Bloempelder Emmanuel Baeten kocht in 1814 het hier in aanbouw zijnde woonhuis van de brandewijnstoker Josephus Matthijs. Tussen 1814 en 1834 nam landbouwer Emmanuel Baeten achter deze woning (Fortstraat 24) een rosmolen voor het pellen van zaden in gebruik. Volgens kadastergegevens van 1834 was heteen paardenoliemolen. Men maakte in 1847 melding van twee oliemolens: met de wind en met paarden.

In 1834 liet Emmanuel Baeten een oliewindmolen bouwen op het achterliggende perceel, aan de noordzijde van de Fortstraat. Hij had daartoe op 7 juni 1834 de toestemming gekregen van de Bestendige Deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1814, opbouw pelrosmolen: Baeten Emmanuel, bloempelder, landbouwer, later olieslager te Overmere
- 1834, opbouw oliewindmolen: Baeten Emmanuel (Emiel), olieslager te Overmere
- 20.09.1847, deling: Baeten-Blancquaert Jean François, olieslager te Kalken (notaris Van Cromphaut - deux moulins à huile, l'un à chevaux, l'autre à vent)
- later, erfenis: de erfgenamen (overljiden van Jean-françois Baeten)
- 05.07.1869, deling: Van Heymbeeck Joanna Elisabeth, weduwe Baeten Jean François, olieslaagster te Overmere (notaris Van Cromphaut)
- 27.07.1898, verkoop: Baeten (later gehuwd met Haentjens) Achille, olieslager te Overmere (notaris Thibbaut)

In 1850 kreeg olieslager Joannes Franciscus Baeten de vergunning een stoommachine te plaatsen. De installatie ervan door E. Van den Kerchove uit Gent ging gepaard met de oprichting van nieuwe bedrijfsgebouwen achter de woning ter vervanging van de vroegere paardenoliemolen. Dezelfde olieslager paste in 1856 zijn huis aan (cf. gedenksteen in de voorgevel).

Plannen van het uitgebreide bedrijf van 1864. Volgens kadastergegevens werd vergroting van de olieslagerij genoteerd in 1858 en 1876. Oprichting van een tweede kollergang door Joanna Elisabeth Van Heymbeeck, de weduwe van Joannes Franciscus Baeten, in 1890.

De windmolen bleef in gebruik tot de eerste wereldoorlog. Jan en Alfons Gistelinnck, twee werkzame en levenslustige kerels, waren de "stampers". De molen werd rond 1920 onttakeld. De romp werd in 1931 gesloopt door Petrus, Cesar en Mon De Schutter. Met de afgebroken stenen heeft eerstgenoemde zich een huis gebouwd in de Lindestraat.

Achiel Baeten liet in 1905 nieuwe bedrijfsgebouwen oprichten (cf. gevelsteen met opschrift). De mechanische olieslagerij werd grotendeels door brand vernield in 1947 en werd wederopgebouwd als een moderne olieraffinaderij Baeten.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bouwkundige beschrijving van het olieslagershuis (Agentschap Onroerend ERfgoed)
Voormalig burgerhuis. Woonhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (kunstleien). Voorgevel met asymmetrische dubbelhuisopstand. Lijstgevel op hardstenen plint, voorheen gepleisterd en geschilderd met imitatiebanden op de pui, geblokte hoekbanden op de bovenverdieping en aflijnend hoofdgestel met houten kroonlijst. In het tweede of derde kwart van de 20ste eeuw vereenvoudigde voorgevel door het aanbrengen van een nieuw bakstenen parement, met behoud van de originele muuropeningen (gewijzigd schrijnwerk). Rechthoekige benedenvensters nu met schuiframen, rondboogvormige bovenvensters op hardstenen kordonlijst. Rechthoekige deur in arduinen omlijsting met pilasters op neuten met deurbelhendel en afgedekt door een bekronend hoofdgestel. Rechts naast de deur arduinen gedenksteen met moeilijk leesbaar opschrift “J.F. Baeten/ Blancquaert 1856”. Daaronder in de brede deurdrempel verwerkte rest van een oudere jaarsteen met opschrift “ANNO”.
Verankerde en gewitte bepleisterde achtergevel op beraapte plint bewaart een oude rechthoekige achterdeur aan hengsels en met grendels; getraceerd bovenlicht onder arduinen druiplijst. Interieur met gedrukt gewelfde huiskelder. Grotendeels behouden structuur doch aankleding met jongere aanpassingen. Plafonds en schouwboezems met behouden strak lijstwerk. Typisch midden 19de-eeuwse houten slingertrap met geprofileerde trappaal.
In het haakse achterhuis rechts van twee verdiepingen is nog een diensttrap aanwezig in de keuken met rest van fornuis van gesinterde baksteen naast vernieuwde haard en zeshoekige vloertegels in grijs en wit.

Architecturale beschrijving van de voormalige olieslagerij
Bewaarde deels ingebouwde vierkante fabrieksschoorsteen van 25 m hoog met in baksteenkoppen het opschrift "IF B/ 1850". Voorts nog restanten van een ouder bakstenen bedrijfsgebouw van 1905 met hardstenen gedenksteen voorzien van opschrift “Ach. Baeten/ Haentjens/ 1905”. Geïncorporeerde bakstenen wanden met gedichte industriële vensters en van vroegere stallen en remise met bogen op pilasters, verhoogd met jonger bakstenen metselwerk.

De voormalige olieslagerij Baeten, de naastliggende melkerij Sint-Blasius en het olieslagershuis zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

D. De Block, I. De Wilde, M. Verbeeck

Gemeentearchief Berlare, Overmere, 874.1, Bouwvergunningen 1950 en vroegere jaren.
Overmere ons dorp, Overmere, 1992, p. 32, 138-139,148-149.
D. De Block, De laatste molens van Overmere, Heemkundige Kring Overmere, III, 1, 1985, p. 20.
D. De Block, Van melkerij naar zuivelfabriek, Heemkundige Kring Overmere, IV, 2, 1986, p. 44-55.
I. De Wilde, Zele – Berlare, Open Monumentendag zondag 14 september 1997.
E.I. De Wilde, Olieslagerij Baeten, Heemkundige Kring Overmere, XV, 3, 1997, p. 86-123.
Inventaris van de wind- en watermolens in de Provincie Oost-Vlaanderen, Kultureel Jaarboek voor de Provincie Oost-Vlaanderen, 1960, derde band, p. 147-148.
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten O-R", Opwijk, 2006.
C. Bogaert, H. Duchêne, K. Lanclus, M. Verbeeck, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele,Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20N,