20.02.1894, maatschappij: Société anonyme "Les Ateliers de la Senne", te Sint-Gillis (notaris Van Halteren)
- 16.10.1919, verkoop: Verbruggen-Heetveld Guillaume Corneille Hubert Blaise, kandidaat-notaris te Court-Saint-Etienne (notaris Bilant - "fabrique d'estampage à eau et à vapeur").

Er gebeurden talrijke verbouwingen en vergrotingen:
- 1875: wordt na totale herbouw beschreven als "forge" (E190b)
- 1876: wordt na vergroting en na grenswijziging tussen percelen E190b
- 22.12.1876: "une forge dite La Grosse Forge en activité avec son outillage mouvant et dormant, mue par les eaux de la Dyle ayant pour moteurs quatre roues hydrauliques..."
- 1888: E190d: ijzersmelterij met waterkracht en stoomkracht; E190e: brasserie (brouwerij)
- 1889: ijzersmelterij met water- en stoomkracht
- 1890: wordt na vergroting en na grenswijziging tussen percelen: "fabrique de fer à cheval à eau et à vapeur" (E190g)
- 1891: wordt na vergroting en na grenswijziging tussen percelen beschreven als "fabrique d'estampage à eau et à vapeur" (E190b)
- 1892: wordt na vergroting E190i
- 1893: plaatsing van een nieuwe stoommachine
- 1908: wordt na vergroting E190k
- 1915: ondergaat een aanzienlijke waardevermindering
- 1910: wordt beschreven als "fabrique d'électricité à eau et à vapeur"
- 16.10.1919: "fabrique d'estampage à eau et à vapeur"
- 1920: wordt na afbraak en gedeeltelijke omvorming beschreven als "fabrique d'électricité" E1901, (zonder melding van de aard van de drijfkarcht)
- 1958: "usine tombé en ruine"

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Vincent Van Grunderbeeck, "Les moulins à eau de la Haute-Dyle", in: Le Lothier roman, Revue d'histoire publiée par le Cercle d'histoire et d'archéologie du Pays de Genappe, trimestriel, 1996, nr 1, p. 1-69, ill.;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 6: arrondissement Nijvel (A-E)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1995.
L. Galesloot, "Le Livre des Feudataires de Jean III, Duc de Brabant", Bruxelles, Hayez, 1865, p. 9
E. Van Ermen; "De adellijke en ridderlijke ondertekenaars van de Keure van Kortenberg en de bekrachtiging van 1372", in: "Eigen Schoon & De Brabander, jg. 96, 2013, nr. 1, p. 65.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Véronique Vander Meiren, "Genappe et ses villages : invitation à la découverte du patrimoine local", Genappe : Véronique Vander Meiren, 2004, 154 p., ill.
Paul Olbrechts, "Genappe", in: "Le Patrimoine industriel du Brabant wallon", Ouvrage collectif édité à l'initiative du Centre Culturel du Brabant Wallon, Court-Saint-Etienne, 1994, p. 53-57, ill.
Georges Deltour, "Si Bousval m'était conté", Bousval: Cercle socio-culturel Les amis de Bousval, 1979, 128 p.
Paul Dubuisson & Madeleine Dubuisson & Marcel Depelsenaire, "Le Canton de Nivelles au fil de l'histoire", Chaumont, Gistoux: Editions du Brabant wallon, 1970, 271 p, ill., krt.
Jules Tarlier & Alphonse Wauters, "La Belgique ancienne et moderne: géographie et histoire des communes belges. Province de Brabant. Canton de Genappe", Bruxelles, Decq, 1859, 101, [2] p.
Henri de Pinchart, "La Motte sous Bousval", in : Wavriensia, XV, 1966, n° 4, p. 133-140.
Mailbericht Leo van der Drift, Den Haag, 13.03.2015.