De Vannestes molen is een stenen stellingmolen in de Abdijmolenweg 3 bus A, aan de westzijde van Pottelberg (weg Kortrijk-Moeskroen), ingericht als koren- en oliemolen.

De geschiedenis van de Rodenburgmolen of Molen van Marke aan de huidige Abdijmolenweg 3 is nauw verbonden met de abdij van Rodenburg, later de abdij van Groeninge, die er eigenaar van was.

In 1237 werd al een windmolen vermeld in een schenkingsbrief van Joanna en Agnes van Rodenburg, ter stichting van de Cisterciënzerabdij: "Apud Marke d.R. avene ad mensuram curtracensem Unum molendinum venti." Men spreekt zelfs van een vaderlijk erfgoed, zodat de molen misschien al enkele tientallen jaren ouder was.

De molen werd in 1562 bedekt met "schaliën" van hout. Er werden er ongeveer 4000 gebruikt, "en de welcke costen van handtghedaet, tmaecken ende decken ontrent 4 lb. grooten".

In 1580, in de tijd van de Malcontenten, werd de molen met de omliggende gebouwen gebrandschat door enkele Schotse soldaten voor een som van 50 pond Vlaams. Omdat de abdis niet onmiddellijk de brandbrieven inwilligde, staken zij op 20 juli 1580 de hofstede bij de molen in brand. De molen bleef echter gespaard. In 1590 werd het goed vercijnsd aan Pieter Van Ackere.
Toch vond de molen tijdens de troebelen zijn ondergang. Kort voor 1627 werden molen en molenhuis herbouwd, omdat ze in vlammen opgegaan werden tijdens "den troubelen tyt" en weer aan het klooster verkocht door Pieter Van de Leene.

In 1634 werd de molen verpacht aan Paul Minne.
Frans Vandenhende herbouwde de molen tussen 1746 en 1771. Op het plan van de weg van Kortrijk naar Risquons-tout, getekend door door Vuylsteke en Waegenbaert in 1780, staat vermeld: "Cooren Wind Molen gebouwd by Frans Vandenhende".

We zien de molen aangeduid op:
- Villaretkaart (1745-1748) als "le Petit Moulin de Mark"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen.
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Na de inval van de Fransen, gebeurde een gedwongen openbare verkoping van de goederen van de Abdij van Groeninge in Kortrijk, op 28 januari en 4 februari 1795 in de herberg den Zonnenopgang op de Koornmarkt te Kortrijk, bewoond door Joseph Haesaert. Van die bezittingen maakt eo.m. deel uit, als koop 9, in de parochie Marke : “de reconnoissance ofte cheyns-prestatie” van 21 guldens courant ‘s jaars, “van 214 roeden erve, waer op staet den Keynen (lees: Kleynen) Molen te Marke”, palende zuid de straat van Kortrijk naar Aalbeke, “alsnu ten laste van Petrus van Neste, ofte tregt van den grond, in cas deze niet absoluyt veraliëneert en is”. Inlichtingen bij notaris Terrin in Kortrijk.

De staakmolen (op het kadasterperceel A463) werd in 1839 afgebroken en in 1841 door Vanneste vervangen door een nieuwe stenen graanwindmolen op het naastgelegen peceel (A462 c/d). Vanneste had daartoe op 21 mei 1841 de toelating verkregen van de Bestendige Deputatie van de provincie West-Vlaanderen. Later werd aan deze graanmolen een oliemolen toegevoegd.

In aanpalende hoevegebouwen werd een bakkerij ingericht, die tot de eerste wereldoorlog actief bleef. De molen werd in 1889 uitgerust met een ketel en stoomtuig. In 1901 stelde Richard Glorieux er ook een olieslagerij met stoommachine in. Er werd zowel met stoom als met de wind gemalen en olie geslagen, ook na de plaatsing van een nieuwe stoommachine in 1905.

Vóór 1914 kreeg kreeg de molen een geklinknageld haspelkruis,  Een haspelkruis bestaat uit vier afzonderlijke roeden die met stroppen om de askop worden vastgemaakt.

De molen was voor de restauratie van de jaren 1980 evenwel nooit voorzien van zelfzwichting (jalouziekleppen). De aanbreng van zelfzwichting in de jaren 1980 gebeurde op basis van een verkeerde interpretatie van ijzerwerk op de hals van de molenas door de toenmalige ingenieur-architect (ontwerper), die deze als restanten van de spin (voor de bediening van de jalouziekleppen) beschouwde.

Tijdens de eerste wereldoorlog werd de molen en de schoorsteen door de Duitsers gebruikt als uitkijkpost. Twee "feldwebels" konden in oktober 1918 met lege ogen aaanschouwen hoe de Duitse soldaten moesten wijken voor de geallieerden. In die periode werd de molenromp beschadigd door een bominslag, maar de schade werd al snel hersteld.

In maart 1930 is tijdens het draaien een halve roede weggevlogen. Molenmaker Gustaaf Deconinck uit Heestert haalde dan de andere helft weg. Begin 1931 werd ook de andere roede verwijderd en werkte de molen enkel nog mechanisch; tot de tweede wereldoorlog op stoom, later op elektriciteit.

In 1953 werd de olieslagerij gesloten en enkele jaren later, in 1957, verdween ook de schoorsteen. Het bedrijf schakelde over op veevoeders en vanaf 1968 op pluimvee. Tegen het einde van de jaren 1970 bevond de molen zich in bouwvallige toestand en werd de maalderij definitief gesloten. De bakstenen molenromp is gebouwd op een overwelfde doorgang. In de hoevegebouwen naast de korenmolen werd een bakkerij ingericht die tot aan de Eerste Wereldoorlog actief bleef.

Tijdens een storm in 1980 brokkelde de buitenste steenlaag aan één zijde bijna volledig af. De stad Kortrijk werd in 1981 eigenaar van het gebouw. De molen werd op 3 februari 1983 beschermd als monument en samen met zijn omgeving als dorpsgezicht.

In 1984 werd de restauratie gestart, die tot 1990 zou aanslepen. Ontwerper was ir.-arch. Walter Snauwaert uit Oostende (°Ingelmunster 1928 - +Oostende 2011). Bij die restauratie werd een haspelkruis aangebracht voorzien van jaloezieklepoen (zelfzwichting), alhoewel dat vroeger nooit over het gehele wiekenkruis voorkwam (zie ook hoger). Probleem van bij het begin is dat het kruis ongeschikt is om te draaien: te zwaar, bouten bij de askop komen los. De boerderij, waarin vroeger de bakkerij was ingericht, bleef deels bewaard en is mee opgenomen in het dorpsgezicht. De lage hoevegebouwen zijn in U-vorm rond een gekasseid erf geschikt.

In 2001 werd in de molen een bakkerijmuseum geopend. Deze werd in 2014 definitief gesloten.

De bescherming van het dorpsgezicht rond de molen werd bij ministerieel besluit van 21 april 2008 deels opgeheven om de bouw van een hotel op de plaats van de hoeve mogelijk te maken...

De stad Kortrijk verleende in 2007 (20.07 en 25.09) en 2008 (11.03), na grondig overleg met Onroerend Erfgoed, de bouwvergunningen voor de realisatie van een nieuw hotel rond de molen. De hoeve en de bedrijfsgebouwen worden ingericht als een heus Design-hotel (D-Hotel, voorzitter van de Raad van Bestuur: Henk Dejonckheere, Marke). Het complex huisvest 45 kamers, een exclusief wellnesscenter en de bijhorende faciliteiten. Het betreft een combinatie van nieuwbouw en vernieuwbouw, die op elk moment knipoogt naar de molen en de oorspronkelijk hoeve, inclusief de binnenkoer. De opening gebeurde op 17 oktober 2008.

In 2012 besliste het stadsbestuur van Kortrijk om het haspelkruis met jalouziekleppen opnieuw door een traditioneel gevlucht met hekwerk te vervangen. Iedere keer toen de molen draaide, kwamen er moeren en bouten los, zodat reeds rond 2000 besloten werd de molen niet meer te laten draaien. Bij recente stormen vlogen ook stukken hout in het rond gevlogen. Enkele brokstukken kwamen zelfs op wagens terecht.
Verschillende technici kwamen langs om de molen weer te laten werken. Een studiebureau stelde scheurvorming van de hoekverstevigingen tussen de wieken vast, De universiteiten van Gent en Leuven lieten hun expertise erop los en ook Duitse experten kwamen ter plaatse. Naar Bij diverse stormen  kwamen  stukken van het wiekensysteem naar beneden. Telkens werd een beroep gedaan op de brandweer om die loshangende stukken te verwijderen. Bij nader onderzoek werd ook vastgesteld dat het houtwerk van de wieken zelf sterk is aangetast door houtrot. De houten verbindingen zijn daardoor erg broos waardoor er nog meer stukken dreigen naar beneden te komen. Naast de problemen met het wiekensysteem en het houtrot is er nog het uitvallende voegwerk. Dringende restauratie is dus nodig.
Er wordt teruggegrepen naar klassieke roeden met hekwerk. Er is een restauratiedossier opgemaakt. De werken komen in aanmerking voor subsidiëring. De uitvoering wordt geraamd op 30.867,50 euro zonder BTW.

De molenbouwers Boers & Peusens bvba uit Merelbeke demonteerden de jaloeziekleppen op 22 augustus 2013. Deze liggen nu opgeslagen bij de stad Kortrijk. Het haspelkruis is in dramatische staat. Het zou volledig hersteld moeten worden ter hoogte van de askop, maar de huidige constructie zal  - gezien de permanente moeilijkheden sinds de aanbreng - nooit volstaan. De molenromp werd in 2015 hersteld.

Het college van Burgemeester en Schepenen heeft in zitting van 22 mei 2017, punt 30, het beheersplan voor Vannestesmolen in Marke goedgekeurd. In dit plan wordt er voor de invulling van de ruimte die vrijkomt, gedacht aan occassionele evenementen, tentoonstellingen, workshops, recepties, productvoorstellingen, enz ... én bij voorkeur in relatie met het naastgelegen d-hotel dat zich vanuit de voormalige molenhoeve heeft ontplooid.

De gemeenteraad van Kortrijk stemde op haar zitting van 12 maart 2018 in met de inerfpachtgeving van de Vannestesmolen aan het naastgelegen D-hotel en dit conform de voorwaarden opgenomen in het ontwerp van akte erfpacht opgemaakt door notaris De Witte.

De eigenaar-uitbater van het naastgelegen D-hotel was al langer vragende partij om de molen in erfpacht te verkrijgen, zodat deze in de werking van het hotel kan ingeschakeld worden. Het is de bedoeling om in de sokkel van de molen, een loungebar in te richten en om de molen opnieuw draaivaardig te maken door de implementatie van een windturbine met nieuwe wieken. Deze investeringen wordt geraamd op €385.000. Er kon een akkoord worden bereikt dat opgenomen werd in een ontwerp van akte erfpacht opgemaakt door notaris De Witte.

De belangrijkste bepalingen in dit ontwerp van akte erfpacht luiden als volgt:
- voorwerp: windmolen gelegen Abdijmolenweg 3+ te Kortrijk-Marke;
- duur: 35 jaar;
- vergoeding: eigendomserkennende jaarlijkse canon €1;
- de bestaande erfdienstbaarheid van doorgang naar de straat wordt behouden;
- bestemming: het opwekken van elektriciteit en loungebar in de sokkel met uitsluiting van nachtclub en kansspelinrichtingen; deze bestemming mag niet gewijzigd of uitgebreid worden zonder de uitdrukkelijk, schriftelijke en voorafgaande toestemming van de eigenaar;
- herstellingen en onderhoud: alle ten laste van de erfpachter, ook deze die in principe ten laste van de eigenaar zouden vallen;
- overdracht: verboden, behoudens schriftelijk, voorafgaandelijk en uitdrukkelijk akkoord van de stad;
- ontbinding erfpacht: indien de erfpachter in faillissement, vereffening of ontbinding volgens de op de erfpachter toepasselijke nationale wetgeving en reglementering wordt verklaard; indien de erfpachter geen goed beheer van het onroerend goed doet of indien de erfpachter nalaat de beloofde investeringen uit te voeren;
- gebruik door de stad: gedurende 9 dagen per jaar, zijnde 3 maal 3 dagen voor opbouw, gebruik en opkuis; tijdens open monumentendag en 2 keer vrij te bepalen tenminste 2 maanden vooraf schriftelijk aan te vragen. Het behoort tot de bevoegdheid van de gemeenteraad om dit ontwerp van akte goed te keuren.

Bouwkundige en technische beschrijving (Luc Devliegher & Agentschap Onroerend Erfgoed)

Type: Stenen stellingmolen.

- Molenromp:
Baksteen 21x10x4 cm; 10 lagen = 59 cm.
Overwelfde quasi-rondlopende galerij met troggewelf en gedeeltelijk koepelgewelf; ten zuiden rondboogpoort en ten westen segmentboogpoort; heiligennis met Mariabeeld.
Witgekalkte konische bakstenen molenromp met typerende boven elkaar gestelde steekboogvensters en vier ovale vensters op kapzolder.

- Molenkap en kruiwerk
Gebroken kap met wolfsdak (eikenhouten leien; in 1984 eternitleien en gegolfde platen)
Engels kruiwerk.

- Inrichting (mede-beschermd als monument; behoud dient dus verzekerd te blijven, ondanks de voorziene herbestemming als windturbine en loungebar).
Koren- en oliemolen met vier zolders.
* Benedenverdieping:
drie koppels pletstenen die mechanisch aangedreven werden: 1 koppel in de molen (om de koeken te breken), 1 koppel onder de koepelgewelven van de omgang (uitsluitend voor lijnmeel), 1 koppel onder de troggewelvan van de omgang (om het zaad te pletten).
Oliebakken
Buil (om lijnmeel te zeven)
* Eerste zolder: Drie niet oorspronkelijke koppels maalstenen op houten maalstoel die van onderaf mechanisch aangedreven werden (1984). Haverpletter.
* Tweede zolder: twee builmolens met borstels
* Derde zolder: graankuiser (of -reiniger) en door riem aangedreven luiwerk met opspansysteem.
* Kapzolder: kapzetel.

Opeenvolgende eigenaars:
- voor 1834, eigenaar: Vanneste Pieter, de weduwe, molenarin te Marke
- 1841, opbouw stenen molen:
- voor het perceel A462c: Vanneste-Foulon Pieter, de weduwe, molenarin te Marke;
- voor het perceel A462d (het gebouw) aan Vanneste-Foulon Pieter, de weduwe, molenarin te Marke en (de grond) aan Ghelein Jan Jacobus, de erfgenamen, te Poperinge
- 11.02.1843, verkoop: Vanneste-Foulon Pieter, de weduwe, molenarin te Marke (notaris Coucke - perceel A462d)
- 04.10.1861, verkoop: Vanneste Dominicus, bakker te Kortrijk (notaris Masselus)
- 29.05.1876, erfenis: Vanneste-Van Belleghem Emiel, molenaar te Marke (overlijden van Dominicus Vanneste)
- 17.05.1891, erfenis: de weduwe (overlijden van Emiel Vanneste)
- later: de weduwe Van Belleghem hertrouwde met Glorieux Constant (+1901)
-21.08.1899, verkoop: a) Glorieux Richard, handelaar te Marke en b) Tack Elvina (zijn toekomstige echtgenote), zonder beroep te Marke
- 25.09.1908, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Tack)
- 27.12.1935, verkoop: Maatschappij in gezamelijken naam "Richard Glorieux en zonen", te Marke (notaris Hoeke - maalderij en magazijnen)
- 30.08.1946, liquidatie: Glorieux-De Ruyter Jan-Baptist Marie Gerard, molenaar te Marke (notaris Hoeke)
- 29.09.1981, verkoop: (van het gebouw) Stad Kortrijk (notaris Paul Lambrecht, Kortrijk)
- 12.03.2018: in erfpacht aan D-Hotel

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

-------------------

Vannestes Mill and Bakery Museum
Vannestes Mill is a stone windmill built in 1841 which not only milled cereals but was also used to extract linseed oil. The mill and bakery museum "From grain to pastry" shows the various aspects of the baker's trade in 4 sections: the bakery, the cake shop, the biscuit and chocolate shop, and the ice cream shop. There are also a number of mills and grinding machines on display on the first floor.
A milling demonstration is organised on the 1st Sunday in April, May, June, July and September.

------------------

Moulin Vannestes & Musée de la boulangerie
Le moulin Vanneste est un moulin de pierre datant de 1841. On ne faisait pas qu'y moudre le grain, on y pressait également l'huile de graines de lin. Le musée du moulin et de la boulangerie « Van graan tot gebak » (« Du grain au pain ») dévoile en 4 étapes les différents aspects du métier de boulanger : la boulangerie, la pâtisserie, la section biscuit et chocolaterie et la préparation de la glace. Au premier étage sont exposés différents types de moulins et de meules.
Démonstration de mouture le 1er dimanche d'avril, de mai, de juin, de juillet et de septembre.
-------------------------
Vannestes Mühlen- und Bäckereimuseum
Vannestes Mühle ist ein Mühlengebäude aus Stein aus dem Jahre 1841. Dort wurde nicht nur Getreide gemahlen, sondern auch Öl aus Leinsamen gepresst. Das Mühlen- und Bäckereimuseum „Vom Getreide zum Gebäck" zeigt die verschiedenen Aspekte des Bäckerhandwerks in vier Bereichen: Bäckerei, Konditorei, die Abteilung Kleingebäck und Schokolade sowie die Eiszubereitung. Im ersten Stock sind verschiedene Arten von Mühlen und Mahlmaschinen ausgestellt.
Mahlvorführungen jeweils am 1. Sonntag im April, Mai, Juni, Juli und September

Jaarlijks aantal asowentelingen
1997: 7.900
1998: 10.200
2003: 0
2004: 0
2005: 0
2006: 0
2007: 0
2008: 0
2009: 0
2010: 0
2011: 0
2012: 0
2013: 0
2014: 0
2015: 0
2016: 0
2017: 0
2018: 0

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (69).
Marcke-bij-Kortrijk
Vanneste's Molen,heden bewoond door Glorieux, is merkwaardig door haar eigenaardig kruis.
De roeden zijn kruiswijs aan en door elkander en aan den assekop genageld; dus zijn er niet doorgestoken, zooals het in de andere plaatsen het geval is. Hier was het ten tijde van Vanneste, maalderij, bakkerij en boerderij.
Bij de molen is een stoomwerktuig gevoegd en daardoor rijst eene schouw in de onmiddellijke nabijheid.
Den 20sten van October 1918 kwam des avonds bij ons eenen groep Duitsche soldaten, die, van aan de Leieboorden tot hier gevlucht waren. 't Deed mij genoegen te zien dat ze t'einden adem en t'einden raad waren, en 't lag een van de oversten - de gebuurs wisten te zeggen dat het twee velwevers (feldwebels) waren - te lever, hoe hij van op zijn uitkijkpost, en dat was Glorieux schouwe, de Duitsche drommen had zien wijken voor de alles overweldigende bondgenooten... Ja, ja, Tommy komt!... en wij hunkerden naar zijn komste, naar dien Tommy waarvan zooveel goeds verteld wierd; maar toen hadden we nog geen besef wat ons nog te wachten stond eer dat Tommy daar eigenlijk zou zijn, en als hij daar geweest zou zijn.
Begin 1931 is een halve roede weggevolgen en GUstaaf Deconinck, molenmaker te Hrestert, heeft de andere helft nedergehaald.

Intekendatum: voorjaar 2004
Molen: Marke (Kortrijk, W.-Vl.), Vannestes molen - stellingmolen met bakstenen gaanderij, koren- en oliemolen, tevens ingericht als bakkerijmuseum
Bouwheer & ontwerper: Stad Kortrijk, Directie Facility
Opdracht: Onderhoud: schilderwerken, vervangen kapbedekking door nieuwe eikenhouten leien
Plaats aanbesteding: Grote Markt 54, 8500 Kortrijk(Directie Facility, ingang via Papenstraat, 2de verdieping

Kroniek van de bouw van het D-Hotel rond Vannestes molen door Johan Vlieghe, Marke
- 06.12.2007. De geruchten worden bewaarheid. Rond Vannestes molen breekt men een tweetal huizen en een schuur af. Dit zal het uitzicht veel veranderen. Rondom de molen wordt een hotel gebouwd. Het huis Outtier annex schuur en huize "Molenrust" zijn verleden tijd.
- 24.12.2007. Na het afgraven en effenen van het terrein voert men de aarde weg. Enkel de verste muur van de gebouwen Outtier staat nog recht.
- 10.01.2008. Na de bouwstop rond Nieuwjaar zijn de werken weer aangevat. Met vereende krachten vervolgt men de grondwerken en wordt een diepe put gegraven. Zo kan men zien dat de Markse grond een echte kleistructuur heeft. Bij het huidige werktempo zullen binnenkort grote veranderingen te zien zijn.
- 26.01.2008. Terwijl de grondwerken verder gaan en de kelders worden uitgegraven, komt het zware materiaal aan. Een torenkraan en een tweede zware verrijdbare hefkraan zijn geplaatst. Het dak van het oude huis Glorieux wordt vernieuwd en het gieten van de keldermuren is volop aan de gang. De definitieve start van D-Hotel is begonnen.
- 01.02.2008. Het dakwerk van het vroegere woonhuis Glorieux krijgt een grondige renovatiebeurt. De nok wordt een weinig verhoogd en het gebinte wordt vernieuwd. Ondertussen graaft men verder aan kelders, giet men beton en steekt men af- en aanvoerbuizen.
- 16.02.2008. De dakwerken aan het oude molenhuis Glorieux vorderen zeer gestaag. Plaatsing van nieuwe dakgebinten, een erker en enkele dakramen. De pannen liggen legklaar om het dak te dichten. Ondertussen werkt men verder aan de kelders van de nieuwe gebouwen.
- 02.03.2008. Opnieuw werken aan het huis Glorieux. De vroegere muren rijzen weer op en de breuklijnen worden hersteld om het dak volledig te dichten. Het dak heeft twee verschillende kleuren: de originele rode dakpannen voor het van buitenaf zichtbare gedeelte en nieuwe zwarte pannen voor het binnengedeelte. Ondertussen worden op de werf van de nieuwe gebouwen de eerste kelders gedicht en rijzen de eerste betonmuren op.
- 08.03.2008. Afwerking van het dak van het oude molenhuis. Geen grote veranderingen elders op de werf buiten een paar nieuwe muren in opbouw.
- 15.03.2008. De werken aan het oude molenhuis Glorieux vorderen en het open zicht in het huis is nu voorbij. De laatste inkijk van op de straat wordt gedicht. Zelfs op zaterdag wordt tot in de late namiddag gewerkt. Op de hotelsite worden de muren steeds hoger.
- 23.03.2008. Het gure en slechte weer brengt geen werkverlet teweeg. Men voert betonplaten aan met grote opleggers en daarmee wordt het dak van de kamers gedicht. Ik tel 22 kamers die de latere gastenverblijven moeten worden. Ondertussen werkt men voort aan het oude molenhuis.
- 30.03.2008. Grondwerken langs de Pottelberg op het braakliggende terrein naast het kippenhok en de visput van het verdwenen huis Outtier. Herstel van het dak van de oude schuur aan het toegangshek van het molenerf.
- 06.04.2004. De kasseien voor de moleningang worden herlegd terwijl men verder werkt aan de schuur naast de toegang van het molenerf. Het eerste nieuw beukenhaagje wordt aangeplant en men krijgt stilaan zicht op de eerste gebouwen in wording. Enkele bomen blijven staan en de enige niet-gesnoeide wilg kondigt de nakende lente aan.
- 10.04.2004. Op het molenerf graaft men een put en legt men een kelderingang bloot.
- 20.04.2008. Geen grote zichtbare veranderingen. Men plaatst grote betonnen blokken op de binnenkoer van de nieuwe gebouwen. Er dagen ploegen op voor de acclimatisatie en de domotica, o.m. om leidingen te plaatsen. Verder komt er langs de grote weg een nieuwe beukenhaag en zaait men gras.
- 30.04.2008. Op de binnenkoer van het molenerf wordt een sleuf getrokken en de zijwanden in beton gegoten. Dit wordt een gang tussen de nieuwe en oude gebouwen.
Ondertussen worden op de betonnen dragers stalen verbindingen gemonteerd als fundament van het volgende op te trekken gebouw.
- 16.05.2008. De werken zijn in volle gang. Het kan niet vlug genoeg gaan! Aan de straatkant worden buizen in de grond gestopt. Een nieuwe ruwbouw wordt opgetrokken en men werkt tot ‘s avonds laat. Ook in de eerder opgetrokken gebouwen doet men verder: er zijn binnen reeds schilders aan het werk.

Marke - De cijns van de Keynenmolen te koop
Gazette van Gend van 26 januari en 2 februari 1795, of 7 en 14 pluviôse jaar III
Gedwongen openbare verkoping van de goederen van de Abdij van Groeninge in Kortrijk, op 28 januari en 4 februari 1795 in de herberg den Zonnenopgang op de Koornmarkt te Kortrijk, bewoond door Joseph Haesaert. Van die bezittingen maakt o.m. deel uit, als koop 9, in de parochie Marke : “de reconnoissance ofte cheyns-prestatie” van 21 guldens courant ‘s jaars, “van 214 roeden erve, waer op staet den Keynen (sic) Molen te Marke”, palende Z. de straat van Kortrijk naar Aalbeke, “alsnu ten laste van Petrus van Neste, ofte tregt van den grond, in cas deze niet absoluyt veraliëneert en is”. Inlichtingen bij notaris Terrin in Kortrijk.

-----------

Referentie: BE RAK, Archief Groeningeabdij (516-559), nr. 1.
Naam: Cartularium van de Groeningeabdij te Kortrijk
Datering: (1164) 1627-1780
Beschrijvingsniveau: archiefbestanddeel
Omvang: 1 deel

f. 54v-55r: Authentiek afschrift van de akte waarin de schepenen van Kortrijk verklaren dat wie in de oude abdij woont, vrij is gebruik te maken van de molen van Marke, die de abdij toebehoort, en niet verplicht is te malen in de watermolen van Harelbeke.
1554, 27 januari (n.s.).
Andere vormen: Origineel: Rijksarchief te Kortrijk, Archief van de Groeningeabdij, nr. 270.
f. 86r: Afschrift van de akte van verkoop door de abdis van de Groeningeabdij aan Jan van Haesbrouck, zoon van Jan, van de molen van Rodenburg. 1658.
f. 87r: Notitie over het gebruik en de eigendom van de molen van Rodenburg van 1590 tot 1634. 1590-1634.
f. 87r-v: Authentiek afschrift van de akte van verkoop door Pieter van der Lende aan de abdis van de Groeningeabdij van de molen van Rodenburg. 1634.
Andere vormen: Origineel: Rijksarchief te Kortrijk, Archief van de Groeningeabdij, nr. 308.
f. 87v-88r: Authentiek afschrift van de kwitantie van Pieter van der Lende, zoon van Pieter, voor de betaling door de abdis van de Groeningeabdij van 224 ponden groten voor de aankoop van de molen van Rodenburg en het aanpalende huis. 1634, 10 mei.
f. 88r: Authentiek afschrift van de kwitantie van Cathelijne van Moen, weduwe van Pieter van der Lende, voor de betaling door de abdis van de Groeningeabdij van 20 ponden groten, ter voldoening van de klachten van Cathelijne inzake de achterstallige betalingen voor de molen van Rodenburg. 1634, 9 mei.
f. 88r: Authentiek afschrift van de kwitantie van Janneken van Tieghem, echtgenote van Pieter van der Lende, voor de betaling door de abdis van de Groeningeabdij van 44 ponden groten voor de aankoop van de molen van Rodenburg en het aanpalende huis. 1634, 10 mei.
f. 88r: Authentiek afschrift van de akte waarin Pieter van der Lende verklaart dat hij zijn echtgenote Janneken van Tieghem volmacht had gegeven om 44 ponden groten van de abdis van de Groeningeabdij te ontvangen voor de aankoop van de molen van Rodenburg en het aanpalende huis. 1634, 17 mei.
f. 88r: Notitie over een bijkomende betaling voor de aankoop van de molen van Rodenburg en het aanpalende huis. 1647, 30 januari.
f. 88v: Notitie over de kaarten die in het cartularium terug te vinden zijn, getekend door landmeter Lowys de Bersacques.
f. 88v: Figuratieve kaart van de molen van Marke, getekend door landmeter Lowys de Bersaqcues. [17de eeuw].
Andere vormen: Reproductie: DESPRIET P. (red.), Marke (Archeologische en Historische Monografieën van Zuid-West-Vlaanderen, 2), Kortrijk, 1980, p. 130; MATTELAER P., De molens van Zuid-West-Vlaanderen, in De Leiegouw, 21, 1979, p. 32.
f. 89r-91r: Akte van opmeting door landmeter Lowys de Bersacques van de goederen van het leen Rodenburg. 1628.

-------------

Gemeenteraad Kortrijk, 12.03.2018.
Nr. 10 2018_GR_00072 Immobiliën (immo 2017/019) - Inerfpachtgeving Vannestesmolen gelegen Abdijmolenweg te 8510 K.-Marke. - Goedkeuren

Inhoudelijk verantwoordelijke
Natalie Deprez

Beknopte samenvatting
De Stad is eigenaar van een molen gelegen Abdijmolenweg te K.-Marke. Deze stadseigendom is beschermd als monument en diverse onderhouds- en beheerswerkzaamheden dringen zich op. De eigenaar van het naastgelegen d-hotel is al langer vragende partij om het beheer van de molen te mogen overnemen, zodat deze in de werking van het hotel kan ingeschakeld worden na de uitvoering van investeringen om de molen draaivaardig te maken en voor de inrichting van de sokkel als loungeruimte. Er werd een akkoord bereikt dat is opgenomen in een ontwerp van akte erfpacht dat ter goedkeuring aan de gemeenteraad wordt voorgelegd.

Beschrijving

Aanleiding en context
Met een akte van afstand van onroerend goed verleden op 29 september 1981 werd de Stad Kortrijk eigenaar van de molen gelegen Abdijmolenweg te 8510 K.-Marke. Ondertussen werd deze molen beschermd als monument omwille van de industrieel-archeologische waarde ervan. Het betreft een stenen graanwindmolen met onderbouwde rondlopende galerij met troggewelven en ook een koepelgewelf. De bedoeling om de molen opnieuw maalvaardig te kunnen maken, is tot op heden nog niet gelukt. De nevenbestemming van bakkerijmuseum werd ondertussen ook opgeheven.
Het college van Burgemeester en Schepenen heeft in zitting van 22 mei 2017, punt 30, het beheersplan voor Vannestesmolen in Marke goedgekeurd. In dit plan wordt er voor de invulling van de ruimte die vrijkomt, gedacht aan occassionele evenementen, tentoonstellingen, workshops, recepties, productvoorstellingen, enz ... én bij voorkeur in relatie met het naastgelegen d-hotel dat zich vanuit de voormalige molenhoeve heeft ontplooid.
De eigenaar-uitbater van het naastgelegen d-hotel is reeds langer vragende partij om de molen in erfpacht te verkrijgen, zodat deze in de werking van het hotel kan ingeschakeld worden. Het is de bedoeling om in de sokkel van de molen, een loungebar in te richten en om de molen opnieuw draaivaardig te maken door de implementatie van een windturbine met nieuwe wieken. Deze investeringen wordt geraamd op €385.000.
Er kon een akkoord worden bereikt dat opgenomen werd in een ontwerp van akte erfpacht opgemaakt door notaris De Witte.
Argumentatie
De belangrijkste bepalingen in dit ontwerp van akte erfpacht luiden als volgt:
- voorwerp: windmolen gelegen Abdijmolenweg 3+ te Kortrijk-Marke;
- duur: 35 jaar;
- vergoeding: eigendomserkennende jaarlijkse canon €1;
- de bestaande erfdienstbaarheid van doorgang naar de straat wordt behouden;
- bestemming: het opwekken van elektriciteit en loungebar in de sokkel met uitsluiting van nachtclub en kansspelinrichtingen; deze bestemming mag niet gewijzigd of uitgebreid worden zonder de uitdrukkelijk, schriftelijke en voorafgaande toestemming van de eigenaar;
- herstellingen en onderhoud: alle ten laste van de erfpachter, ook deze die in principe ten laste van de eigenaar zouden vallen;
- overdracht: verboden, behoudens schriftelijk, voorafgaandelijk en uitdrukkelijk akkoord van de stad;
- ontbinding erfpacht: indien de erfpachter in faillissement, vereffening of ontbinding volgens de op de erfpachter toepasselijke nationale wetgeving en reglementering wordt verklaard; indien de erfpachter geen goed beheer van het onroerend goed doet of indien de erfpachter nalaat de beloofde investeringen uit te voeren;
- gebruik door de stad: gedurende 9 dagen per jaar, zijnde 3 maal 3 dagen voor opbouw, gebruik en opkuis; tijdens open monumentendag en 2 keer vrij te bepalen tenminste 2 maanden vooraf schriftelijk aan te vragen.
Het behoort tot de bevoegdheid van de gemeenteraad om dit ontwerp van akte goed te keuren. 

Regelgeving bevoegdheid 
De GR is bevoegd op basis van artikel 42-43 van het gemeentedecreet. 

Financiële en beleidsinformatie 

Financiële informatie 

Er zal jaarlijks een eigendomserkennende symbolische canon van €1 aan de stad betaald worden. De erfpachter neemt wel ook het eigenaarsonderhoud ten laste. 

Budgetsleutel: 2018/GBB-CBS/0729-00/7050004/IE-GEEN

Besluit 

Punt 1
In te stemmen met de inerfpachtgeving van de molen gelegen Abdijmolenweg 3+ te Kortrijk-Marke aan het naastgelegen d-hotel en dit conform de voorwaarden opgenomen in het ontwerp van akte erfpacht opgemaakt door notaris De Witte en waarvan de integrale tekst als bijlage bij dit besluit terug te vinden is. 

Bijlagen
- Kadastrale gegevens.pdf
- Akte afstand.pdf
- Akte erfdienstbaarheid.pdf
- Plan erfdienstbaarheid.pdf
- Beslissing CBS d.d. 22 mei 2017.pdf
- Goedgekeurd beheersplan.pdf
- Definitief ontwerp van akte erfpacht.pdf

Literatuur

Archieven en landkaarten
Rijksarchief Kortrijk, 23/3 - 1. Archief van de Groeningeabdij te Kortrijk. 1. Cartularium en kroniek, 1627-1780, f° 88v° (tekening landmeter Louis de Bersacques, 1628 - op de voorgrond de herberg "De Cauwe")
Rijksarchief Kortrijk, Fonds Kasselrij, Kaarten en Plannen, nr. 17. Plan van de weg van Kortrijk n aar Risquons-tout, door Vuylsteke en Waegebaert, 1780.
Rijksarchief Brugge, Provinciaal Bestuur, Afdeling III (hinderlijke inrichtingen - molens, 1841)
Villaretkaart (1745-1748)
Ferrariskaart (ca. 1775)
Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Gedrukte bronnen

Gazette van Gend, 26 januari en 2 februari 1795 of 7 en 14 pluviôse jaar III.

Werken

Lieven Denewet, "De Vannestesmolen van Marke (koren- en oliemolen) wordt herbestemd als windturbine en loungebar", Molenecho's, jg. 46, 2018, 1, p. 4-5; West-Vlaams Molenblad, jg. 34, 2018, 1, p. 9-11.
J. Vanbossele, "De bezittingen van de Groeningeabdij onder het abbatiaat van Katharina Doens", De Leiegouw, XVIII, 1976, p. 6-8.
F. Van de Putte, "Chrtonique et Cartulaire de l'Abbaye de Groeninge, à Courtrai", 1872, p. 2, XXVI, XXXIII.
L. SLosse, "Rond Kortrijk (Marke)", 1910, p. 1164.
Luc Devliegher, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984, p. 278-281 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9).
Jeroen Cornilly, "Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen. Deel 1. Arrondissementen Ieper, Kortrijk, Roeselare, Tielt", Brugge, 2001, p. 135.
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (69).
Piet Bonquet & Carl Decaluwé, "Landelijk leven en hoevengids groot Kortrijk. Deel 2. Marke", Tielt, 1986, p. 84-85.
Michel & Roger Faillie, "Marke I. Een dorpsgeschiedenis", Marke, 1982, p. 64-66.
Pierre Mattelaer, "De molens van Zuid-West-Vlaanderen", in: De Leiegouw, XXI, 1979, p. 31-64.
Pierre Mattelaer, "De molens van Marke", in: "Marke", Kortrijk, 1980, p. 129-137.
Lieven Denewet, "Vier inhuldigingen in het weekend van 8 op 9 september 2001", in: Molenecho's, XXIX, 2001, nr. 4, p. 196.
John Verpaalen, "Na peperdure restauratie. Vannestes molen te Marke begint aan nieuw leven", in: Molenecho's, XVIII, 1990, p. 199-209.
Lieven Denewet, "Onderhoudswerken in Marke en Koekelare", in: West-Vlaams Molenblad, XX, 2004, nr. 2, p. 68.
"Vanneste's molen of molen Glorieux te Marke", in: Curiosa, januari 1996, p. 7-10.
Lieven Denewet, "Vijf Vlaamse molens in grote actuele renovatieprojecten", in: Molenecho's, XXXVI, 2008, 2, p. 68-82.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999, p. 15-17.

Persberichten

VKK, "Bakkerijmuseum is eindelijk af", in: Het Nieuwsblad, 18.08.2001.
Kris Vanhee, "Bakkers stofferen eigen museum. Didactische wandeling 'van graan tot gebak'", in: Het Nieuwsblad, 20.08.2001. 
Kris Vanhee, "Luxueus designhotel moet klaar zijn tegen oktober 2008. Zaakvoerder Carpetboy heeft grootse plannen met Vannestes Molen", in: Het Nieuwsblad, 17.11.2007. 
Kris Vanhee, "'Ons D-hotel zal iedereen verrassen'. Koppel opent designverblijf", in: Het Nieuwsblad, 07.06.2008.
VFH, "Shoppingcentrum zet aan tot investeren in hotels", in: Het Nieuwsblad, 28.06.2008.
"'Een drankje bestellen met de Ipod'. Zaakvoerder Henk Dejonckheere opent designhotel", in: Het Nieuwsblad, 18.10.2008.
Kris Vanhee, "d-hotel Marke krijgt nieuwe bazen. Sandton Hotels neemt designhotel over", in: Het Nieuwsblad, 12.02.2009.
Kris Vanhee. "Stad dient restauratiedossier in. Molen maalt al tien jaar niet meer", Het Nieuwsblad, 21.11.2012.
"Restauratie Markse molen", Kortrijks Handelsblad, 09.11.2012.
EDB, "Edelweiss op verrassingsreis richting Markse molen", Kortrijks Handelsblad, 23.08.2013.
Peter Lanssens & Xavier Coppens, "Stadsbestuur zet gepensioneerde bakkers uit Vannestes molen. Bakkerijmuseum definitief dicht", Het Laatste Nieuws, 05.04.2014.
Joerie Dewagenaere, "Oude molen krijgt weer wind in de wieken: 'Dit wordt een wereldprimeur'", Het Nieuwsblad, 13.03.2018.
LPS, "D-hotel restaureert molen en richt er bar in", Het Laatste Nieuws, 13.03.2018.
LPS, "Kamer met ontbijt in de molen. D-hotel investeert 385.000 euro in Vannestes molen", De Standaard, 13.03.2018.