Molenechos's Homepage Molenechos.org

Ramskapelle (Nieuwpoort), Vlaanderen - West-Vlaanderen

Verdwenen molen

karakteristiek

Naam
Molen van Ramskapelle, Plaatsemolen, Molen Vergauwe, Jokveldmolen
Ligging
Molenstraat 31
8620 Ramskapelle (Nieuwpoort)
hoek Zesde Liniestraat
ten O v.d. Diksmuidseweg
tegenover de huidige miniatuurmolen
300 m W v.d. kerk
kadasterperceel C1
Vlaanderen - West-Vlaanderen
toon op kaart
Gebouwd
voor 1775 / 1907, overgebracht uit Zarren
Verdwenen
1908, 20 mei, vernield / 1914 - 20 oktober, oorlog
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Database nummer
2432
© Foto 1914 (glasnegatief, uitgegeven als prentkaart door Stichting Levende Molens, Roosendaal, 2012)

Beschrijving / geschiedenis

De Plaatsemolen, de Molen van Ramskapelle of molen Vergauwe (naar de laatste molenaar) stond op de hoek van de Molenstraat en de Zesde Liniestraat, ten oosten van de Diksmuidseweg, op ca. 300 m ten westen van de kerk van Ramskapelle.

We zien hem afgebeeld op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen.

Eigenaars en molenaars na 1790:
- 1790: Cailliau Jan, molenaar
- voor 1833, eigenaar: (van de grond): Armbestuur Ramskapelle en (van het gebouw) a) Ketelers Ange, te Ramskapelle, b) Cailliau Marie, te Ramskapelle en c) Cailliau Anne Thérèse, te Poperinge
- 21.05.1833, verkoop: (van het gebouw) Debacker-Hubrecht Livin, molenaar te Ramskapelle (notaris Jooris)
- 17.11.1843, erfenis: (van het gebouw) de weduwe (voor vruchtgebruik) en de erfgenamen (voor naakte eigendom) (erfgenamen: a) Lippens Cécile, minderjarige te Uxem (F), b) Lippens Honorine, minderjarige te Uxem (F), c) Debacker Benjamin, onderwijzer te Volckerinkhove (F), d) Debacker Bartholomé, dienstknecht te Tetegem (F), c) Debacker Amelie, echtgenote, Dehouck Pierre, werkman te Veurne, f) Debacker Rosalie, te Veurne, g) Debacker Jeanne, te Veurne, h) Vandenberghe-Gheldhof Pierre, bakker te Alveringem, i) Zakkepré-Gheldhof Philippe, herbergier te Veurne, j) Van Biervliet-Gheldhof Pierre, molenaar te Oudekapelle, k) Gheldhof Maria, te Merkem, l) Debacker Marie, werkster te Izenberge en m) Lerminai Rosalie, minderjarige te Tetegem (F) (overlijden van Livin Debacker)
- 01.04.1868, verkoop: (van het gebouw) Vergauwe-Verwaerde Dominique, molenaar te Snaaskerke (notaris Van Jaeghem)
- 18.05.1901, erfenis: (van het gebouw) de weduwe en de kinderen (overlijden van Dominique Vergauwe)
- 30.04.1908, verkoop: (van het gebouw) Vergauwe Louis Dominique (huwt later met Bulcke Alice), ontvanger van het Bureel van Weldadigheid te Ramskapelle (notaris Vandenberghe)
- 13.06.1913, verkoop: (van de grond) Vergauwe Louis Dominique (+Woumen 05.01.1965, gehuwd met Alice Bulcke), ontvanger van het Bureel van Weldadigheid te Ramskapelle (notaris Stroom)

De versleten staakmolen werd op 20 mei 1908 vernield en vervangen door de Gaainestmolen uit Zarren. Deze driezolder-staakmolen stond aldaar op de hoek van de Barisdam- en de Amersveldestraat en dateerde van 1779. Verkoper was molenaar Camiel Jaecques-Swaenepoel.

Na slechts een bestaan van 7 jaar werd de molen vernield tijdens de zogenaamde Slag van Ramskapelle, als belangrijk onderdeel van de Slag aan de IJzer op 20 oktober 1914.
Ter herdenking werd in een speciaal daartoe aangelegd perk een miniatuurmolen en een demarcatiepaal geplaatst. De kleine staakmolen is van wit beschilderd beton met vier rode steunpoten en donkergroen, geknikt zadeldak. Op de voorkant is een straatnaambord aangebracht. Op het straatnaambord: 'Square 16e Franse Jagers', '16e B.C.P. Français', '(30-10-1914)'. H. 383,5 cm x Br. 217 cm x D. 219 cm (zonder wieken). Het werd in 2004 opgenomen in de inventaris van het wereldoorlogerfgoed.

Na de eerste wereldoorlog werd een mechanische maalderij opgericht waarvan het gebouw nog bestaat. Molenaar was Louis Dominique Vergauwe, gehuwd met Alice Bulcke en overleden te Woumen op 5 januari 1965.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Mariëtte Jacobs, "Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen", Deel 2. Brugge, Provincie West-Vlaanderen, 1996
Mariette Jacobs, "Naamstenen 1914-1918. 25 gedenkstenen opgericht tussen 1984 en 1988 ter herinnering aan het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog en aan het overlijden van Koning Albert", Brugge, Provincie West-Vlaanderen, 1988, 112 p.
Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (122).
Jack Verstappen, "85 jaar gelden brandde Ramkapelle", in: Bachten de Kupe, XXXXI, 1999, 4 (okt.-dec.), p. 188-191.
Holemans Herman, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten P-R, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2001.
Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Zarren, 1905/9, 1908/6, 1921/27, 1949/11.
Claeys A., Geschiedenis van Ramskapelle (De Gidsenkring, IX, 2, 1971).
Eloy A., Verslag over de gemeente Ramskapelle, Ramskapelle, 1952.
Sylveer Vanoverschelde, "De molens te Zarren", in: Jaarboek heemkundige kring "Crekel Beke" Kortemark, 1990, p. 141-172;
J. Demarée, T. Denoo, A. Desmytter, W. Messeyne, S. Vanhove, "Couchezmolen, molenmuseum, leidraad", Kortemark, s.d.
Jos Demarée, Ann De Smyter & Saskia Vanhove, "Wullepitmolen", Kortemark, s.d.;
Christiaan Debusschere, "Molengemeente Kortemark", Kortemark, Molen Magazine, 2003, 260 p.;
P. Vanneste, S. Baert & S. Creyf, "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeente Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42".
Jozef Maes, "De Plaatsmolen van Ramskapelle", De Belgische Molenaar, 22.01.1971.
Braet Paul, De geschiedenis van de molen van Ramskapelle, De kleine kroniek, XII, 2004, p. 1021-1028.

Persberichten
DCR, "Slag bij Ramskapelle", De Weekbode, edit. Kust, 23.10.2015, p. 38.

Overige foto's

Molen van Ramskapelle, Plaatsemolen, Molen Vergauwe, Jokveldmolen, Ramskapelle (Nieuwpoort), Franse oorlogskaart, ed.  Pays de France, 1915. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Franse oorlogskaart, ed. Pays de France, 1915. Verzameling Ons Molenheem
Molen van Ramskapelle, Plaatsemolen, Molen Vergauwe, Jokveldmolen, Ramskapelle (Nieuwpoort), Franse oorlogskaart, ed. Pays de France, 1915. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Franse oorlogskaart, ed. Pays de France, 1915. Verzameling Ons Molenheem
Molen van Ramskapelle, Plaatsemolen, Molen Vergauwe, Jokveldmolen, Ramskapelle (Nieuwpoort), Foto 1915. Repr. verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Foto 1915. Repr. verzameling Ons Molenheem
Molen van Ramskapelle, Plaatsemolen, Molen Vergauwe, Jokveldmolen, Ramskapelle (Nieuwpoort), Schilderij in het naastgelegen restaurant  | Database Belgische molens
© Schilderij in het naastgelegen restaurant
Molen van Ramskapelle, Plaatsemolen, Molen Vergauwe, Jokveldmolen, Ramskapelle (Nieuwpoort), De herdenkingsmolen. Foto Donald Vandenbulcke, 29.05.2012 | Database Belgische molens
© De herdenkingsmolen. Foto Donald Vandenbulcke, 29.05.2012