Deinze, Vlaanderen, Oost-Vlaanderen
- Naam
- Vrouwkensmolen
- Ligging
- Westaarde 2
9800 Deinze
westzijde
hoek met Kouter
3,4 km W v.h. centrum
kadasterperceel A50
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1462 / 1702 (overgebracht uit Kruishoutem, Lindenveldmolen)
- Verdwenen
- 1915, storm
- Type
- Staakmolen met open voet
- Functie
- Korenmolen, pelmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 2502
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De "Vrouwkensmeulen" was een houten korenwindmolen aan de westzijde van Westaarde (nr. 2), op de hoek met Kouter.
De staakmolen werd voor het eerst werd vermeld in 1462 en was afhankelijk van de heerlijkheid " het Horensche".
In 1702 werd een nieuwe staakmolen gebouwd: hij werd overgebracht uit Kruishoutem (Lindenveldmolen).
We zien hem aangeduid op:
- Fricxkaart (1712) met benaming "Vrouwkens M(oulin)"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen met de benaming "Vrouwkens Meulen"
- Landboek van Deinze (1784), op een dam ten oosten van het huis.
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) als "Vrouwkens Molen"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) als "Vrouwkens Molen"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) als "Vrouwkens M(oul)in"
In 1889 werd een stoommachine (locomobiel) geplaatst, maar er werd ook nog met de wind gemalen.
Molenmaker Camiel Deseyn, bijgenaamd "De Meulemaker", verongelukte op de molen op woensdagvoormiddag 15 februari 1893. Hij werkte aan de askop en stortte neer. In zijn val klampte hij twee à drie hekstokken van de wiek vast, maar deze latten braken. De molenmaker was op slag dood. Hij was rond de 60 jaar oud en vader van een aantal meerderjarige kinderen.
De staakmolen waaide om in het oorlogsjaar 1915.
Het voormalig molenaarshuis en het gebouw van de mechanische maalderij bestaan nog en zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. De woning is een oud boerenhuisje met voortuin en ijzeren hek rechts ervan, leidend naar het erf. Bakstenen straatgevel en gewitte erfgevel op gepikte plint, zes traveeën onder zadeldak. In de tuin is een gewit bakhuisje met houten ankers, onder zadeldak (pannen), uit de 18de eeuw. Rechts van het huis is een bakstenen maalderijgebouw.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Van de Genachte Charles Louis, landbouwer te Deinze
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Charles Louis Van de Genachte)
- 25.05.1871, verkoop: Van de Genachte-De Decker Charles Louis, molenaar te Deinze (notaris Bosschaert - goede koornwindmolen)
- 16.08.1899, erfenis: de weduwe (voor vruchtgebruik) en de kinderen (voor naakte eigendom) (kinderen: a) Van de Genachte Sidonie, b) Van de Genachte Marie Clémentine en c) Van de Genachte Sidonius, molenaar te Deinze (overlijden van Charles Louis jr. Van de Genachte)
- 27.10.1908, einde vruchtgebruik: a) Van de Genachte Sidoenie, b) Van de Genachte Marie Clémentine en c) Van de Genachte Sidonius, molenaar te Deinze (overlijden van de weduwe De Decker van Charles Louis Van de Genachte)
- 13.04.1909; verkoop: Van de Genachte-Lampaert Sidonius, molenaar te Deinze (notaris Janschoot)
Zie ook: Kruishoutem, Lindenveldmolen
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Archieven
Rijksarchief Gent, Oud archief Deinze, nr. 126 (Onderzoek op Deinze-buiten naar de afstand tussen twee molens a° 1787, met grondplan).
Rijksarchief Gent, Oud archief Deinze, nr. 230 (landboek Deinze van 1784)
Rijksarchief Gent, Oud archief Deinze, nr. 232, f° 271-272. Het Quoteboek is, op de laatste folio, gedateerd 18 oktober 1788.
Gedrukte bronnen
- "Het Weekblad van Maldeghem en Zeeuwsch-Vlaanderen", jg. 3, nr. 8, zondag 19 februari 1893
- "De Denderbode", 19.02.1893, p. 2, kol. 4.
Werken
- Paul Huys, “Drie windmolens op Deinze-buiten (Kouter) in 1788”, in: “Contactblad van de Kring voor geschiedenis en kunst in Deinze en de Leiestreek”, jg. 24, nr. 3, juli-augustus-septembzer 2004, p. 3185-3186 (nr. 1939)
- A. Cassiman, Geschiedenis der Stad Deinze, (Bijdragen tot de geschiedenis der stad Deinze en van het land aan Leie en Schelde, XX-XXI, 1953-1954, p. 166).
- "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
- Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-E", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 1998;
- Chris Bogaert & Kathleen Lanclus, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N3, Brussel - Turnhout, 1991.
- Goeminne Luc, "Windmolens en rosmolens te Deinze-binnen", in: Geschiedkundige Kring Deinze, jaarboek 2011, p. 91-126.
- Goeminne Luc, De windmolens op Deinze-buiten, Bijdragen tot de geschiedenis van Deinze en de Leiestreek, LXXI, 2004, p. 481-492.
- Huys Paul, De grafelijke Schoonbergmolen tot 1600, Bijdragen tot de geschiedenis van Deinze en de Leiestreek, 64, 1997, p. 50 e.v.
Mailberichten
- Aimé Smeyers, 18 april 2013.
- Gilbert Persijn, 17 december 2019.