Arendonk, Vlaanderen, Antwerpen
- Naam
- Diepenbeemdmolen, Postelmolen
- Ligging
- Kerkstraat 80
2370 Arendonk
noordzijde
kadasterperceel E392
Vlaanderen - Antwerpen
- Geo positie
- 51.316338, 5.081857 (Google Streetview)
- Gebouwd
- 1770
- Verdwenen
- 1941 - 7 oktober, sloop
- Type
- Staakmolen met gesloten voet
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 2382
- Ten Bruggencatenummer
- 02846
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Diepenbeemdmolen (naar het toponiem Diepenbeemd) was een houten korenwindmolen aan de noordzijde van de Kerkstraat (nr. 80).
De standaardmolen werd opgericht in 1770 en was in het bezit van de abdij van Postel. Volgens de overlevering zouden de paters van Postel op een mooie morgen met een karavaan wagens, geladen met molenonderdelen, verschenen zijn, en toen de zon onderging draaide de molen. We zien de molen evenwel nog niet aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775).
De abt van Postel richtte op 17 mei 1781 een bezwaarschrift in bij de Financiële Raad in Brussel tegen het voornemen van Bernard Mertens om in Arendonk een graanwindmolen op te richten.
In 1794 werd de Diepenbeemdmolen verkocht aan Joachim De Vocht voor 2250 gulden.
Kadastrale beschrijving uit 1827: "is in hout vervaardigd, heeft twee paar steenen welke niet gelijktijdig kunnen werken, gunstig gelegen, in goeden staat, verhuurd aan Vaes Henricus".
De molen staat aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) en op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850), maar telkens zonder molennaam.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Meynendonckx-Devoght Joannes, landbouwer te Arendonk; huurder-molenaar is Vaes Henricus
- 01.02.1836, verkoop: Raeymaekers-Vaes Jean François, molenaar te Retie (notaris Wouters)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van het echtpaar Raeymaekers-Vaes)
- 08.03.1860, deling: Lavrijsen-Raeymaekers Adrien (de vrouw), molenaar te Arendonk (notaris Van den Eynde)
- 25.08.1878, erfenis: de kinderen en kleinkinderen (overlijden van Raeymaekers Joanna Maria, echtgenote Lavrijsen Adrien)
- 21.02.1892, verkoop: Lavrijsen-Van Doorn Jean Louis, professor te Turnhout (notaris Ceulemans)
- later, erfenis: a) Lavrijsen Maria Joanna, te Arendonk, b) Lavrijsen Lucia Maria Josephina, te Arendonk, c) Lavrijsen Josephina Maria Carolina te Arendonk, d) Lavrijsen Clara Maria Victoria, te Arendonk (overlijden van hun ouders)
- 14.09.1913, erfenis (+ erfenis van 12.11.1912): a) Lavrijsen Josephina Maria Carolina, zonder beroep te Arendonk en b) Lavrijsen Clara Maria Victoria, zonder beroep te Arendonk (overlijden van Maria, Josephina en Lucia)
- 02.07.1923, verkoop: a) Meeus Frans Lodewijk, landbouwer te Arendonk, b) Meeus Jean Gerard, landbouwer te Arendonk en c) Meeus Joseph Henri, molenaar te Arendonk (notaris Poot)
- 11.09.1930, verkoop: Gijs-Van Geldorp Henri Victor, werkman en kleine landbouwer te Arendonk (notaris Poot)
Rond 1931 wilde de Bestendige Deputatie van Antwerpen, vooral op voorstel van Van Nijlen, één à twee molens per arrondissement kopen om ze te bewaren. Op zoek naar in aanmerking komende molens, nam men de Postelmolen onder de aandacht, maar het voorstel werd niet verder uitgewerkt.
De standaardmolen werd op 7 oktober 1941 gesloopt.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1913. Bezwaarschrift van de abt van Postel tegen het voornemen van Bernard Mertens om in Arendonk een graanwindmolen op te richten, 17.05.1781.
Werken
L. Coveliers, "Arendonk, Geschiedkundige Beschrijving", Arendonk, 1912-1937;
Lod. Coveliers, "De molens te Arendonk: eeuwenoude strijd rond een molen", in: De Belgische Molenaar, jg. 34, nr. 26 (1 juli 1939); p. 350; jg. 34, nr. 28 (15 juli 1939), p. 372-373; jg. 34, nr. 30 (29 juli 1939), p. 394-395;
Joris van Thillo, "Verplaatsing van molens", Ons Heem, XII, 1958, p. 154.
L. Coveliers, "Eeuwenoude strijd rond een molen", in: De Belgische Molenaar, jrg. 46, nr. 5 (24 febr. 1951), p. 82-87;
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Noorder- en Oosterkempen, Nieuwkerken, Ten Bos, 1980, p. 12-15;
J. De Pauw, "Arendonk in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1972;
T.H. Welvaarts, "Geschiedenis der Vrijheid Arendonk", Turnhout, Beersmans-Pleek, 1887;
"Bedreigde windmolens", in: Natuur- en Stedenschoon, XI, 1932, p. 172-173;
P.J. Lemmens, "Molens te Arendonk", in: Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse randgemeenten, XVII, 1969, nr. 4, p. 11;
Frans Van Deuren & Louis Hulselmans, "De molengeschiedenis van Arendonk", in: Als ice can, jg. 1, 1979, nr. 4, p. 1-9;
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 2.
Arendonk een momentopname, [Arendonk, 1977].
Arendonk zoals het vroeger was. Dl. 1. Arendonkse gezichten. Dl. 2. Arendonkse zichten. Een uitgave van de Heemkundige Kring "Als Ice Can" vzw, Arendonk, 1985 en 1987.
Coveliers L., Arendonk Geschiedkundige Beschrijving, [Arendonk, 1937].
De Kok H., Gids voor het oude Turnhout en omgeving. Dl. 2. De omliggende gemeenten, Antwerpen-Amsterdam, 1980, p. 235-253.
Diriken P., Toeristisch-recreatieve atlas van Antwerpen. De Kempen. Geogids Noorderkempen-Oost, Kortessem, 1997, p. 53-70.
De Pauw J., Arendonk in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972.
De Pauw J., Plaatsnaamkunde over Arendonk, [Arendonk], 1973.
(J.) W(eyns), "Twee reddingspogingen", Ons Heem, XII, 1958, p. 154.