De Slagvijvermolen is een watermolen met (verdwenen) metalen bovenslagrad op de Slagvijverbeek aan de zuidzijde van Slagvijver (nr. 15), op de grens van Sint-Martens-Lennik.
Volgens een document van het kapittel van Nijvel zou de watermolen in 978 opgericht zijn. Hij dateert in ieder geval van voor 1335. Het was een banmolen die volledig afhankelijk was van de abdij van Nijvel, aan wie alle taksen en inkomsten toekwamen.
In de 13de eeuw werd de macht van de abdij van Nijvel gevoelig beknot door de baanheren van Gaasbeek die veschillende gebieden inpalmden en zo ondermeer hun recht lieten gelden op Slagvijver. Zo werd de Slagvijvermolen één van de vijf banmolens van de heerlijkheid Gaasbeek.
We zien hem aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met de benaming "Moulin Slaghveijver" en op de kaart Vandermaelen (ca. 1850) als "Slagvyver Molen".
Eigenaars na 1830: - voor 1834, eigenaar: a) de Man de Lennick Charles Ghislain, te Hévillers en b) de Man de Lennick Marie Sidonie Ghislaine, te Hévillers - 19.02.1835, verkoop: Van Overstraeten-Putman Gilles, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik (notaris Stevens) - later, erfenis: de kinderen - 16.01.1850, deling: Van Overstraeten-De Clerck Petrus, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik (notaris Van den Eeckhoudt) - 03.05.1890, gift: a) Van Overstraeten-De Clerck Petrus (voor vruchtgebruik) en b) Van Overstraeten-De Dobbeleer Eduardus (voor naakte eigendom), molenaar te Sint-Kwintens-Lennik (notaris Velge) - 23.01.1895, einde vruchtgebruik: Van Overstraeten-De Dobbeleer Eduard, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik (overlijden van Petrus Van Overstraeten) - 29.03.1920, verkoop: Van den Bosch-Baetens Pieter Jozef, de weduwe, landbouwster te Sint-Kwintens-Lennik (notaris Velge) - 24.12.1933, overeenkomst: Van den Bosch-Willem Alphonse, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik (notaris Michiels) - 2015, eigenaar: Van den Bosch H.
De laatste molenaar was Alphonse Van den Bosch (1892-1959); hij maalde tot in 1950.
De zoon van Alphonse, Edmond, zag in dat door de vooruitgang en modenisering van de industrie de molen niet rendabel meer was als broodwinning en besloot om zich meer toe te leggen op de uitbreiding van zijn veestapel. Hierdoor raakte de molen stilaan in verval. Toch kon boer Edmond het verval niet langer aanzien. Hij trok naar het gemeentebestuur om financiële steun te vragen voor de restauratie van zijn molen. Meerdere malen klopte hij aan, helaas zonder resultaat. Rond 1976 bracht ook de JEV (Jeugd Eizeringen Verenigd) het gemeentebestuur nogmaals op de hoogte van het verval van de molen en de daarbij horende vijvers. Er werd zelfs een aanvraag voor bescherming ingediend. Wederom had men andere prioriteiten en werd de molen aan zijn lot overgelaten.
Rond 2000 werden het vervallen rad en het binnenwerk verwijderd en de beek dichtgegooid en omgeleid. Langsheen de Slagvijverbeek werd het Molenpad in 2011 weer toegankelijk gemaakt in het kader van het gemeentelijke tragewegenbeleid. Over dat pad kwamen destijds vele klanten met hun kruiwagen naar de molen om hun graan te laten malen. De Slagvijvers ontwikkelden zich tot een waardevol natuurgebied, die net als het molengebouw een wettelijke bescherming verdienen.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
J. Penninckx, "Merkwaardige gebouwen te Sint-Kwintens-Lennik", in: De Autotoerist, 8 juni 1978, p. 808-811; J. Vinckx, "De molens van Sint-Kwintens-Lennik", in: Eigen Schoon en de Brabander, XIII, 1930, p. 200-204; J. Vrancken, "Sint-Kwintens-Lennik in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1973; Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992; M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961. (Jan Van Reepingen), "Monumenten (2): de watermolen van Slagvijver", 't Archiefje (Infoblad van het Lenniks Archief), jg. 1, 2008, nr. 4, p. 14-17.
Overige foto's
Foto: Marnix Bogaert, Marke, 22.07.2013 Foto: Robert Van Ryckeghem, 22.07.2002 Foto: Donald Vandenbulcke, 29.05.2010 Foto: collectie N. Sonneveld-Riper Prentkaart Nels. Verzameling Ons Molenheem