|
Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaenderen, 72ste jaargang, nr. 84, maandag 17 juli 1865, p. 2, kol. 3.
Blikseminslag, nacht van 16 op 17 juli 1865
"Dezen nacht, omtrent den 12 ure en dan voorts het overig van den nacht, is eenen zwaren donder, vergezeld door vervaerlyke hemellichten, over onze stad en omliggende plaetsen uitgeborsten, tusschen in dat eenen weldoenden regen onze hovingen en landen, door eene droogte van omtrent dry maenden verdort is komen besproeijen. Wy hebben niet vernomen dat het onweder eenige schade in onze stad aengericht heeft, maer men heeft ons verhaeld dat de bliksem, een der moleneinden van den olie- en graenmolen, behoorende den heer Matthys, olieslager en koopman te S. Pieters, gehuchtte Zandweghe, heeft bereikt en verder nog andere schade aen den molen heeft toegebragt, alsook een peerd in eene weide te Dudzeele, heeft doogeslagen."
----------------------------
Jaarlijks aantal asomwentelingen:
2004: 0
2005: 267.000
2006: 312.604
2007: 231.479
2008: 201.197
2009: 151.296
2010: 62.215
2011:
---------------------------
Intekendatum: 12.03.2003, 17 u.
Molen: Brugge - Sint-Pieters (W.-Vl.), Zandwege-molen - stenen stellingmolen met kollergang
Bouwheer: Zandwegemolen bvba (familie Commeyne)
Ontwerper: Arch. Jan Debuyck, Wevelgem; ir. Marc Commeyne, Roeselare
Opdracht: Aanvraag tot deelneming aan de beperkte aanbesteding voor de maalvaardige restauratie
perceel 1: ruwbouwwerken (herstel en afwerking molenkuip, inclusief inlegnissen en plaatsing volgens richtlijnen molenbouwer van de door hem geleverde moer- en draagbalken; o/cat. D24, kl. 2
perceel 2: schrijnwerken (ramen, deuren, brandwerende vloer en wand)
perceel 3: molentechnische werken (demontage, levering en begeleiding plaatsing moer- en draagbalken, plaatsing kinderbalken en gewone zoldervloeren, opbouw gaanderij, molengedeelte [gaande en staande werk + hulpwerktuigen], loopvloer en wand toegang bezoekers); o/cat. D23, kl. 2
perceel 4: bliksembeveiliging (installatie bliksemafleider); o/cat. T2, kl. 2
perceel 5: droge blusleiding
perceel 6: molentrappen
perceel 7: elektrische installatie en rookdetectie
perceel 8: schilderwerken (gekaleite buiten- en binnenkant molenkuip); samen 400 kalenderdagen
Plaats aanbesteding: Restaurant Zandwegemolen, Oude Oostendse Steenweg 91 te 8000 Brugge
Toewijzing:
Perceel 1: nv Vandendorpe Arthur, Sint-Michiels, €114.381,66
perceel 2: A 2 Z Renovatie, Zedelgem, €15.105
perceel 3: Molenbouw Wieme, Zulte, €584.485,38
perceel 4: Helebliz, Moerkerke, €2.337,69
perceel 5: De Bosscher Raoul, Gent, €4.919
perceel 6: Adriaens Molenbouw bv, Weert, €14.135
perceel 7: BES (Brugse Elektro Service), €8.807,93
perceel 8: nv Vandendorpe Arthur, Sint-Michiels, €18.447,13 (bedragen excl. BTW)
--------------------------------------------
Bouwhistorische nota van de Zandwegemolen, opgesteld ten behoeve van het restauratiedossier. (Belangrijke opmerking: de molen is thans wederom compleet ingericht en maalvaardig).
1. MOLENKUIP
De Zandwegemolen is een stenen stellingmolen met een rechtlijnige conische kuip en twee versnijdingen van ½ steen, één ter hoogte van de graanzolder en één ter hoogte van de meelzolder. De kuip met een hoogte van 22,10 m vanaf het maaiveld en een binnendiameter onderaan van 8,25 m is daarmee één van de hoogste molens van West-Vlaanderen. Opm: Bij de inrichting van het gelijkvloers, behorend bij de horecazaak, werd het vloerniveau binnen de molen verhoogd met ca. 35 cm t.o.v. het vloerniveau van het vroegere woonhuis van Jules CAENE naast de molen. De dorpel hiervan, met hoogte van 15 cm is nu nog aanwezig, waardoor de totale hoogte van de stenen kuip tot het maaiveld op 22,10 m komt (t.o.v. een huidige binnenhoogte van 21,60m). H totaal kuip 22,10 m = 21,60 m + 0,35 m + 0,15 m.
In de molen zelf zijn geen referenties terug te vinden van het bouwjaar, doch de bouwaanvraag ingediend door Louis MATTHYS op het einde van 1859, met een officiële publikatie aan de bevolking op 1 januari 1860 en de goedkeuring ervan op 7 februari 1860 door de gemeenteraad van Sint-Pieters-op-den-Dijk, zijn thans nog bewaard in de stadsarchieven van stad Brugge. De bouwplannen en/of bouwgegevens zelf zijn echter verdwenen.
De molen heeft een halfzolder, die zich op 3,5 m boven de huidige vloer bevindt. Daarboven bevinden zich nog zes hogere zolders, nl. de graanzolder, de meelzolder, de steenzolder, de hijszolder, de luizolder en de kapzolder, waarbij de graanzolder op 3,5 m boven de halfzolder ligt. Onderaan is de binnendiameter 8,25 m met een buitendiameter van 9,75 m. De muren zijn beneden ca. 75 cm dik (3½ steen). Bovenaan is de binnendiameter 4,6 m en hebben de muren een dikte van ca. 45 cm (2 stenen) waardoor de buitendiameter ± 5,5 m wordt. De bakstenen (Boomse klampstenen) hebben een formaat van ca. 21 x 10 x 5 cm (10 lagen = 60 cm).Op het niveau van de meelzolder, dit is op een hoogte van 10 m boven de huidige vloer of 10,5 m boven het vroegere maaiveld, bevond zich de houten stelling die thans volledig verdwenen is.
Sedert het ongeval van 7 september 1944, waarbij de volledige molenkap door een orkaan werd afgerukt en neervallend ook de stelling heeft meegesleurd, werd de kuip afgedekt met een noodkap en werden de deuren op de meelzolder naar de stelling afgesloten (De deuropening aan de noordoostkant werd dichtgemaakt met een houten paneel en deze aan de zuidwestkant werd dichtgemetseld). Alle onderdelen van de molenkap met gevlucht, molenas, vangwiel en vangsysteem, kruisysteem met spruiten, schoren, staart met kruihaspel, alsook de volledige stelling zijn verdwenen.
2. GELIJKVLOERS
Op het gelijkvloers, nu deel van de horecazaak, staat de oorspronkelijke kollergang er nog met een doodsbed en een koppel pletterstenen van ca. 1,8 m diameter en de bijbehorende standaard met kamwiel en inschakel-mechanisme. Het onderste gedeelte van de centrale koningsspil en de lantaarn voor de aandrijving van de kollergang, alsook het taatslager op de nog aanwezige doch verschoven balk voor het dragen van de centrale koningsspil zijn verdwenen. Rechts van de grote ingang was vroeger tegen de muur een grote scheluwen molentrap gebouwd om naar de graanzolder te gaan. Momenteel is alleen het gedeelte van deze trap boven de halfzolder nog aanwezig. Verder werd aan de rechterkant van de hoofdingang een venster dicht gemetseld en werd aan de noordwestkant de kleine toegangsdeur tot venster omgebouwd.
3. HALFZOLDER
Op een hoogte van 3,5 m boven de huidige vloer bevindt zich nu de halfzolder, gedragen door een zware moerbalk in de noord-zuidrichting en kinderbalken naar de voorkant (oostkant). In principe beslaat deze zolder slechts 1/3 van de totale doorsnede. Hij is thans toegankelijk via een bijgeplaatste open metalen trap. De ijzeren trapleuning behorend bij deze trap loopt verder door langs de open halfzolder als balustrade. Op deze halfzolder bevindt zich aan de zuid-oostkant een buitendeur die toegang geeft tot het plat dak boven het restaurantgedeelte. Aan de N-O-kant is het bovenste gedeelte van de oude scheluwen trap om naar de graanzolder te gaan nog aanwezig. Deze trap is echter zeer sterk vermolmd a.g.v. aantasting door houtborende insekten en is niet meer veilig om te betreden.
4. GRAANZOLDER
Deze zolder met een binnendiameter van ca. 6,9 m bevindt zich op 3,5 m boven de halfzolder en dit is dus 7 m boven het gelijkvloers. Op de graanzolder bevinden zich drie zware balken. Twee moerbalken voor het dragen van de kinderbalken van de meelzolder en één zware balk voor het ondersteunen van de horizontale metalen aandrijfas met een conisch kamwiel met 19 kammen waarmee vroeger de koningsspil, via een daarop centraal gemonteerd conisch kamwiel met 73 kammen, werd aangedreven door de stoommachine / locomobiel en later door de dieselmotor en waarmee ook de opgestelde hulpwerktuigen werden aangedreven. Deze balken zijn allen in zeer slechte staat en op diverse plaatsen reeds gestut.
Op deze graanzolder zijn er twee rondboog raamopeningen (zuidoostkant en noordwestkant) met een afmeting (dagmaat) van ca. 1,40 x 0,8 m, die nu wind- en regendicht zijn gemaakt met een glas en/of kunststofplaat.
Boven het trapgat van deze zoldervloer bevindt zich tegen de muur aan de noordoostkant een scheluwen trap om naar de meelzolder te gaan die 3,0 m hoger ligt. Deze trap is ook in zeer slechte staat en niet meer veilig om te betreden.
5. MEELZOLDER
De meelzolder met een binnendiameter van ca 6,6 m die 3,0 m boven de graanzolder is gelegen komt daarmee op een hoogte van 10 m boven de huidige gelijkvloer en dat is dus 10,5 m boven het vroegere maaiveld. Aan de zoldering van de meelzolder zijn de pasbruggen bevestigd van de drie steenkoppels alsook de bijbehorende meelgoten en meelbakken.
Twee meelgoten zijn opgesteld tegen de muur (zuidwestkant en noordkant) en één centraal naast de koningsspil.De deuren naar de vroegere stelling bevinden zich aan de noordoost- en zuidwestkant. Deze aan de noordoostkant is met een houten paneel afgesloten en deze aan de zuidwestkant is dichtgemetseld. Op deze zolder bevinden zich ook twee rondboog raamopeningen (zuidkant en noordkant) die eveneens wind- en regendicht zijn gemaakt. Van op de meelzolder kan men zich met een scheluwen trap, die opgesteld is juist boven het trapgat, naar de steenzolder begeven.
6. STEENZOLDER
Deze zolder met een binnendiameter van ca. 6,0 m bevindt zich op 3,0 m boven de meelzolder (dit is dus 13 m boven de huidige gelijkvloer). Op de steenzolder is op de centrale metalen koningsspil een groot sterrewiel met 50 kammen gemonteerd voor het aandrijven van de drie steenkoppels. De twee steenkoppels opgesteld aan de zuid- en noordkant zijn voorzien van een Franse steen met respectievelijk een diameter van 1,8 m en 1,5 m. Aan de westkant is ook nog een 3de steenkoppel, met een grauwe monoliet basaltsteen en een diameter van 1,4 m aanwezig. De bijbehorende lantaarnen (2) en kamwiel (1) voor de aandrijving zijn sterk vermolmd. De volledige steenkuipen met bijbehorende onderdelen zijn nog aanwezig doch sterk aangetast en vermolmd. Er staat verder nog een restant van een vroegere Franse samengestelde molensteen zonder ballast met een dikte van ± 10 cm en diameter ± 1,8 m, in zeer dubieuze toestand op de doorgezakte vloer tegen de muur aan de noord kant. Op de steenzolder zijn nog twee galgen aanwezig met:" Draadspindel en bijbehorende moer en sleutel " Twee paar beugels (voor twee verschillende steendiameters) waarvan echter de bijbehorende pennen en rondellen zijn verdwenen. Op deze zolder zijn er vier halfboog-raamopeningen die thans ook wind- en regendicht zijn gemaakt.Op de steenzolder is de centrale metalen koningsspil, die met een glijkussen op zijn plaats wordt gehouden, op ± 30 cm boven de vloer en tussen de meelkisten, voorzien van een zware viertakt ontkoppelunit. Van op de steenzolder kan men met een scheluwen trap, die tegen de muur boven het trapgat is aangebracht en in slechte toestand verkeert, de hijszolder bereiken die 3 m hoger is gelegen.
7. HIJSZOLDER
De hijszolder met een binnendiameter van 5,5 m bevindt zich op 3 m boven het vloerniveau van de steenzolder (dit is 16 m boven de huidige gelijkvloer). Op de hijszolder staat nog een verplaatsbare, sterk vermolmde en gebroken windas voor het uitnemen van de klauwijzers.
8. LUIZOLDER
Deze zolder met een binnendiameter van 5,2 m bevindt zich op 2,1 m boven de hijszolder (dit is 18,1 m boven de huidige gelijkvloer).Op de luizolder is nog een vrij volledig riem-sleepluiwerk aanwezig dat bestaat uit een systeem met twee boven elkaar geplaatste riemschijven. Beide riemschijven met een diameter van ca. 65 cm zijn verbonden met een lederen riem die in rust niet is aangespannen. De onderste houten riemschijf (drijfwiel) is bevestigd op een houten as voorzien van een poppenwiel met 16 poppen dat permanent meedraait in een kroonwiel met 27 kammen dat bevestigd is op de centrale koningsspil. De tweede riemschijf in metaal is bevestigd op een daarboven liggende houten as (dit is de luias waarop ook het klauwwiel is bevestigd) en dat los kan draaien bij niet ingeschakelde toestand. Het luien zelf gebeurt door de draagbalk (lagerbalk) van de luias aan de kant van de riemschijf op te tillen waardoor de loshangende riem opgetrokken wordt en zich aanspant tegen het drijfwiel en zodoende de luias doet meedraaien. Het optillen van de draagbalk gebeurt via een hefboom (wipstok) en een commandokoord.
9. KAPZOLDER
Na het verdwijnen van de kap zijn hier op de kapzolder alleen nog de sterk aangetaste vaste berriebalken van de zetel aanwezig. Daar deze in het verleden te zwak bleken te zijn voor het dragen van de kap werd vroeger (juiste datum niet bekend) een ondersteuning aangebracht met behulp van een zwaar en versterkt ijzeren I-profiel, met een afmeting van 30 x 12,5 cm, in de noord-zuidrichting. Om een steunpunt te bekomen voor deze ijzeren draagbalk werd aan de zuidkant het venster van de kapzolder voor ¾ dichtgemetseld.
Op het uiteinde van de vier balken, die sterk verrot zijn, staan nog acht sterk verweerde muurstijlen die verbonden zijn aan de onderring. Deze sterk aangetaste onderring met doorgeroeste metalen loopband rust op de enigszins uitgebrokkelde kroon van de molenkuip.
De molenkuip zelf is afgedekt met een noodkap die gemonteerd is op de onderring en bedekt is met een roofinglaag. In deze noodkap zijn twee luiken aangebracht die de toegang tot het dak mogelijk maken en waarvan Monumentenwacht Vlaanderen regelmatig gebruik maakt bij hun inspectie.
10. KONINGSSPIL
De huidige metalen koningsspil, die in 1939 werd gemonteerd (info Chr. Devyt), is een zware ijzeren as met een diameter van ±10 cm, bestaande uit zes delen en vijf koppelingen. De bovenste koppeling bevindt zich op de hijszolder en is een beweegbare klauwkoppeling terwijl onderaan op het niveau van de halfzolder er nog een halve flenskoppeling te zien is.
Op de graanzolder is er ook een flenskoppeling aanwezig waaraan het conisch kamwiel is vastgemaakt dat in verbinding staat met een horizontale transmissie-as. Van het bovenste deel van de koningsspil, dat vermoedelijk bestond uit twee stukken, ontbreekt het stuk waarop het karbonkelwiel (de wieg) gemonteerd was en dat met zijn top in een ijzerbalk draaide. Het onderste stuk van dit bovenste deel, dat nu nog aanwezig is, is eigenlijk een groot en zeer zwaar aandrijfijzer waarop nu nog een kroonwiel gemonteerd is waarmee de lui werd aangedreven. Dat aandrijfijzer draagt de inscriptie "Sabbe 1866".Op de hijszolder zit dit aandrijfijzer in een klauwkop die op het lagere asgedeelte gemonteerd is en zodoende een beweegbare verbinding maakt, waardoor elke zijdelingse belasting op de centrale as, die kan ontstaan bij het verkruien van de kap en het draaien van het gevlucht, wordt opgevangen.Onderaan de koningspil, waaraan de lantaarn was bevestigd voor de aandrijving van de kollergang, is er een flens waaraan een extra asstuk heeft gezeten dat rustte in een taatspot, gemonteerd op een zware draagbalk die de koningsspil droeg. Deze taatspot en het onderste deel van de koningsspil alsook de lantaarn zijn verdwenen. Op de graan-, meel-, steen- en hijszolder zijn op vloerniveau glijkussens gemonteerd die de koningsspil centraal gepositioneerd houden. Deze glij-centreerkussens zijn voorzien van schroef-vetpotten.
--------------------
Noël Lagast, Etienne Beernaerts & Hilaire Derycke, “Innoverende industrieel ingenieurs”, een uitgave van de Vlaamse Ingenieurskamer, 2009, p. 219-227.
Ing. Marc Commeyne ( Rumbeke, 1937)
Industrieel ingenieur en meester-molenaar Collega Marc Commeyne studeerde voor industrieel ingenieur elektronica aan de BME-CTL-Hogeschool in Gent, de vroegere Lindelei. Hij begon zijn loopbaan in 1961 bij Philips in Roermond en Eindhoven (Nederland). Daarna schakelde hij over naar Philips Roeselare als hoofd van de productieontwikkeling voor foliecondensatoren. Later werd hij verantwoordelijke voor productkwaliteit en testlaboratoria.
In 1998 volgde hij een cursus voor vrijwillige molenaars bij de Werkgroep WestVlaamse Molens. Oktober 2000 werd hem het diploma overhandigd van meester-molenaar met de grootste onderscheiding.
Industrieel ingenieur en meester-molenaar Marc Commeyne laat de gerestaureerde Zandwegemolen weer draaien
BRUGGE. Vaak gaan wetenschappelijke en technologische praktische kennis hij industrieel ingenieurs hand in hand. Die kenmerken heeft Ing. Marc Commeyne MSc uit Roeselare in hoge mate. Van 1961 tot 1998 werkte hij bij Philips, het vroegere MBLE, in Roeselare. In het vooruitzicht van zijn pensioen werd hij niet alleen molenaar, maar aan de rand van Brugge kocht hij ook de Zandwegemolen die hij volledig liet restaureren. De molen ligt in de nabijheid van het AZ-ziekenhuis. Het terug functioneel maken van de maalinrichting is een hoogstandje van techniek, van uniek vakmanschap, van management en knowhow en van ingenieurkunde. Sinds anderhalf jaar is de Zandwegemolen open voor het publiek. Hij is zeker een bezoek waard, temeer omdat collega Commeyne u laat kennismaken met de vele technische en onbekende aspecten van een molen. En dat is een wereld op zichzelf.
Embryonale belangstelling
We hadden met hem een afspraak in de molenaarsherberg aan de Oude Oostendse Steenweg in Brugge, aan de voet van de statige en hoogste molen van Vlaanderen. Collega Marc Commeyne ( Rumbeke, 1937) studeerde voor industrieel ingenieur elektronica aan de BMECTL-Hogeschool in Gent, de vroegere Lindelei. Zijn twee broers zijn eveneens industrieel ingenieur. De ene koos voor de richting scheikunde in Gent, de andere voor de richting elektromechanica in Oostende. Hun vader was in Rumbeke een zelfstandige elektricien en in de streek van Roeselare een belangrijke installateur van grote elektrische motoren, die na de Tweede Wereldoorlog vrij snel de aandrijvingen door de wind- en stoomkracht overnamen. Hun moeder hield een winkel van elektriciteitsartikelen, timmerwaren, huishoudgerief en landbouwgereedschappen. De drie broers hadden de hectische leefwereld van hun ouders als zelfstandigen van heel dichtbij meegemaakt. "Ze werkten dag en nacht", zegt Marc. "De drie kinderen wilden niet in hun voetsporen treden en dus besloten we om na ons middelbaar onderwijs voort te studeren. Alle drie kozen we voor de studie van industrieel ingenieur. In plaats van te voetballen en te ravotten sloeg ik als tiener uren het productieproces van lijnzaadolie gade in de olieslagerij van de familie De Brabander in Rumbeke. De eerste installatie van grote elektrische motoren in olieslagerijen en molens liggen zeker aan de basis van mijn bijzondere belangstelling voor molens. Dat waren soms motoren van een paar kubieke meter, grote 'beesten' die voor de centrale aandrijving van de machines zorgden. In Rumbeke, nu een deelgemeente van Roeselare, stonden destijds 14 molens. We wonen nu op 300 meter afstand van de Kadzandmolen, de enige molen die in Rumbeke is overgebleven. De installatie van elektrische motoren in molens, het volkse leven van de molenaar, het typische molenwerk met luien, malen en builen en de geboden ruimte voor een gemoedelijke babbel, was een ander sprekend voorbeeld voor mijn embryonale belangstelling voor molens."
Veel talent
Collega Marc Commeyne werkte als industrieel ingenieur 37 jaar bij Philips Roeselare. Eerst werkte hij een tijdje bij Philips in Roermond en Eindhoven. Daarna werd hij hoofd van de productieontwikkeling voor foliecondensatoren in Roeselare en later verantwoordelijke voor productkwaliteit en testlaboratoria. Philips Roeselare hielp hij mee oprichten. Ooit stelde het bedrijf ruim mensen tewerk, vandaag werken er nog amper een honderdtal. Marc is een rasechte industrieel ingenieur, een duivel-doet-al, een volbloed, die tijdens zijn humaniorastudies geluidsversterkers in elkaar stak en later thuis zijn eigen labo voor elektronicatoepassingen uitbouwde om wat bij te verdienen. De apparatuur van dat labo heeft hij nog altijd. Hij heeft een neus voor praktijk. Dat, samen met zijn enorme handigheid, liet hem toe om niet alleen de ruwbouw van zijn eigen woning af te werken, maar ook nog de ruwbouw van een appartementenblok met drie appartementen volledig af te werken: schrijnwerk, sanitair, centrale verwarming en elektrische installatie. In de molenaarsherberg waar we het interview hebben, toont hij enkele eigen realisaties en die zijn niet van de minste. Toen hij na een spoedopname en hartoperatie met vijf overbruggingen in 1995 met een zeer goed resultaat opnieuw zijn werk bij Philips kon hervatten, begon hij te beseffen dat hij best ook aan zijn pensioen zou beginnen denken. Hij besloot om op 62-jarige leeftijd met brugpensioen te gaan. De bezige bij wou niet in het bekende zwart gat vallen. Maar daar heeft hij nooit last van gehad, integendeel. Voor Marc begon een nieuw en al met al intens leven: dat van molenaar.
Ontdekking van mijn leven
In 1995, drie jaar voor het einde van zijn loopbaan als industrieel ingenieur bij MBLE en Philips Roeselare, werd Ing. Marc Commeyne geconfronteerd met een stoere, onthoofde, maar anderzijds zeer waardevolle stenen stellingmolen uit "Dat was eerder toevallig", zegt hij. "Toen mijn zoon Johan besloot om een eigen horecazaak uit te bouwen, viel zijn keuze op de Zandwegemolen, waar al een restaurant en een feestzaal aan waren verbonden. We besloten om de molen maalvaardig te restaureren. Naast kennis van restauratie was er ook heel veel kapitaal nodig." Vanuit zijn vroegere professionele loopbaan waren enthousiasme en doorzettingsvermogen voor Marc geen probleem. De derde pijler - dossierkennis ontbrak, maar dat werd in een paar jaar volledig bijgewerkt. "In 1986 had de vorige eigenaar een restauratiedossier samengesteld, maar van de restauratie was niets in huis gekomen. De molen heeft een heel lange geschiedenis. Die gaat in zijn stenen uitvoeringsvorm - als stellingmolen dus - terug tot 1860.
De molen veranderde vaak van eigenaar. Molens behoorden destijds toe aan gegoede mensen. In september 1944 werd de molenaar 's namiddags verrast door een plots opkomende, zware storm, terwijl de molen draaide. Hij kon de molen niet snel genoeg stoppen. Toen hij probeerde de kap met het wiekenkruis uit de wind te draaien, brak de askop in drie stukken en verloor de molen zijn kap. De wieken - of in vaktermen de buitenroede - vielen op de zolder van het achterste gedeelte van het huis en de binnenroede haalde een deel van de gaanderij neer. De herstelling zou veel geld kosten.
Ing. Marc Commeyne & Ing. Noël Lagast
Dus plaatste men een noodkap en de molen kreeg een dieselmotor. In 1969 bouwde men aan de molen een restaurant en een feestzaal. Daarbij werd de kuip met een noodkap uit asfaltpapier dichtgenageld. Het water begon met de jaren binnen te sijpelen met alle gevolgen van dien, maar de onderdelen van de molen zijn gelukkig bewaard gebleven. Zo kon ik heel wat waardevolle informatie voor het dossier verzamelen. In 1995 kocht de Zandwegemolen bvba het complex aan. Mijn zoon, Johan, is daar de zaakvoerder van. De Zandwegemolen was de ontdekking van mijn leven, al ben ik niet met de molen getrouwd." Ingenieur -meester-molenaar De Zandwegemolen is sinds 1982 een beschermd monument. Het merkwaardige is dat de molen geen eigendom is van de gemeente of de provincie, maar van een privépersoon. Collega Commeyne is daar heel terecht bijzonder fier en gelukkig over. Het restauratieproject werd heel professioneel aangepakt, met kennis en deskundigheid. Marc begon begin 1998 een cursus voor vrijwillige molenaars te volgen bij de Werkgroep West-Vlaamse Molens. Zijn dochter Ann, die voor een instelling voor mentaal mindervaliden werkt, volgde spontaan in zijn voetsporen. Met veel inzet volgden ze beiden de praktijkstage van minstens 100 uur. Vader Marc deed er nog een flink aantal uren bovenop. Het werden er ruim 470. Elke zondag bezochten ze molens, gingen ze praten met een dertigtal jonge en oudere molenaars en luisterden ze naar hun wel en wee.
"Hun verhalen gingen voor 90 procent over het weer en voor 10 procent over het wel van de molen en de molenaar", zegt Marc. Eind oktober 2000 overhandigde de West-Vlaamse gouverneur Paul Breyne aan vader en dochter het diploma van meester-molenaar met de grootste onderscheiding. Voor Engelse bezoekers is hij een 'master-miller'. We voegen eraan toe dat collega Commeyne een MSc in molenaarskunde is. Projectbeheer: een goede trekker Een windmolen is een zeer kwetsbare machine. Leren omgaan met die mastodont van de techniek is één zaak, maar het kostbare monument restaureren is even belangrijk. Marc en Ann schreven zich na hun molenaarsopleiding in voor een projectopleiding, georganiseerd door de Koning Boudewijnstichting en de Vlerickschool voor management. Het thema was 'projectbeheer van cultureel erfgoed'. Ze kregen er waardevolle basisregels over de aanpak en de uitwerking van een restauratieproject. Een van de basisregels was: 'zorg voor een goede trekker'. Commeyne: "Een goede trekker is iemand die het project ook effectief trekt, er met hart en ziel tegenaan gaat en er de nodige tijd voor heeft. Hij moet een goed projectteam samenstellen, efficiënte vergaderingen houden en voor continuïteit zorgen. De ploeg moest volgens de cursusleider bestaan uit specialisten op het vlak van restauratie en bouwtechniek, architectuur, geschiedenis en archeologie. Er moesten ook mensen in worden opgenomen die kennis hebben van administratie en juridische aspecten. Begin 1999 hebben we ons restauratieteam samengesteld. Ik benoemde mezelf tot trekker en projectcoördinator." Restauratiedossier De volgende stap was de voorbereiding van het restauratiedossier. Collega Commeyne kon daarvoor een beroep doen op de broers Guido en Herman Peel. Die hadden hun molenbouwbedrijf stopgezet, omdat ze geen opvolgers hadden en ze konden hun bijzonder rijke ervaring ten dienste stellen zonder deontologische belemmeringen. De openbare aanbesteding was een groot probleem. Je kan immers niet zelf een aannemer kiezen, ook al zou je dat willen. Een openbare aanbesteding gebeurt via het Staatsblad. Je moet ook een raming maken. Je maakt nogal wat mee. Ik stelde spoedig vast dat er voor molens maar weinig geschikte architecten zijn, maar dat er wel veel slechte of heel slechte architecten voor bestaan. De slechten zijn diegenen die je zeggen dat ze van molens niets afweten, er ook nooit iets over hebben geleerd, maar toch bereid zijn voor je te werken en te luisteren naar mensen die het wel weten. De hele slechten zijn zij die denken dat ze van molens iets afweten en die graag de molenbouwer, de vakman, de les spellen. Wie is daar dan het slachtoffer van? Je kan het al raden: degene die moet betalen. Ik heb mijn architect de opdracht gegeven om enkel de tekeningen te maken, zoals ik de restauratie, eigenlijk een reconstructie, wou uitgevoerd zien. Ik zou immers zelf het project leiden. Je moet er ook voor zorgen dat de raming voldoende is en dat ze correct is. Je stopt daar onnoemelijk veel energie in. Aan mijn dossier heb ik zelf twee jaar gewerkt, in nauwe samenwerking met de dienst Monumenten en Landschappen, afdeling Industrieel Erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap. In 2000 ben ik mijn dossier gaan afgeven in Brussel. Nog geen week later kreeg ik al het antwoord dat toenmalig minister Van Grembergen mijn dossier gunstig zou ondertekenen. Mijn geluk kon niet op. Het restauratiebedrag bedroeg uiteindelijk 776.000 euro euro of 32 miljoen oude Belgische franken, zonder btw. De duurste restauratie ooit, zo vernam ik later. 80 procent wordt gesubsidieerd, waarvan 50 procent door het Vlaams Gewest, 15 procent door de provincie en 15 procent door de stad Brugge. 20 procent bleef te onzen laste. Dat werd uiteindelijk een flink stuk meer wegens de kosten voor de architect, de veiligheidscoördinator, de zware jaarlijks terugkerende brandverzekering en de exploitatie van de zaak."
De uitvoering
De molen die veertig jaar niet meer had gewerkt, moest bouwkundig en molentechnisch volledig hersteld worden. Praktisch al het houtwerk moest worden vervangen, omdat het aangetast was door houtborende insecten, schimmelvorming en verrotting. Bij de reconstructie is het vakmanschap voor de traditionele molenbouw erg belangrijk. De familie Commeyne had bovendien de bedoeling om op kleine schaal graan te malen. In 2003 begon de ontmanteling van de molen. Alles werd gedemonteerd en getransporteerd naar de werkhuizen van de firma Roland Wieme in Deinze. Samen met Rolands zoon Kris zijn ze nog één van de vier bekende molenbouwers in België, die het ambachtelijk beroep uitoefenen zoals zoveel eeuwen geleden. Drie molenbouwers schreven in voor mijn openbare aanbesteding. Eén blies het af. De tweede was de Nederlandse firma Adriaens en de derde was de firma Roland Wieme. Jammer dat sommige restaurateurs tegenwoordig meer als manager optreden en soms meer oog hebben voor hun centen dan voor hun vakmanschap. Vakmensen kijken immers prioritair naar hun werk. De mensen die bij de firma Wieme werken zijn echte vakmensen, voor wie ik een grote bewondering en eerbied heb. De hele restauratie verliep naar mijn zin. De firma heeft bijzondere prestaties geleverd en voortdurend blijk gegeven van vakmanschap. Stielmannen weten wat ze moeten doen. Ze hebben bijzonder weinig detailaanwijzingen nodig. Ze werken correct en minutieus. Een molen is een amalgaam van technisch vernuft, waar een vakman koning is." Inhuldiging De restauratiewerken duurden twee jaar. Met een academische zitting in de feestzaal vond op zaterdag 30 april 2005 de officiële ingebruikneming van de maalvaardige molen plaats. Iedereen wou er bij zijn: de staatssecretaris, de gouverneur, de burgemeester, schepenen, vertegenwoordigers van de Vlaamse Gemeenschap en de (toen nog bestaande) provinciale Molencommissie, de vele vrienden en sympathisanten. Collega Commeyne hield een opgemerkte toespraak, schetste de geschiedenis van de restauratie en dankte even enthousiast zijn vrouw Maria, de kinderen, de vele medewerkers en de talrijke andere aanwezigen. Het grote publiek, circa bezoekers, kwamen de dag daarop aan de beurt. De molen werd namelijk op zondag 1 mei officieel opengesteld voor het grote publiek, dat daarbij van een hapje en een drankje kon genieten in de grote tent vòòr de molen. Over het gebeuren mijmert hij met ons even genoeglijk na. "Sinds de opening kregen we ongeveer bezoekers over de vloer. Op de recente Open Monumentendag telden we 174 bezoekers. Ik geef telkens een uitleg van ongeveer anderhalf uur. Een molen leeft pas door zijn bezoekers. Een molenaar die geen bezoekers over de vloer krijgt, houdt het niet lang vol. Men kan genoeg molens bezoeken. Maar wat heeft de bezoeker eraan, als hij geen uitleg krijgt of enkel de uitleg op papier meekrijgt. De meeste molens zijn slechts open gedurende 2 halve dagen per maand of enkel tijdens de zomerperiode. Ze worden vaak opengehouden door vrijwillige molenaars, die door onvoldoende ondersteuning vanuit de gemeente die eigenaar is van de molen, hun enthousiasme verliezen. Dat is geen goede zaak voor die molens. Wie een privé-molen heeft en daarin persoonlijk geld heeft geïnvesteerd, voelt zich natuurlijk met hart en ziel betrokken. Als particuliere molenbezitter moet ik erover waken dat de bezoeker aan zijn trekken komt. Ik geef niet alleen wat technische uitleg, ik geef ook wat wijsheid mee, bijvoorbeeld over granen waarmee men brood bakt. Ons brood is er inzake voedingswaarde soms slecht aan toe. Over mijn opvolging denk ik meer en meer na. Door rugproblemen werd ik onlangs een tijdje op non-actief gezet. Huismolenaar Ann heeft me dan zo goed als mogelijk vervangen." Slag van de molen "Sommige mensen vragen me soms schamper of ik geen slag van de molen heb gekregen. Je kent wel dat gezegde. Ik ben natuurlijk zeer begaan met deze molen. Ik moet die machine voortdurend beter leren kennen. Ik moet het lawaai van de molen horen. Elk geluid leer ik kennen of tracht ik toch te ontrafelen. Voortdurend wil ik kennis verzamelen. Dat is een typische reactie van een ingenieur. Ingenieurs moeten niet dromen, maar zich afvragen waarom gebeurt dit zus of zo. Ze moeten uit hun bevindingen bijstellingen aanbrengen. Daarom hou ik een dagboek bij. Voor mezelf maak ik ook een verslag over het gedrag van de molen." Indrukwekkende 'machine De graanmolen van de familie Commeyne is indrukwekkend. Wie door het raam van op een van de zeven verdiepingen het circa 26,5 meter lang gevlucht met zijn twee wieken voor het eerst ziet en hoort voorbijrazen, schrikt wel even. Vanaf het maaiveld gemeten bedraagt de nokhoogte van de molen 26 meter met een conische stenen kuip van 22 meter. Een deel van het restaurant is ondergebracht in de molenkuip op de benedenverdieping, die een binnendiameter heeft van ruim 8 meter. Tijdens de rondleiding ontpopt collega Commeyne zich tot een gedreven en gepassioneerd verteller. De ingenieur voelt zich uitstekend in zijn element tussen de wonderlijke wereld van touwen, katrollen, luiken, raderen en molenstenen. Voor de veiligheid laat hij niets aan het toeval over. Voortdurend houdt hij de snel heid van de wieken of roeden in de gaten. Marc is immers geen voorstander van stilstaande wieken. Weer of geen weer, de molen moet draaien. Alhoewel, het is altijd goed oppassen geblazen. De molenaar moet immers voorkomen dat de molen op hol slaat. Het maximale toerental bedraagt 20 toeren per minuut. De molenaar drukt dat in enden uit. 20 toeren per minuut komt overeen met 80 enden. Als het toerental 100 enden bedraagt, dan kan men het aantal enden eigenlijk ook niet meer tellen. De activiteit van een gerestaureerde en door de overheid gesubsidieerde molen wordt via het jaarlijks aantal toeren door de provincie West-Vlaanderen opgevolgd. Daarvoor is een toerenteller bovenaan op de molenas aangebracht. Molens draaien in Vlaanderen gemiddeld toeren per jaar. De wieken van Marc s Zandwegemolen hebben het eerste anderhalf jaar asomwentelingen gemaakt, wat neerkomt op een jaargemiddelde van toeren per jaar. "Mijn beste herinnering over mijn molenaarsbedrijf". zegt Marc, "is de voldoening dat heel mijn opzet met de molen, die tenslotte mijn passie is, volledig volgens het tijdsschema is verlopen, zoals ik het heb geprogrammeerd." Een minder goede herinnering houdt hij over aan bepaalde onderaannemers die in opdracht van de hoofdaannemers deeltaken hebben uitgevoerd. "In mijn dossier stond nochtans dat elke aannemer moest hebben bewezen dat hij vakbekwaam was. Hoofdaannemers kijken te veel uit naar onderaannemers, die het werk het goedkoopst kunnen uitvoeren. De gevolgen zijn navenant. Maar ik ontken niet dat we al met al nog steeds in Vlaanderen over uitstekende vakmensen beschikken."
Benarde toestand
Onlangs verzeilde hij bijna in een benarde situatie, toen de wind plots opstak, terwijl hij aan bezoekers uitleg aan het geven was. De wieken waren half bezeild. Er was heel de dag geen wind geweest en de molen draaide dus niet. Plots zag hij, volledig onverwacht toch het centraal kamwiel in beweging komen. In één minuut begon dat alsmaar sneller te draaien. "Ik vroeg de mensen om zo vlug mogelijk op een veilige afstand van het draaiende kamwiel plaats te nemen. Zelf rende ik met een kloppend hart de trappen af om de molen stil te leggen. Na drie minuten was alles voorbij en viel de molen weer stil. Een felle kortstondige en onvoorziene lokale windstoot was de oorzaak. Gelukkig bleef het bij wat schrikken. Het weer kan men niet voorspellen. De molenaar moet zeer waakzaam zijn en altijd bij zijn molen blijven."
Molenaars van alle leeftijden
We vragen onze collega of windmolens om graan te malen geen zaak zijn voor een oudere generatie. "Helemaal niet. Zowel jonge mensen als oudere hebben belangstelling voor windmolens. Dat neemt zelfs toe. De jongste gediplomeerde molenaar in Vlaanderen was eind 2000 pas 18 jaar, toch wel een minimumleeftijd om het diploma van meester-molenaar te behalen. Mensen interesseren zich meer en meer voor molens en voor ons industrieel erfgoed in het algemeen. Als ons waardevol erfgoed op de een of andere manier wordt nuttig gemaakt, dan is dat ook een stukje van de vooruitgang. Uit het verleden kan men namelijk heel veel leren. Sinds ik me met molens ging bezighouden, heb ik ontzettend veel nieuwe zaken bijgeleerd en dat was voor mij zeker niet alleen op technisch vlak. Je hoeft helemaal geen ingenieur te zijn om een bekwame molenaar te zijn. Ik ken zowel mensen van de gemeentelijke groendienst als dokters, handarbeiders als leraars, technisch geschoolden als pedagogisch opgeleiden die met succes gedreven en gediplomeerd molenaar zijn geworden."
Korenmolen De Zandwegemolen kan alle soorten graan malen. Marc Commeyne houdt het bij tarwe. Het meel verkoopt hij aan particulieren, niet aan bakkers. De graankorrels worden gebroken en gemalen tussen een vastliggende onderste molensteen en een daarboven draaiende steen die in hoogte instelbaar is en samen met de onderste steen een steenkoppel vormen. De beide steenkoppels van de Zandwegemolen hebben een diameter van respectievelijk 1,5 en 1,6 meter. De contactvlakken van de stenen zijn gegroefd. Men gebruikt 'Franse samengestelde stenen', 'grauwe monolieten basaltstenen' of later ook 'kunststenen'. De molen heeft twee steenkoppels, die worden aangedreven door een centrale metalen as met een diameter van 10 cm, de koningsspil. Daarop is een groot sterrenwiel met 50 kammen - het spoorwiel -gemonteerd. De molenaar zorgt ervoor dat het gevlucht steeds loodrecht op de wind staat, Daarvoor moet de molenaar de hele kap van de molen, compleet met molenas, kamwielen en vanginstallatie verdraaien of 'kruien'. Dat gebeurt met een lier onderaan de staart van de molen. De windkracht en het benodigd vermogen bepalen de zeilvoering. Bij een kleine windsnelheid moeten de zeilen ver op de wieken of roeden worden uitgerold. Na het loshalen van de rem kan de molenaar aan de slag. Het loshalen van de rem noemt men in molenaarstermen 'het lichten van de vang'. Eerst worden met behulp van het luiwerk - de hijsinstallatie de zakken graan omhooggetakeld en op de steenzolder in een graanbak met trechter - de schuddebak - boven de molenstenen gestort. Dan wordt de bovenste draaiende steen neergelaten op de vaste onderste steen. Dat noemt men het dichtleggen. Een verdieping lager op de meelzolder wordt het meel in zakken opgevangen. Voedselarm wit brood en 'fopbrood' Over ons hedendaags wit brood is Marc niet te spreken. Na de Tweede Wereldoorlog gingen de industriële molens, bloemmolens genoemd, zich specialiseren in het opvoeren van het maalrendement. Men maalt het graan niet meer met stenen, maar men breekt het met metalen trommels. Daardoor ondergaan de tarwekorrels een ander proces. Als we een tarwekorrel bekijken, dan kunnen we ons moeilijk voorstellen dat die tot een poedervormige stof kan worden verwerkt. Een tarwekorrel is opgebouwd uit een meellichaam, wandlagen en een kiem. De kiem is rijk aan olie en bevat veel vitaminen. Het meellichaam bestaat uit een glutenmatrix die de witte bloem met veel eiwitten vasthoudt en omsloten wordt door de zemel. In industriële molens wordt het graantje geschraapt. Het wordt ontdaan van zijn buitenste laagje, het pelletje (de zemel). Die bewerking wordt in de hand gewerkt door het graan vooraf te bevochtigen. In een industriële maalderij kan men ook de kiembloem afzonderlijk recupereren. Dat product vindt speciale toepassingen buiten de broodbakkerij. De voedselwaarde van het meel en de bloem gaat zo grotendeels omlaag. Om de bloem nog witter te maken voegt men er wit krijt (calcium) en andere bleekmakers aan toe. Met een dergelijke witte bloem kan een bakker geen normaal brood meer bakken. Daarom voegt hij er een zogenaamde broodverbeteraar aan toe. Dat leidt dan tot het bekend 'wattenbrood'. De stap naar een bruin broodje is vlug gezet. Daartoe voegt men aan het deeg gebrande mout toe, zoals bij het maken van bruin bier. Maar schijn bedriegt, want de consument koopt niet het bruin vezelrijk brood, dat hij denkt te hebben gekocht, maar een gekleurd wit brood. In Nederland is het toegelaten om het wit brood te kleuren, in België is dat in principe niet toegelaten. Maar de Belgische rechtspraak gaat ervan uit dat ze de bakkers en broodfabrieken niet kan verbieden om mout bij hun recept te voegen. Momenteel werkt men aan een Europese richtlijn om de norm vast te leggen voor brood dat slechts vezelrijk mag worden genoemd, als er minstens 6 procent vezels in zitten. Het 'abdijbrood' dat men in Nederland verkoopt, komt met de 6 gram vezels dicht in de buurt van het ontwerp van de Europese richtlijn. Wit brood heeft dus weinig voedselwaarde en wie een bruin brood koopt, moet weten dat hij soms op een vals spoor zit. In Nederland noemt men dat 'fopbrood'. Meergranenbrood claimt ook niet dat het vezelrijk is, maar zegt enkel dat er verschillende granen inzitten, wat mogelijks extra vitaminen en mineralen kan opleveren".
De Zandwegemolen De Zandwegemolen is sinds 1982 een beschermd monument. Na de twee jaar durende restauratiewerken werd de molen officieel in gebruik genomen op 1 mei Deze graanmolen van de familie Commeyne is een indrukwekkende stenen stellingmolen met een rechtlijnige conische kuip. Dit uniek stukje industrieel en cultureel erfgoed staat open voor het publiek.
------------------
VOORSTELLING MASTERPLAN MOLENERF
Op 22 juni 2016 werd het masterplan voor de socio-medische campus Molenerf voorgesteld door OCMW-voorzitter Dirk De fauw en Franky Demon, schepen van Ruimtelijke Ordening, Huisvesting, Jeugd en Brugge Studentenstad.
Op die site vinden we onder andere het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV, heel wat gebouwen van het Brugse OCMW, revalidatie- en hoorcentrum Spermalie, woonzorgcentrum De Vliedberg en in aanbouw: het CAW.
Het masterplan laat de mogelijkheid om de werking op Molenerf verder uit te bouwen en te optimaliseren. De noden zijn namelijk groot, denk bijvoorbeeld aan een nieuwe afrit voor Sint-Jan, een oplossing voor de parkeerdruk, de nood aan opslagruimte, tewerkstellingsprojecten voor laaggeschoolden, de expansiekansen voor het ziekenhuis… Het masterplan tekent een nieuw kader uit voor toekomstige ontwikkelingen op de site. De campus is niet langer enkel een plek voor zorgbehoevenden, het wordt een centrale schakel in het stedelijk weefsel. Een plek van ontmoeting.
------------------------
Koen Theuns, "Zandwegemolen vormt ankerpunt kantorenplan", De Standaard, 12.02.2022.
Waar vroeger restaurant Zandwegemolen was in Brugge, komt een kantorencomplex. Maar de molen verdwijnt niet. ‘De beschermde molen wordt het ankerpunt.’
Koen Theuns, "Van bekend restaurant tot 'ankerpunt' van moderne kantorencampus: dit zijn de plannen voor de "Rolls-Royce onder de molens", Het Nieuwsblad, 12.02.2022.
De Zandwegemolen aan de Oude Oostendse Steenweg zou geïntegreerd worden in een gloednieuwe kantorencampus. - © mvn
Brugge - Er ligt een bijzonder plan op tafel voor de herbestemming van de Zandwegemolen aan de Oude Oostendse Steenweg. De gewezen horecazaak, sinds 2018 gesloten na het plotse overlijden van chef Johan Commeyne, maakt plaats voor een kantorencampus. “De beschermde molen wordt daarbij het ankerpunt”, zegt projectontwikkelaar Jonas Van Poucke.
Robbe De Leener, "Restaurant maakt plaats voor kantoorgebouwen, maar Zandwegemolen uit 1860 blijft", Radio2, 12.02.2022.
In Brugge maakt restaurant Zandwegemolen plaats voor een kantoorcampus. De gelijknamige molen uit 1860 blijft wel bestaan. “De beschermde molen wordt in het project het ankerpunt”, zegt projectontwikkelaar Jonas Van Poucke.
Al sinds 1860 is de Zandwegemolen een belangrijk herkenningspunt in de Brugse deelgemeente Sint-Pieters. Niet moeilijk met een hoogte van 26 meter. De vlucht van de molen, de afstand van de top van de ene wiek tot de top van de overliggende, is 26,4 meter. Daarmee een van de grootste molens van ons land.
De Zandwegemolen was dan ook hét uithangbord van het gelijknamige restaurant van Johan Commeyne, die de zaak in 1995 overnam. Sindsdien ontfermden hij en zijn vader Marc zich over de molen, die zich op dat moment in slechte staat bevond. De molen had op dat moment al een halve eeuw geen wieken meer en ook het houtwerk binnenin was aan vernieuwing toe.
(Lees verder onder de foto.)
Zo ziet de site er momenteel uit. In het witte gebouw bevond zich het restaurant.Radio 2
Na een restauratie nam de familie de molen in 2005 opnieuw in gebruik. Vader Marc en zijn dochter Ann hadden op dat moment al een molenaarsopleiding achter de rug. Jarenlang bleef de molen graan malen en gaf de familie er rondleidingen, tot chef Johan, de drijvende kracht achter het restaurant, in 2018 onverwachts overleed. De zaak verder uitbaten was geen optie en niet veel later overleed ook vader Marc.
Herbestemming
Nu, vier jaar later, wil projectontwikkelaar Vitruvi de site nieuw leven inblazen door ze om te vormen tot kantoorcampus. “De sterkte van ons project is dat we van de molen het ankerpunt maken”, zegt Jonas Van Poucke van Vitruvi. “Het ontwerp staat in het teken van het verbinden van het oude met het nieuwe gedeelte. De bakstenen romp zal daarbij centraal staan in de volledig open onthaalruimte.”
Naast de molen zelf blijft ook het herberggedeelte behouden. Onder de L-vormige nieuwbouw komt een tweelaagse parkeergarage en in de binnentuin wordt een boomgaard aangeplant. Daarnaast zal langs het terrein een nieuw openbaar fietspad worden aangelegd dat de Oude Oostendse Steenweg verbindt met de zorgcampus rond AZ Sint-Jan.
Zo zal het nieuwe gebouw eruit zien, met de Zandwegemolen.Radio 2
Bart Huysentruyt, "Voorlopig geen vergunning voor kantorencampus aan Zandwegemolen", Het Laatste Nieuws, 10.02.2023. Zandwegemolen langs de Oostendse Steenweg. © Foto Proot BRUGGE. Er is voorlopig geen vergunning voor het bouwproject van een projectontwikkelaar voor een kantorencomplex, met de Zandwegemolen als blikvanger. Het project is te groots voor het monument. De Zandwegemolen is één van de meest iconische gebouwen in Sint-Pieters Brugge. Hij staat er al sinds 1860 en was jarenlang een restaurant, tot 2018 toen uitbater Johan Commeyne overleed. Sindsdien staat de molen leeg. Projectontwikkelaar Vitruvi wil er een kantorencampus realiseren, met inbegrip van de molen. Buurtbewoners maakten zich eerder al zorgen en ook op de Brugse gemeenteraad werd het project afgeketst. Nu volgt ook het Brugse stadsbestuur die bezwaren. “De plannen tasten de belevingswaarde van de molen aan”, vindt schepen van Ruimtelijke Ordening Franky Demon (CD&V). “Ook de ondergrondse parking is een doorn in het oog.” De projectontwikkelaar wordt nu aangemaand een afgeslankt plan in te dienen.
Koen Theuns, "Impact op erfgoedwaarde en bodem is te groot": Voorlopig geen kantorencampus aan beschermde Zandwegemolen na protest van buurt en politiek", Het Nieuwsblad, 10.02.2023.
Volgens schepen Franky Demon kan een afgeslankt ontwerp wel in aanmerking komen voor een vergunning. “Met een kleinere voetafdruk, zowel bovengronds als ondergronds.” - © mvn, rr
Brugge - Het Brugse stadsbestuur heeft geen vergunning toegekend voor de herbestemming van de Zandwegemolen. Een projectontwikkelaar wil het monument integreren in een nieuwe kantorencampus. “Maar de impact op de erfgoedwaarde en op de bodem is te groot”, zegt schepen Franky Demon (CD&V).
Koen Theuns, "Voorlopig geen kantorencampus aan beschermde Zandwegemolen na protest van buurt en politiek", De Standaard, 10.02.2023.
Volgens schepen Franky Demon kan een afgeslankt ontwerp wel in aanmerking komen voor een vergunning. “Met een kleinere voetafdruk, zowel bovengronds als ondergronds.” — © if
Immobiliën. Het Brugse stadsbestuur heeft geen vergunning toegekend voor deh erbestemming van de Zandwegemolen. Een projectontwikkelaar wil het monument integreren in een nieuw kantorencomplex.
Al sinds 1860 heerst de Zandwegemolen, met zijn hoogte van 26 meter een van de grotste molens van het land, over Sint-Pieters. De laatste decennia was hij het uithangbord van het gelijknamige restaurant aan de voet van de molen. Tot uitbater Johan Commeyne, die de molen nog samen met zijn vader restaureerde, in 2018 onverwacht overleed.
Vorig jaar kwam projectontwikkelaar Vitruvi met een plan op de proppen om de molen nieuw leven in te blazen. Het monujment zou geïntegreerd worden in een nieuw te bouwen kantorencampus. 'De sterkte van ons project is net dat we de molen er niet bijnemen, maar er integendeel net het ankerpunt van mken', zei Jonas Van Poucke van Vitruvi.
Maar het project krijgt tegenwind van een aantal buurtbewoners, die een achtiegroep oprichtten. 'De geschiedenis van de molen gaat eigenlijk al terug tot de veertiende eeuw. We moeten zorgzaam omgaan met dit erfgoed en daarvoor is dit bouwproject te grootschalig. De molen is bovendien maalklaar, maar voor een goede werking staat de bebouwing gewoon te dicht', zegt Mathias De Grave van actiegroep Bescherm onze Zandwegemolen. De Grave heeft ook kritiek op de ondergrondse parkeergarage. De waterkaart is duidelijk: deze site ligt in bijzonder overstromingsgevoelig gebied. Met zo'n grote ingreep in de bodem verdwijnt ook de buffercapaciteit die noodzakelijk is om wateroverlast te voorkomen bij hevige regenval.'
Afgeslankt plan
Tijdens het openbaar onderzoek ontving de stad Brugge vier bezwaarschriften en op de laatste gemeenteraad stelden ook de partijen Groen en N -VA zich vragen bij het project. 'Uw bekommernissen zijn ook de mijne', reageerde schepen van Ruimtelijke Ordening Franky Demon (CD&V). En dat blijkt ook uit de beslissing van het schepencollege: de vergunning werd geweigerd. 'We zijn van oordeel dat het meerlagige volume van de nieuwbouw de belevingswaarde vanhet monument aantast. Ook is de voetafdruk van de geplande bouwwerken vrij zwaar, ze dekken nagenoeg het ganse perceel. Het gevolg is dat de ondergrondse parking noodzakelijk is voor het programma dat men bovengronds wil realiseren', zegt Demon.
Geen doodsteek Toch hoeft de weigering niet de doodsteek te betekenen voor het project. Volgens de schepen kan een afgeslankt ontwerp wel in aanmerking komen voor een vergunning. 'Met een kleinere voetafdruk, zowel bovengronds als ondergronds', aldus nog Demon. Stefan Vankerkhoven, "Brugge verbiedt de bouw van kantoren bij de beschermde Zandwegemolen", Krant van West-Vlaanderen (editie Brugsch Handelsblad), 11.02.2023. Er mogen geen kantoren geïncorporeerd worden in de Zandwegemolen. © Inventaris Onroerend Erfgoed/Hannelore De Coodt Er mogen geen kantoren komen vlakbij de beschermde Zandwegemolen in Sint-Pieters. Dat heeft het Brugs stadsbestuur beslist. Een projectontwikkelaar wou het moment in een gloednieuw kantorencomplex langs de Oude Oostendse Steenweg incorporeren.
Het Brugs stadsbestuur verleent geen vergunning voor de realisatie van de nieuwe kantoren. Urbanisatieschepen Franky Demon motiveert de beslissing als volgt: “De Zandwegemolen is beschermd als monument en we hebben geoordeeld dat het aansluitende meerlagige nieuwbouwvolume de belevingswaarde van het monument aantast. Daarom is het van belang dat het volume gereduceerd wordt en er een grotere afstand tussen de molenromp en de nieuwbouw wordt gecreëerd.”
Zware footprint
"De footprint van de nieuw te realiseren bebouwing is op heden vrij zwaar en dekt nagenoeg het volledig perceel. De plannen voorzien immers een ondergrondse parking, die nodig is voor het programma dat men bovengronds wenst te realiseren. Bijgevolg wordt de ruimtelijke draagkracht van het perceel overschreden”, aldus de urbanisatieschepen.
Toch laat het stadsbestuur nog een opening voor een aangepast, minder ingrijpend project. Franky Demon: “Een kleinere footprint, zowel ondergronds als bovengronds zou resulteren in een kwalitatievere groenaanleg in volle grond en een betere waterhuishouding.”
Masterplan Molenerf
Met die beslissing geeft het Brugs schepencollege gehoor aan de bezwaarschriften die tijdens het openbaar onderzoek ingediend werden. Volgens Franky Demon zijn de plannen van de projectontwikkelaar voor de Zandwegemolen trouwens niet in overeenstemming met het Masterplan Molenerf. Dat voorziet een socio-medische campus in de schaduw van het ziekenhuis AZ Sint-Jan: “Die kantoren hebben geen enkele link met de socio-medische campus.”
--------------------------------
Stad Brugge. Gemeenteraad, maandag 30.01.2023, 18:30, Stadhuis.
Ruimtelijke ordening. 21. 2023_GR_00051 - Ruimtelijke ordening - Oude Oostendse Steenweg 93 - WRight Developments bv - herbestemmen van site Zandwegemolen tot kantorencampus met ondergrondse parkeergarage en omgevingsaanleg - rooilijnenplan en zaak der wegen - goedkeuring.
Annick Lambrecht; Dirk De fauw; Mercedes Van Volcem; Nico Blontrock; Pieter Marechal; Pablo Annys; Hilde Decleer; Yves Buysse; Paul Jonckheere; Jean-Marie De Plancke; Dolores David; Jos Demarest; Sandrine De Crom; Pol Van Den Driessche; Mieke Hoste; Geert Van Tieghem; Sandra Wintein; Karin Robert; Stefaan Sintobin; Carlos Knockaert; Nele Caus; Raf Reuse; Brigitte Balfoort; Joannes Logghe; Olivier Strubbe; Janos Braem; Benedikte Bruggeman; Barbara Roose; Katrien Cattoor; Ilse Coopman; Christian Fillet
Afwezig
Mathijs Goderis; Franky Demon; Philip Pierins; Jasper Pillen; Minou Esquenet; Martine Matthys; Wouter Bossuyt; Pascal Ennaert; Martine Bruggeman; An Braem; Alexander De Vos; Karel Scherpereel; Doenja Van Belleghem; Florian De Leersnyder; Andries Neirynck; Chris Marain; Arnold Bruynooghe
Secretaris
Christian Fillet
Voorzitter
Annick Lambrecht
Motivatie
Zie advies cluster Omgeving in bijlage.
Besluit
De gemeenteraad beslist:
Artikel 1
De gemeenteraad:
- Neemt kennis van de 4 ingediende bezwaarschriften tijdens het openbaar onderzoek, doch ze handelen niet over het rooilijnenplan.
- Gaat over tot goedkeuring van het rooilijnenplan.
- Stemt in met de zaak der wegen van de omgevingsvergunningsaanvraag van het dossier OMV 2022036595.
- Verzoekt de volgende voorwaarden op te leggen in het kader van de vergunningsaanvraag:
- De opbouw en het materiaalgebruik (technische fiches) dienen voorafgaand ter goedkeuring voorgelegd aan Openbaar Domein – Beheer.
- Het onderhoud van de aansluiting van de 2 private grindpaden op het fietspad is ten laste van de bouwheer. Het gebruik van pesticiden op het openbaar domein is niet toegelaten.
- Het nieuwe fietspad moet afwateren richting gracht.
Gemeenteraad GOEDGEKEURD
Besluit Zitting van 30 januari 2023
OMGEVING
21 2023_GR_00051 Ruimtelijke ordening - Oude Oostendse Steenweg 93 - WRight Developments bv - herbestemmen van site Zandwegemolen tot kantorencampus met ondergrondse parkeergarage en omgevingsaanleg - rooilijnenplan en zaak der wegen - goedkeuring.
Samenstelling:
Aanwezig:
mevrouw Annick Lambrecht; de heer Dirk De fauw; de heer Mathijs Goderis; mevrouw Mercedes Van Volcem; de heer Franky Demon; de heer Nico Blontrock; mevrouw Minou Esquenet; de heer Pieter Marechal; de heer Pablo Annys; mevrouw Hilde Decleer; de heer Yves Buysse; mevrouw Martine Matthys; de heer Paul Jonckheere; de heer Jean-Marie De Plancke; mevrouw Dolores David; de heer Jos Demarest; de heer Pascal Ennaert; mevrouw Sandrine De Crom; de heer Pol Van Den Driessche; mevrouw Mieke Hoste; de heer Geert Van Tieghem; mevrouw Sandra Wintein; mevrouw An Braem; mevrouw Karin Robert; de heer Stefaan Sintobin; de heer Carlos Knockaert; mevrouw Nele Caus; de heer Raf Reuse; de heer Karel Scherpereel; mevrouw Doenja Van
Belleghem; mevrouw Brigitte Balfoort; de heer Joannes Logghe; de heer Olivier Strubbe; de heer Janos Braem; mevrouw Benedikte Bruggeman; de heer Andries Neirynck; de heer Chris Marain; mevrouw Barbara Roose; de heer Arnold Bruynooghe; mevrouw Katrien Cattoor; mevrouw Ilse Coopman; de heer Christian Fillet
Afwezig:
de heer Philip Pierins; de heer Jasper Pillen; de heer Wouter Bossuyt; mevrouw Martine Bruggeman; de heer Alexander De Vos; de heer Florian De Leersnyder
Beschrijving
Aanleiding en context
Vitruvi BV heeft een aanvraag in gediend voor de herbestemming van de site Zandwegemolen tot kantorencampus met ondergrondse parkeergarage en omgevingsaanleg.
De aanvraag werd op 08/09/2022 volledig verklaard.
Een project waarvoor overeenkomstig artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet het college van burgemeester en schepenen of de gemeentelijke omgevingsambtenaar bevoegd is.
De aanvraag werd tussen 19/09/2022 en 18/10/2022 aan een openbaar onderzoek onderworpen, in het kader waarvan 4 bezwaarschriften werden ingediend.
De aanvraag situeert zich langs de Oude Oostendse Steenweg op de site van de beschermde Zandwegemolen. Er wordt een fietsverbinding gerealiseerd van op de Oude Oostendse Steenweg, aansluitend met het vergunde fietspad op de gronden van Rudderstove (OMV_2021144538).
Het fietspad werd in westelijke richting verlengd en sluit aan op de toegang van het perceel. Er werd op vraag van de stad ook een aftakking voorzien naar het aanpalend perceel van de Zandwegemolen. Vanuit Openbaar Domein en Mobiliteit is het wenselijk dat er op het perceel van
de Zandwegemolen een zachte doorsteek langs het water voorzien wordt. Voorliggende aanvraag betreft het laatste stukje van het fietspad.
De opsteller heeft op 20/12/2022 een wijzigingsverzoek ingediend.
Naar aanleiding van het advies van voorwaardelijk gunstig advies van de Nieuwe Polder van Blankenberge werd via een wijzigingsverzoek een licht gewijzigd ontwerp ingediend. De inplanting van het fietspad dat over te dragen is naar het openbaar domein werd beperkt gewijzigd. Het
gewijzigde ontwerp komt tegemoet aan de opmerkingen van de Oostkustpolder en heeft geen betrekking op de ingediende bezwaren. Het gewijzigde ontwerp is bijgevolg niet van die aard dat een nieuwe openbaar onderzoek noodzakelijk is.
Motivering
Zie advies cluster Omgeving in bijlage.
Rechtsgrond(en)
Artikel 31 van het Omgevingsvergunningsdecreet bepaalt:
§ 1. Als de aanvraag de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg omvat, roept het college van burgemeester en schepenen, in voorkomend geval op verzoek van de bevoegde overheid, vermeld in artikel 15, de gemeenteraad samen om te beslissen over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van de gemeenteweg.
De gemeenteraad spreekt zich uit over de ligging, de breedte en de uitrusting van de gemeenteweg, en over de eventuele opname in het openbaar domein. Hierbij wordt rekening gehouden met de doelstellingen en principes, vermeld in artikel 3 en 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen, en in voorkomend geval met het gemeentelijk beleidskader en afwegingskader, vermeld in artikel 6 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen. De gemeenteraad kan daarbij voorwaarden opleggen en lasten verbinden, die de bevoegde overheid in de eventuele vergunning opneemt.
§ 2. Als het college van burgemeester en schepenen niet de bevoegde overheid is die in eerste aanleg over de aanvraag beslist, dan bezorgt de gemeente de beslissing van de gemeenteraad over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van de gemeenteweg binnen zestig dagen na
het verzoek aan de bevoegde overheid, vermeld in artikel 15.”
Artikel 3 en 4 van het decreet houdende de gemeentewegen bepalen:
Artikel 3.
Dit decreet heeft tot doel om de structuur, de samenhang en de toegankelijkheid van de gemeentewegen te vrijwaren en te verbeteren, in het bijzonder om aan de huidige en toekomstige behoeften aan zachte mobiliteit te voldoen.
Om de doelstelling, vermeld in het eerste lid, te realiseren voeren de gemeenten een geïntegreerd beleid, dat onder meer gericht is op:
1° de uitbouw van een veilig wegennet op lokaal niveau;
2° de herwaardering en bescherming van een fijnmazig netwerk van trage wegen, zowel op recreatief als op functioneel vlak.
Artikel 4.
Bij beslissingen over wijzigingen van het gemeentelijk wegennet wordt minimaal rekening gehouden met de volgende principes:
1° wijzigingen van het gemeentelijk wegennet staan steeds ten dienste van het algemeen belang;
2° een wijziging, verplaatsing of afschaffing van een gemeenteweg is een uitzonderingsmaatregel die afdoende wordt gemotiveerd;
3° de verkeersveiligheid en de ontsluiting van aangrenzende percelen worden steeds in acht genomen;
4° wijzigingen aan het wegennet worden zo nodig beoordeeld in een gemeentegrensoverschrijdend perspectief;
5° bij de afweging voor wijzigingen aan het wegennet wordt rekening gehouden met de actuele functie van de gemeenteweg, zonder daarbij de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang te brengen. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen.”
Dossiernaam
OMV_2022036595_AL
Armoedetoets
Armoedetoets van toepassing
Nee, betreft individuele personen, bedrijven, ...
Besluit
Artikel 1
De gemeenteraad:
• Neemt kennis van de 4 ingediende bezwaarschriften tijdens het openbaar onderzoek, doch ze handelen niet over het rooilijnenplan.
• Gaat over tot goedkeuring van het rooilijnenplan.
• Stemt in met de zaak der wegen van de omgevingsvergunningsaanvraag van het dossier
OMV 2022036595.
• Verzoekt de volgende voorwaarden op te leggen in het kader van de vergunningsaanvraag:
• De opbouw en het materiaalgebruik (technische fiches) dienen voorafgaand ter goedkeuring voorgelegd aan Openbaar Domein – Beheer.
• Het onderhoud van de aansluiting van de 2 private grindpaden op het fietspad is ten laste van de bouwheer. Het gebruik van pesticiden op het openbaar domein is niet toegelaten.
• Het nieuwe fietspad moet afwateren richting gracht.
Bijlagen
1. Verslag Oude Oostendse Steenweg 93.pdf
Aldus beslist in bovenvermelde zitting,
Namens de Gemeenteraad
Christian Fillet
Adjunct-algemeendirecteur
Annick Lambrecht
Voorzitter gemeenteraad
#signature-Christian Fillet# #signature-Annick Lambrecht#
Aanleiding en context
Vitruvi BV heeft een aanvraag in gediend voor de herbestemming van de site Zandwegemolen tot kantorencampus met ondergrondse parkeergarage en omgevingsaanleg.
De aanvraag werd op 08/09/2022 volledig verklaard.
De aanvraag werd tussen 19/09/2022 en 18/10/2022 aan een openbaar onderzoek onderworpen, in het kader waarvan 4 bezwaarschriften werden ingediend.
De opsteller heeft op 20/12/2022 een wijzigingsverzoek ingediend. Het decreet zegt over wijzigingsverzoeken het volgende:
Decreet betreffende de omgevingsvergunning
Artikel 30.
Na het openbaar onderzoek, vermeld in artikel 23, kan de bevoegde overheid, vermeld in artikel 15, op verzoek van de vergunningsaanvrager, toestaan dat er wijzigingen aan de vergunningsaanvraag worden aangebracht.
Het verzoek van de vergunningsaanvrager stelt de bevoegde overheid in staat om te oordelen of de wijzigingen geen afbreuk doen aan de bescherming van de mens of het milieu of de goede ruimtelijke ordening.
Als de bevoegde overheid toestaat dat er wijzigingen aan de vergunningsaanvraag worden aangebracht, dan wordt een
openbaar onderzoek over de gewijzigde vergunningsaanvraag georganiseerd als voldaan is aan een van volgende voorwaarden:
1° de wijzigingen komen niet tegemoet aan de adviezen of aan de standpunten, opmerkingen en bezwaren die tijdens het
openbaar onderzoek zijn ingediend;
2° de wijzigingen brengen kennelijk een schending van de rechten van derden met zich mee.
Als een openbaar onderzoek wordt georganiseerd over de gewijzigde vergunningsaanvraag, wint de bevoegde overheid, in
voorkomend geval, het advies van de bevoegde omgevingsvergunningscommissie, vermeld in artikel 16, § 1, of de adviezen, vermeld in artikel 24, alsnog, dan wel een tweede keer in.
Naar aanleiding van het advies van voorwaardelijk gunstig advies van de Nieuwe Polder van Blankenberge werd via een wijzigingsverzoek een licht gewijzigd ontwerp ingediend. De inplanting van het fietspad dat over te dragen is naar het openbaar domein werd beperkt gewijzigd. Het gewijzigde ontwerp komt tegemoet aan de opmerkingen van de Oostkustpolder en heeft geen betrekking op de ingediende bezwaren. Het gewijzigde ontwerp is bijgevolg niet van die aard dat een nieuwe openbaar onderzoek noodzakelijk is.
Een project waarvoor overeenkomstig artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet het college van burgemeester en schepenen of de gemeentelijke omgevingsambtenaar bevoegd is
Artikel 31 van het Omgevingsvergunningsdecreet bepaalt:
§ 1. Als de aanvraag de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg omvat, roept het college van burgemeester en schepenen, in voorkomend geval op verzoek van de bevoegde overheid, vermeld in artikel 15, de gemeenteraad samen om te beslissen over
de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van de gemeenteweg.
De gemeenteraad spreekt zich uit over de ligging, de breedte en de uitrusting van de gemeenteweg, en over de eventuele opname in het openbaar domein. Hierbij wordt rekening gehouden met de doelstellingen en principes, vermeld in artikel 3 en 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen, en in voorkomend geval met het gemeentelijk beleidskader en afwegingskader, vermeld in artikel 6 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen. De gemeenteraad kan daarbij voorwaarden opleggen en lasten verbinden, die de bevoegde overheid in de eventuele vergunning opneemt.
§ 2. Als het college van burgemeester en schepenen niet de bevoegde overheid is die in eerste aanleg over de aanvraag beslist, dan bezorgt de gemeente de beslissing van de gemeenteraad over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van de gemeenteweg binnen zestig dagen na het verzoek aan de bevoegde overheid, vermeld in artikel 15.”
Artikel 3 en 4 van het decreet houdende de gemeentewegen bepalen:
Artikel 3.
Dit decreet heeft tot doel om de structuur, de samenhang en de toegankelijkheid van de gemeentewegen te vrijwaren en te verbeteren,
in het bijzonder om aan de huidige en toekomstige behoeften aan zachte mobiliteit te voldoen.
Om de doelstelling, vermeld in het eerste lid, te realiseren voeren de gemeenten een geïntegreerd beleid, dat onder meer gericht is op:
1° de uitbouw van een veilig wegennet op lokaal niveau;
2° de herwaardering en bescherming van een fijnmazig netwerk van trage wegen, zowel op recreatief als op functioneel vlak.
Artikel 4.
Bij beslissingen over wijzigingen van het gemeentelijk wegennet wordt minimaal rekening gehouden met de volgende principes:
1° wijzigingen van het gemeentelijk wegennet staan steeds ten dienste van het algemeen belang;
2° een wijziging, verplaatsing of afschaffing van een gemeenteweg is een
uitzonderingsmaatregel die afdoende wordt gemotiveerd;
3° de verkeersveiligheid en de ontsluiting van aangrenzende percelen worden steeds in acht genomen;
4° wijzigingen aan het wegennet worden zo nodig beoordeeld in een
gemeentegrensoverschrijdend perspectief;
5° bij de afweging voor wijzigingen aan het wegennet wordt rekening gehouden met de actuele functie van de gemeenteweg, zonder daarbij de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang te brengen. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen.”
Omschrijving van de aanvraag
De aanvraag situeert zich langs de Oude Oostendse Steenweg op de site van de beschermde Zandwegemolen. Er wordt een fietsverbinding gerealiseerd van op de Oude Oostendse Steenweg, aansluitend met het vergunde fietspad op de gronden van Rudderstove (OMV_2021144538).
Het fietspad werd in westelijke richting verlengd en sluit aan op de toegang van het perceel. Er werd op vraag van de stad ook een aftakking voorzien naar het aanpalend perceel van de Zandwegemolen. Vanuit openbaar domein en mobiliteit is het wenselijk dat er op het perceel van de Zandwegemolen een zachte doorsteek langs het water voorzien wordt. Voorliggende aanvraag betreft het laatste stukje van het fietspad.
Het advies van Openbaar Domein dat betrekking heeft op de zaak der wegen is voorwaardelijk gunstig:
• Akkoord met de overdracht van de aangeduide zone met fietspad naar het Openbaar Domein. De opbouw en het materiaalgebruik (technische fiches) dienen voorafgaand ter goedkeuring voorgelegd aan Openbaar Domein – Beheer;
• Het onderhoud van de aansluiting van de 2 private grindpaden op het fietspad is ten laste van de bouwheer. Het gebruik van pesticiden op het openbaar domein is niet toegelaten.
• Het nieuwe fietspad moet afwateren richting gracht.
• Er is een borg te stellen van 40.000,- euro (garantie aanleg fietspad).
• Er is een overeenkomst op te stellen voor de overdracht in openbaar domein – voor te leggen aan de gemeenteraad.
Het advies van de Mobiliteitsdienst dat betrekking heeft op de zaak der wegen is gunstig aangezien de plannen mbt het fietspad werden aangepast nav een eerder negatief advies.
De zaak der wegen van de aanvraag bestaat uit het volgende:
- Ligging en breedte van de gemeentewegen
De fietsweg loopt vanaf de Oude Oostendse Steenweg, langs het molengeleed richting westen ifv aansluiting op het vergunde fietspad van Rudderstove.
De breedte van de over te dragen grond bedraagt 5 meter. Daarbinnen wordt het fietspad met een breedte van 2,5 meter ontworpen.
Het begrip rooilijn wordt gedefinieerd als “de huidige of toekomstige grens tussen de openbare weg en de aangelande eigendommen, vastgelegd in een rooilijnplan. Als een rooilijnplan ontbreekt, is de rooilijn de huidige grens tussen de openbare weg en de aangelande eigendommen” (art. 2, 12° Decreet Gemeentewegen).
Bij de aanvraag is een plan met de over te dragen grond toegevoegd
BROU020420-Grondafstand_V4.pdf .
Uitrusting
De zaak der wegen omvat meer dan enkel de eigenlijke wegzate. De
bevoegdheid van de gemeenteraad strekt zich uit over het tracé en de
uitrusting van gemeentewegen, inclusief alle aanhorigheden bij een gemeenteweg, o.a. de trottoirs, de inrichting van de (eventuele)
parkeerplaatsen, de ligging, aansluiting en de materialen van de nutsleidingen (rioleringen) en van de aan te leggen groenvoorzieningen, de ligging, breedte en diepte van de nieuw te delven gracht naast de nieuw ontworpen weg, de afwatering, waterzuivering, noodzakelijke
uitbreiding van maatschappelijke infrastructuur, … (zie MvT, Parl.St. Vl.Parl. 2018-19, nr. 1847/1, 43).
Het tussen de rooilijnen gelegen gedeelte van de site, wordt ingericht met een fietspad van 2,5 meter breedte, alsook aansluitingen op de (semi)private wandelpaden in het ontwerp.
Voor een meer uitgebreide beschrijving kan worden verwezen naar het
aanvraagdossier, en in het bijzonder naar het inplantingsplan en het ontwerp bestek.
Het verzoek tot aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van de rooilijn is wel conform artikel 12, §2 van het Gemeentwegendecreet geïntegreerd in een aanvraag tot omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen voor zover die wijziging past in het kader van de realisatie van de bestemming van de gronden, voor zover het aanvraagdossier een ontwerp van rooilijnplan bevat dat voldoet aan
de bij en krachtens het decreet gestelde eisen op het vlak van de vorm en inhoud van gemeentelijke rooilijnplannen of voor zover het een
grafisch plan met aanduiding van de op te heffen rooilijn bevat.
Beoordelingsbevoegdheid van de gemeenteraad
De gemeenteraad beschikt over de volheid van bevoegdheid over de zaak der wegen. De gemeenteraad beschikt evenwel niet over de
bevoegdheid om zich uit te spreken over de vergunningsaanvraag, nu deze dient te worden beoordeeld door de vergunningverlenende overheid.
De gemeenteraad dient zich uit te spreken over de ligging, de breedte en de uitrusting van de gemeenteweg, en over de eventuele opname in het openbaar domein, rekening houdend met de doelstellingen en principes, vermeld in artikel 3 en 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de
gemeentewegen, en in voorkomend geval met het gemeentelijk beleidskader en afwegingskader, vermeld in artikel 6 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen. De gemeenteraad kan daarbij
voorwaarden opleggen en lasten verbinden, die de bevoegde overheid in de eventuele vergunning opneemt.
De gemeenteraad dient daarbij wel rekening te houden met het project waar de aanvraag deel van uitmaakt.
Beoordeling
De gemeenteraad heeft kennis genomen van de standpunten, opmerkingen en bezwaren die zijn ingediend tijdens het openbaar onderzoek.
Er werden 4 bezwaren ingediend.
Geen enkel van de ingediende bezwaren hebben betrekking op de voorziene fietsontsluiting hetgeen onder de bevoegdheid van de gemeenteraad valt en worden hier dus niet behandeld.
De gemeenteraad is van oordeel dat de voorgestelde ligging, breedte en uitrusting van de gemeenteweg een geschikte en aanvaardbare invulling geeft aan het finaliseren van een fietsontsluiting (zachte verbinding) via de Oude Oostendse Steenweg.
Toetsing aan de doelstellingen en principes, vermeld in artikel 3 en 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen.
De in artikel 3 van het gemeentewegendecreet vernoemde doelstellingen zijn:
• De uitbouw van een veilig wegennet op lokaal niveau;
• De herwaardering en bescherming van een fijnmazig netwerk van trage wegen, zowel op recreatief vlak als op functioneel vlak.
Fietsers kunnen in de toekomst gebruik maken van de nieuwe verbinding tussen de Oude Oostendse Steenweg naar het volledige binnengebied dat vele verschillende zorginstellingen maar ook residentiële bebouwing en aldus de socio-medische campus AZ Sint-Jan ontsluit.
Deze wegenis vormt een welkome aanvulling op en vervollediging van het lokaal fietsnetwerk en betekent een meerwaarde voor de omgeving. De aanvraag beantwoordt dan ook positief aan artikel 3 van het decreet gemeentewegen.
De in artikel 4 van het gemeentewegendecreet vernoemde principes zijn:
• Wijzigingen van het gemeentelijk wegennet staan steeds ten dienste van het algemeen belang;
• Een wijziging, verplaatsing, of afschaffing van een gemeenteweg is een
uitzonderingsmaatregel die afdoende wordt gemotiveerd;
• De verkeersveiligheid en de ontsluiting van aangrenzende percelen
worden steeds in acht genomen;
• Wijzigingen aan het wegennet worden zo nodig beoordeeld in een gemeentegrensoverschrijdend perspectief;
• Bij de afweging voor wijzigingen aan het wegennet wordt rekening
gehouden met de actuele functie van de gemeenteweg, zonder daarbij de behoefte van de toekomstige generaties in het gedrang te brengen. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen.
Conclusie:
Het voorstel is bijgevolg in overeenstemming met de doelstellingen en principes, vermeld in artikel 3 en 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen.
Opname in het openbaar domein
De ruimte aangeduid op het rooilijnenplan voorziet de grond die opgenomen wordt in het openbaar domein in functie van het vervolledigen van een fietsverbinding richting medische campus en omgekeerd.
Voorwaarden
Beslissing:
Artikel 1
Het college neemt kennis van de resultaten van het openbaar onderzoek. Er werden 4 bezwaren en/of opmerkingen ingediend.
Artikel 2
Aan de gemeenteraad wordt gevraagd:
• Neemt kennis van de 4 ingediende bezwaarschriften tijdens het openbaar onderzoek, doch ze handelen niet over het rooilijnenplan.
• Gaat over tot goedkeuring van het rooillijnenplan
• Stemt in met de zaak der wegen van de omgevingsvergunningsaanvraag van het dossier OMV 2022036595.
• Verzoekt de volgende voorwaarden op te leggen in het kader van de vergunningsaanvraag:
• De opbouw en het materiaalgebruik (technische fiches) dienen voorafgaand ter goedkeuring voorgelegd aan Openbaar Domein – Beheer;
• Het onderhoud van de aansluiting van de 2 private grindpaden op het fietspad is ten laste van de bouwheer. Het gebruik van pesticiden op het openbaar domein is niet toegelaten.
• Het nieuwe fietspad moet afwateren richting gracht.
Er werd een aanvraag ingediend voor het herbestemmen van de site Zandwegemolen tot kantorencampus met ondergrondse parkeergarage en omgevingsaanleg.
Aan de gemeenteraad wordt gevraagd het rooilijnenplan en de zaak der wegen goed te keuren.
-----------------------------------------
Stad Brugge. College van Burgemeester en Schepenen. Maandag 6 februari 2023 - 13:30 Stadhuis
Aanvullende agenda
Franky Demon
234. 2023_CBS_00706 - B-punt - Omgevingsvergunning - OMV_2022036595 - Sint-Pieters - Oude Oostendse Steenweg 91-93 - WRight Developments bv - herbestemmen van site Zandwegemolen tot kantorencampus met ondergrondse parkeergarage en omgevingsaanleg - beslissing in eerste aanleg - weigering.
---------------------------------
Woonhuis, herberg en hoeve bij Zandwegemolen
bouwkundig element
ID: 57858
URI: https: //id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/57858
100 m
Juridische gevolgen
- is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woonhuis, herberg en hoeve bij Zandwegemolen
Deze vaststelling is geldig sinds 14-09-2009
Provincie: West-Vlaanderen
Gemeente: Brugge
Deelgemeente: BruggeStraat: Oude Oostendse Steenweg
Locatie: Oude Oostendse Steenweg 93 (Brugge)
Nauwkeurigheid zone: Tot op 15m
Oppervlakte zone: 4 586m²
Fysieke status: Bewaard
Erfgoedwaarde: Aanwezig
Typologie: herbergen, hoeven, molenaarswoningen, stallen
Datering: 17de eeuw, 18de eeuw, 19de eeuw
Beschrijving
Bijhorende woning bij de "Zandwegemolen" en vroegere herberg zogenaamd "De Zandwege" uit de 19de eeuw met aan de noordzijde haaks op de herberg een voormalige hoeve met een 17de- of 18de-eeuwse kern, zie bewaarde dakconstructie. Deze bestaat uit een woongedeelte met een opkamer boven een kelder en stallingen.
Het 19de-eeuwse huis is een baksteenbouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Eenvoudige verankerde bakstenen lijstgevel boven een gepekte plint. Rechthoekige muuropeningen. Twee dakvensters met punttop. Bewaard schrijnwerk en luiken.
De hoeve heeft een bouwlaag onder pannen zadeldak. Rechthoekige muuropeningen, vensters zijn beluikt.
Dienst Monumentenzorg en Stadsvernieuwing Brugge, Nota, 15 december 1998.
Bron: GILTÉ S., VANWALLEGHEM A. & VAN VLAENDEREN P. met medewerking van DENDOOVEN K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Brugge, Deelgemeenten Koolkerke, Sint-Jozef en Sint-Pieters, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL12, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Sefanie; Vanwalleghem, Aaagje; Van Vlaenderen, Patricia.
Datum: 2005
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
---------------
Besluiten houdende vaststelling van de inventaris van het bouwkundig erfgoed en vastgestelde lijst definitieve opheffingsbesluiten, vaststellingsbesluiten: 28.11.2014. ID: 5825
Beschrijving
Oude Oostendse Steenweg nr. 93. Bijhorende woning bij de "Zandwegemolen" en vroegere herberg z.g. "De Zandwege" uit de 19de eeuw met aan de noordzijde haaks op de herberg een voormalige hoeve met een 17de- of 18de-eeuwse kern cf. bewaarde dakconstructie. Deze bestaat uit een woongedeelte met een opkamer boven een kelder en stallingen. Het 19de-eeuwse huis is een baksteenbouw van twee bouwlagen.
--------------------------------------
Facebookgroup "Bescherm Onze Zandwegemolen!" (opgericht door Loewie Van Brugghe en Mathias Degrave, 2 februari 2023).
- Een kantoorcomplex maken met twee verdiepingen ondergrondse parking en een triviaal vierkant gebouw van drie verdiepingen, naast een unieke Vlaamse historische molen die bijna 650 jaar oud is en recent volledig werd gerestaureerd. Je moet het maar durven! Voor ons moet deze molen in z'n oorspronkelijke staat worden hersteld. De verkrotte gebouwen die de molen op heden ontsieren mogen worden afgebroken, en er mag een open forum worden georganiseerd waar architecten, historici en erfgoeddeskundigen hun voorstellen kunnen inbrengen om de het monument terug te omringen met een context die de geschiedenis illustreert. Het kon in Brugge centrum, het kon in Bokrijk, waarom zou het niet kunnen in Sint-Pieters? (Loewie Van Brugghe, 02.02.2023)
- Afgelopen maandag kwam het kantoorproject van de Zandwegemolen op de gemeenteraad. Het is te zeggen: de rooilijnen en de zaak der wegen kwamen aan bod. De goedkeuring van het dossier zelf komt op 6 februari aan bod, maar wel binnen het schepencollege. Afgelopen maandag had zomaar een pro forma kunnen zijn, ware het niet dat Pol Van Den Driessche en Andries Neirynck beiden een tussenkomst hebben gevoerd rond de bezwaren die werden ingediend (o.a. van mezelf) tegen het kantoorproject. Omdat we het u niet willen aandoen om de volledige streaming van de gemeenteraad uit te zitten, hebben we punt 21 samengevat in volgende fragment. We zullen op 6 februari zien of de mede bezorgdheid van schepen Franky Demon zal doorwegen in de beslissing. Onze bezwaren zouden alvast grondig bekeken worden tegen de start van dit schepencollege (Mathias Degrave, 03.02.2022)
- Morgen komt het kantoorproject van de Zandwegemolen op het schepencollege. Er zijn een aantal redenen waarom dit project geen goed project is. Eén van die redenen ligt in het doel van dit project die de Kortrijkse vastgoedontwikkelaar Vitruvi graag op deze locatie zou willen realiseren: een kantoorcomplex. Het is waar de buurtbewoners en ruimer, inwoners van Sint-Pieters nooit over bevraagd geweest zijn. Men kan dit logisch vinden omdat de Molen van particulier naar projectontwikkelaar is overgegaan. Maar in tijden van duurzaam ruimtegebruik, kan men de vraag stellen of een kantoorgebouw hier wenselijk is én zeker als herbestemming van deze unieke molen. Deze molen is één van de weinige originele dorpsgezichten die Sint-Pieters-op-den-Dijk nog rest en dus zou het een goed idee zijn om ons als buurtbewoners te betrekken in de toekomst van deze mooie, maalvaardige molen. Als actiegroep zou het ons ten zeerste verbazen mocht het oprichten van een kantoorcomplex naar voren geschoven worden door de inwoners van Sint-Pieters. We kunnen ons de vraag stellen of er überhaupt nood is aan bijkomende kantoorcomplexen in ons mooie Brugge. Als de coronapandemie ons één ding heeft geleerd, is dat er flexibeler wordt gewerkt, met meer thuiswerk, waardoor er veel minder bezetting is in de kantoorgebouwen en de nood aan bijkomende kantoren eigenlijk weggevallen is.
Dit is alvast één van de argumenten die we op tafel hebben gelegd in het bezwaarschrift. Ook over de locatie op zich, kunnen veel vragen rond worden gesteld. De buurt is nu al een lappendeken van verschillende bestemmingen. Daar hoeft geen bijkomend kleur meer bij te komen. Beter zou zijn om echt een plan en visie te hebben voor Sint-Pieters.
Men heeft de laatste weken zelf aangegeven dat er nog veel leegstand is in Sint-Pieters en dit in combinatie met veel verharding. Het lijkt met dat de mooie Zandwegemolen niet het volgende stuk moet worden die verder verhard zal worden ...
De komen week zullen we ook onze andere argumenten toelichten in deze groep. (Mathias Degrave, 05.02.2023)
- De Zandwegemolen uit 1368 is uniek. Het is de grootste stellingmolen van Vlaanderen met een vlucht van 26,40m. Hij werd ook volledig gerestaureerd, operationeel en is in staat om te malen. Het een beschermd monument sinds 1982.
Projectontwikkelaar Vitruvi heeft deze molen gekocht, en wil een groot deel van de oude gebouwen afbreken en een kantoorcomplex met 2 lagen ondergrondse parkeergarages.
Naast het feit dat ondergrondse parkeergarages niet thuishoren op waterrijke overstromingsgevoelige gronden, en dit project in de toekomst zou kunnen zorgen voor wateroverlast, vinden wij dat dit als één van de weinige overblijvende dorpsgezichten van Sint-Pieters een betere bescherming verdient.
We zullen in deze groep in de komende weken onze verschillende bezwaren, bedenkingen en constructieve voorstellen bespreken. Deze groep zal tevens het forum worden waarbinnen we ons als omwonenden en betrokken Bruggelingen organiseren om actie te voeren tegen het project zoals het op heden op tafel ligt (Loewie Van Brugghe, 08.02.2023).
- Ondergrondse parkeergarages op grondwaterrijke locaties vormen een aanslag op ons grondwater.
Op de locatie van de Zandwegemolen in Sint-Pieters (Oude Oostendse Steenweg 91, 8000 Brugge) zit het maar liefst tot 27 meter diep vol met water onder de grond (Aquifere systemen).
Men zal gigantische volumes water moeten wegpompen om een bouwput van dergelijke diepte droog te houden. De ondergrondse bekeldering vormt ook een aanslag op de bergingscapaciteit. In tijden van problematische grondwaterstanden en in het licht van de infiltratieproblematiek ten gevolge van de grootschalige verharding in Vlaanderen is dergelijke ondergrondse verharding niet te verantwoorden.
In de grondwatermodellen van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) worden de regionale grondwaterreserves vastgesteld. Per grondwaterlichaam wordt de evolutie van kwantiteit (en kwaliteit) in kaart gebracht. Alle gegevens worden ter beschikking gesteld in de Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV). De gegevens dienen als basis voor gerichte maatregelen om de grondwaterlagen duurzaam te beheren en te beletten dat flagrante fouten worden begaan zoals dit project.
Met betrekking tot de grondlagen en hun bergingscapaciteit voor grondwater is er een belangrijk onderscheid:
- Aquifersystemen zijn grondlagen die grondwater bevatten
- Aquitardsystemen zijn grondlagen die geen grondwater bevatten of doorlaten (bijvoorbeeld kleiachtig materiaal waar geen water doorheen kan)
Op de website van DOV kan men een virtuele boring simuleren voor het perceel van de Zandwegemolen in Sint-Pieters. Een grondig vooronderzoek door de projectontwikkelaars en architecten zou dit tevens moeten onderzoeken alvorens het bouwen van ondergrondse parkeergarages te plannen.
Op basis van deze virtuele boring wordt duidelijk dat voor het perceel van de Zandwegemolen tot 27 meter diep heel wat water onder de grond zit (5,5 meter Quartaire Aquifersystemen, + 21,5 meter Ledo Paniseliaan Brusseliaan Aquifersysteem).
- Quartaire Aquifersystemen: dikte 5,5m
- Ledo Paniseliaan Brusseliaan Aquifersysteem: dikte 21,5m
Het is dus totaal onverantwoord om daar ondergrondse parkeergarages aan te leggen! (Loewie Van Brugghe) - De projectontwikkelaar moet zijn plannen aanpassen volgens de opmerkingen zoals minder groot, aandacht voor de molen, geen ondergrondse parking, enz. Dan is er misschien een kans op een vergunning (Bjorn De Windt, 11.02.2023) - Al jaren zeg ik consequent dat de laatste historische graslanden in de spie bewaard moeten blijven omwille van het belang van de waterbuffering. Professoren Meire en Willems hebben dit 2 jaar geleden overigens bevestigd (Andries Neirynck, 11.02.2023) - Het schepencollege weigerde op advies van de stedelijke dienst ruimtelijke ordening (Bjorn De Windt, 12.02.2023).
- Beste leden van deze groep. We hadden graag onze officiële reactie, omtrent de weigering van het kantoor bouwproject aan de Zandwegemolen, pas gebracht nadat we als indieners van de bezwaren zelf feedback hadden gekregen van de bevoegde instanties. Maar afgelopen week bereikte ons toch het goede nieuws, via verschillende kanalen, dat er op het schepencollege werd beslist om geen vergunning te geven voor de bouw van het kantorencomplex. Wij zijn uiteraard blij dat het gezond verstand heeft gezegevierd en gaven ons standpunt mee aan de verschillende perskanalen die ons veelvuldig hebben gecontacteerd. Ook voor alle leden van deze groep geven we ons statement graag even mee.
Perscommunicatie van de actiegroep Bescherm onze Zandwegemolen!
De actiegroep “Bescherm onze Zandwegemolen!” werd opgericht om te voorkomen dat dit prachtig Brugs en Vlaams erfgoed zou worden ontsierd door de eerste de beste projectontwikkelaar die er louter vanuit financieel oogpunt een maximaal rendement wil realiseren. We vatten onze voornaamste bezwaren hieronder samen.
De Zandwegemolen is een koren- en oliemolen, en dateert wellicht vanuit de 14e eeuw. Het is een uniek monument, want het is de grootste stellingmolen van Vlaanderen met een vlucht van 26,40m. Het een beschermd monument sinds 1982.
Projectontwikkelaar Vitruvi heeft deze molen gekocht, en wil een groot deel van de oude gebouwen afbreken en een kantoorcomplex met 3 blokvormige bovengrondse verdiepingen en 2 lagen ondergrondse parkeergarages.
De molen werd tussen 2003 en 2005 volledig gerestaureerd en is in staat om te malen. Volgens de website molen-echos, die een inventaris bevat van alle molens in Vlaanderen, is er momenteel geen officiële molenaar, maar kan men Jonas Van Poucke van de projectontwikkelaar Vitruvi contacteren voor meer informatie. We veronderstellen dat dhr. Van Poucke als eigenaar van een prachtige molen toch weet dat een dergelijk groot kantoorgebouw naast een molen de werking van de molen, die afhankelijk is van windkracht, zal belemmeren?
Ondergrondse parkeergarages horen niet thuis op waterrijke of overstromingsgevoelige gronden!
• Waterrijke ondergrond: Volgens de website van Databank Ondergrond Vlaanderen van de Vlaamse Milieu Maatschappij zit het op die locatie tot 27 meter diep onder de grond vol met grondwater. Men zal niet enkel miljoenen liters grondwater moeten wegpompen met de bemaling om de gigantische bouwput droog te houden, achteraf zal het grondwater ook nooit terug kunnen keren doordat de onderkeldering de bergingscapaciteit heeft vernietigd.
• Het project ligt in overstromingsgevoelig gebied en men heeft een afwijking gevraagd op de verordening hemelwater voor buffer- en infiltratiecapaciteit. Dit project zal in de toekomst gegarandeerd zorgen voor wateroverlast in een buurt die daar nu reeds erg veel risico op loopt bij hevige regenval.
Ook werden de bijkomende mobiliteitseffecten onvoldoende bekeken. Nochtans is de verkeersdruk van de Oostendse Steenweg (N9) overdag één van de zwaarste van Brugge. Met het concept van de ondergrondse parkeergarage (90 plaatsen) moedigt men opnieuw extra bijkomend autoverkeer aan, die niet steeds van Brugge afkomstig zullen zijn, gezien de functie die men eraan wil geven. Er wordt met dit parkeerconcept ook flagrant voorbijgegaan aan de aanwezigheid van bushalte “Kapelletje” en de nabijheid van het NMBS station Sint-Pieters.
De buurtbewoners of de Bruggelingen werden nooit bevraagd over de invulling van dit mooie perceel met zoveel potentieel. Een kantoorcomplex is niet wenselijk op deze locatie. Er wordt veel flexibeler gewerkt sinds corona, met heel veel thuiswerk, en er is nu reeds een overaanbod aan kantoorruimte in- en rond Brugge. Heel wat kantoorruimte staat leeg of te huur!
Dit is één van de weinige overblijvende dorpsgezichten van Sint-Pieters, en het verdient veel een betere bescherming. Er moet volgens de actiegroep “Bescherm onze Zandwegemolen!” een open forum worden georganiseerd waar architecten, historici, erfgoeddeskundigen én Bruggelingen hun voorstellen kunnen inbrengen om de het monument terug te omringen met een context die de geschiedenis illustreert. Het kon in Brugge centrum, het kon in Bokrijk, waarom zou het niet kunnen in Sint-Pieters? (Mathias Degrave, 13.02.2023).
- Bijkomend argument (I): niet enkel de molen zelf is beschermd als monument, maar ook het woonhuis, de herberg en de boerderijgebouwen (op de voorgrond van deze foto) werden door het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse Oveheid vastgesteld als bouwkundig erfgoed (op 14 september 2009, bevestigd op 28 november 2014) en mogen dus niet zomaar afgebroken worden (Lieven Denewet, 13.02.2023)
- Bijkomend argument (II). Bij het graven van een heel diepe put voor de aanleg van een grootschalige garage kan de stabiliteit van de als monument beschermde windmolen in het gedrang komen. De fundering van de molen bedraagt immers niet meer dan 60 cm, zonder onderliggende betonplaat en dus op gewone aarde. De muren van de molen zijn niet verticaal maar conisch, waardoor ze eerder vatbaar zijn voor scheuren. Daarenboven zijn er microtrillingen in de muren wanneer de molen draait. Er kan dus schade aan de molen toegebracht worden. Zodoende is de aanleg van een ondergrondse garage onder het molengebouw of in hetzelfde perceel in strijd met zowel het Onroerenderfgoeddecreet (12 juli 2013) als met het Onroerenderfgoedbesluit (16 mei 2014) - dit dus nog bovenop de bepalingen van ruimtelijke ordening (Lieven Denewet, 13.02.2023)
- De Schepen kan geen enkele invloed uitoefenen op de beslissing van de ambtenaren, en die volledig onafhankelijk van de politiek opereren. Het is ook dankzij ons onderzoek en onze uitgebreide bezwaarschriften dat de ambtenaren voldoende argumenten hadden om de weigering op te baseren. Maar als het goed is mag het ook gezegd zijn. We zijn ons schepencollege en de dienst ruimtelijke ordening dankbaar dat ze in dit dossier onze adviezen, bedenkingen en bezwaren hebben gevolgd. Het blijft jammer dat Schepen Demon een opening laat naar een "afgeslankte versie van het kantoorconcept". We zullen daar eveneens tegen reageren. Het is een historisch complex van een hoeve, een herberg en een molen. Er zijn voldoende alternatieve mogelijkheden om dat beter tot z'n recht te laten komen. Het is verdorie een mini-Bokrijk dat we daar hebben, en we zouden dat laten afbreken door een projectontwikkelaar om blokvormige kantoorgebouwen op te zetten? Natuurlijk zullen zo'n luxe kantoren vlot verhuurd geraken aan multinationals, maar tegelijk zal nog meer bestaande kantoorruimte in- en rond het Brugse daardoor blijven leeg staan, want er is al teveel aanbod in dat vastgoedsegment. (Loewie Van Brugghe, 13.02.2023)
een beslissing van een schepencollege moet gedragen worden door zijn dienst en het college. Een schepen kan noet ingaan op bestaande verordeningen en regels. De stad moet steeds openstaan tot bemiddeling, gewoon de bouwvergunning weigeren is onvoldoende. Er kan dan gewoon opnieuw een vergunning worden aangevraagd. En inderdaad de molen moet beschermd blijven maar er moet gezocht worden naar een haalbaar alternatief, anders blijven de gebouwen leegstaan, worden ze onbruikbaar en verkrotten ze. Aanpassingen in samenspraak met erfgoed. (Bjorn De Windt, 13.02.2023)
- We zijn blij dat we onze bezwaren hebben ingediend, anders was dit een gans ander verhaal geweest. Maar we zijn er nog niet. We moeten ervoor ijveren dat deze unieke molen de toekomst krijgt die ze verdient en waar de Bruggeling welkom is. De mensen zijn er voor dit uniek monument en dit monument is er ook voor de mensen. Een monument leeft pas als er mensen rondom zijn (Mathias De Grave, 13.02.2023)
Ik had ook in m'n bezwaarschrift geschreven dat het aanleggen van een ondergrondse parkeergarage en de bijhorende bronbemaling om de bouwput droog te leggen zou kunnen zorgen voor zettingen en verzakkingen waardoor het monument onherstelbaar zou worden beschadigd. Ik ben blij te lezen dat dit wetenschappelijk en wettelijk kan worden onderbouwd. Bedankt! (Loewie Van Brugghe, 13.02.2023)
Literatuur
Archieven
- Provinciaal Archief Brugge, Hinderlijke bedrijven, A3/A5/A7-GB/2000-52-g (maalderij, 1946)
Gedrukte bronnen
- Gazette van Gend, 19.02.1781.
- Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaenderen, 17.07.1865 (jg. 72, nr. 84), p. 2, kol. 3.
Werken
- K. De Flou, Woordenboek der Toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1914-1938.
- Luc Devliegher, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9.
- Jeroen Cornilly, "Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen. Deel II".
- M. Coornaert, "De topografie, de geschiedenis en de toponimie van St.-Pieters-op-de-Dijk tot 1899", Brugge, 1972.
- M. Coornaert, Een overzicht van de molens in het Noordvrije, in: Liber Amicorum René De Keyser, Speciale uitgave, Geschied- en Heemkundige Kring Sint-Guthago, 1985, p. 43-78.
- M. Commeyne, "De Zandwegemolen werd opnieuw een stellingmolen!", in: West-Vlaams Molenblad, XX, 2004, nr. 2, p. 65-66;
- M. Commeyne & Chr. Debusschere, "Opbouw en plaatsing van de kap van de Zandwegemolen", in: West-Vlaams Molenblad, XX, 2004, p. 4, p. 179-183;
- Marc Commeyne, "De Zandwegemolen van Sint-Pieters-Brugge doorliep de weg van raming tot gunning", in: Mededelingenblad Werkgroep West-Vlaamse Molens, XIX, 2003, nr. 2, p. 73-75;
- Johan Ballegeer, "Molens in de Zwinstreek", in: Rond de Poldertorens, 47ste jg., 2005, nr. 2, p. 39-75;
- H. De Vuyst, "Hout werkt", in: M&L, Monumenten, Landschappen & archeologie, tweemaandelijks tijdschrift van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Brussel jg. 24, nr. 4, p.-8-21, ill.
J.P. Esther, "Beschermde moumenten in Brugge: de Zandwegemolen", Brugs Ommeland, 1988, nr. 4, p. 239.
- Maurits Coornaert, "De windmolens in de parochie Sint-Pieters-op-de-Dijk", in: Brugs Ommeland, 1984, 1, p. 15
- Esther J.P., "Beschermde monumenten in Brugge: de Zandwegemolen", Brugs Ommeland 1988 4 239.
- "Provinciale draaipremie voor ambachtelijke molens. Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 2004-2009", in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVI, 2010, 3, p. 115-118.
- "Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 2010", in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVII, 2011, 1, p. 50.
- Lieven Denewet, "Nieuwe herbestemming voor de Zandwegemolen in Brugge", Molenecho's, jg. 51, 2023, nr. 1, p. 24-28.
Persberichten
- A.V., "Radioamateur Louis Vanhoucke neemt deel aan Belgian Mill Award Contest. "We kunnen levens redden", in: Krant Van West-Vlaanderen editie Zeewacht - 03-09-2010.
- TVH, "Zandwegemolen als nieuw", in: Brugsch Handelsblad, 03.06.2011.
"vtbKultuur bezoekt Zandwegemolen", Brugsch Handelsblad, 31.01.2014.
- MMB, "'Diabetesvriendelijke' chef-kok (50) overleden", Het Laatste Nieuws, 09.04.2018.
- “Zaakvoerder Zandwegemolen Brugge onverwacht overleden”, hetnieuwsvandaag.be (08.04.2018)
- Redactie KW, "Ondervoorzitter Brugse Diabetesliga Johan Commeyne (50) is overleden", KW online, 09.04.2018.
- "Johan Commeyne op z’n vijftigste plots overleden", Brugsch Handelsblad, 13.04.2018.
- Koen Theuns, "Van bekend restaurant tot 'ankerpunt' van moderne kantorencampus: dit zijn de plannen voor de "Rolls-Royce onder de molens", Het Nieuwsblad, 12.02.2022.
- Koen Theuns, "Zandwegemmolen vormt ankerpunt kantorenplan", De Standaard, 12.02.2022.
- Robbe De Leener, "Restaurant maakt plaats voor kantoorgebouwen, maar Zandwegemolen uit 1860 blijft", Radio2, 12.02.2022.
- Bart Huysentruyt, "Voorlopig geen vergunning voor kantorencampus aan Zandwegemolen", Het Laatste Nieuws, 10.02.2023.
- Koen Theuns, "Voorlopig geen kantorencampus aan beschermde Zandwegemolen na protest van buurt en politiek", De Standaard, 10.02.2023.
- Koen Theuns, "Impact op erfgoedwaarde en bodem is te groot": Voorlopig geen kantorencampus aan beschermde Zandwegemolen na protest van buurt en politiek", Het Nieuwsblad, 10.02.2023.
- Stefan Vankerkhoven, "Brugge verbiedt de bouw van kantoren bij de beschermde Zandwegemolen", Krant van West-Vlaanderen (editie Brugsch Handelsblad), 11.02.2023.
Sociale media
- Facebookgroup "Bescherm Onze Zandwegemolen!" (opgericht door Loewie Van Brugghe en Mathias Degrave, 2 februari 2023).
|
Sint-Pieters-op-den-Dijk (Brugge), West-Vl...
