De molen Devos was een staakmolen op torenkot (stenen onderbouw met verdieping) aan de zuidzijde van de Statiestraat (nr. 179).

Oprichter was Pieter Devos. De houten molenkast werd gehaald uit Seclin (Frankrijk) in 1856.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1856, opbouw: Devos-Tempelaere Pieter, molenaar te Lichtervelde
- 06.12.1880, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Pieter Devos)
- 15.02.1895, deling: Tempelaere Barbara (weduwe van Pieter Devos) (notaris Verté)
- 15.02.1895, gift: Devos-Tanghe Eduard Petrus, molenaar te Lichtervelde (notaris Verté)

Aanvankelijk deed de molen dienst als koren- en oliemolen. De graanmolen was ingericht in de molenkast, terwijl de olieslagerij ingericht was in de stenen onderbouw of het torenkot. In 1886 werd een eerste stoommachine geplaatst, maar men bleef ook nog met windkracht malen. De olieslagerij werd dan uitgebroken. Er werden nieuwe stoommachines geplaatst in 1888, 1892, 1903 en 1905.

Tijdens de eerste wereldoorlog werden de wieken afgehaald en maakten de Duitsers op het dak een platform. In 1919 werd de verminkte molen geheel afgebroken.

Daarna kwam op de molensite een combinatie van drie bedrijfjes tot stand, die typerend zijn voor de economische en technologische ontwikkeling uit het interbellum, met name:
- maalderij, o.m. voorzien van silo's en maalstoel.
- olieslagerij met o.m. zowel een koude als een warme maalcyclus en geïntegreerde Duitse oliepersen, een eerste van het type "Fritz Krupp" van de constructeur "Harburgereisen u. Bronzewerk AG - Hamburg, Harburg" en een tweede met opschrift "MIAG" van 1935.- volledig uitgeruste boomzagerij (1924), o.m. spoorlijntje met transportwagentje voor verplaatsing boomstammen, boomslede en -zaag "Danckaert"
- autonome opwekking van elektriciteit en de aanwezigheid van twee soorten dieselmotoren.

De industrieel-archeologische site werd in 1996 beschermd als monument, omwille van haar unieke combinatie als olieslagerij, maalderij en houtzagerij. De laatste uitbaters waren Isabelle en Germain Vancoillie, achterkleinkinderen van oprichter Pieter De Vos. Na hun overlijden (Germain in 1997) en Isabelle in 1998) kocht de gemeente Lichtervelde de volledige site aan van de erfgenamen en werd nagedacht over de toekomstplannen. In 2002 werden de aanpalende woonhuizen eveneens beschermd als monument. In 2006 keurde de gemeenteraad het ontwerp van de eerste restauratiefase, opgesteld door A. Linters uit Bissegem, goed. De Heemkundige Kring Karel Van de Poele nam zijn intrek in de rechterwoning en verhuisde begin 2011, na restauratie van de beneden- en bovenverdieping, naar het linkerwoonhuis, waar iedere tweede zondag van de maand hun gelegenheidscafé wordt opengehouden.

In 2009 werd van start gegaan met de restauratie van het linkerwoonhuis en de vernieuwing van de daken van het bedrijfsgedeelde. De zolder werd omgevormd tot een gezellige vergaderruimte en de architecten zorgden eveneens voor een modrerne uitbouw, met een link naar het indurstriële verleden, die heel mooi aansluit bij de woning. Op 1 mei 2011 werden woonhuis en uitbouw in aanwezigheid van minister Geert Bourgeois van Onroerend Erfgoed, officieel opengesteld onder de naam "Huis Vancoillie".

Archieven
Archief Onroerend Erfgoed, West-Vlaanderen, nr. 0091W.

Werken
M. Goegebeur "Daar bij die molen .,", Eerste Jaarboek van de Heemkundige Kring Karel Van de Poele te Lichtervelde, 1985, p. 72.
G. Vandewalle, "De straten te Lichtervelde", Lichterveldse "Ziek-zakjes", 1, Lichtervelde, 1995, p. 25).
G. Vandewalle, "Oorlog 1914-1918", Lichterveldse "Ziek-zakjes", 3, p. 118.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Kinrooi, 1997.
A. De Gunsch, C. Metdepenninghen & P. Vanneste m.m.v. A. Tansens, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Roeselare, Kantons Hooglede - Izegem - Lichtervelde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 17N2, Brussel - Turnhout, 2001.

Persberichten
Cleophas Sintobin, De molens van Lichtervelde, De Rousselaarsche Bode, 03.10.1931.
MTY, "Huize Tordale bouwt op site Vancoillie", Het Nieuwsblad, 23.08.2012.