Molenechos's Homepage Molenechos.org

Gooik, Vlaanderen - Vlaams-Brabant

Verdwenen molen

karakteristiek

Naam
Strijlandmolen, Molen van Strijland, Strijdlandmolen
Gebouwd
1792-1795
Verdwenen
1931, roedebreuk / 1944, sloop
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen, oliemolen
Database nummer
2509
© Prentkaart na 1932. Verzameling Ons Molenheem

Beschrijving / geschiedenis

De Molen van Strijland was een houten graanwindmolen op Het Strijland, op 2,3 km ten westen van de kerk van Gooik. Hij stond op een 45 meter hoge heuvel, tussen de Heideheuvel en Neigembos, niet zo ver van de steenweg Halle-Vilvoorde.

Het octrooi van deze molen (als koren- en oliewindmolen) werd in naam van keizer Jozef II verleend op 22 juli 1789 aan Michel De Ro uit Gooik. Twee jaar later, op 31 augustus 1791, bekwam hij de toestemming voor een termijnverlenging van 9 à 10 maanden om zijn molen op te richten. In zijn verzoekschrift maakte De Ro kenbaar dat hij met de oprichting al begonnen was, maar dat "la malheureuse insurrection qui éclate peu de tems après dans ces Provinces" hem verhinderde om de molen af te werken. Dat hij alludeert op de politeke-militaire gebeurtenissen (de Brabantse Omwenteling) blijkt ook  uit: "la fureur d'endosser le harnois bigaré des trouppeaux Patriotiques rendoit les villes dépeuplées d'artisans et les campagnes dégarnies de cultivateurs". In de akte werd bepaald dat, indien de molen na het verstrijken van de nieuwe termijn nog niet gebouwd zou zijn, het octrooi (van 1789) vervallen zou verklaard worden. De opeenvolgende Franse invallen zorgden ervoor dat Michel De Ro andermaal zijn molen niet af kon werken. In de "sethboeken" van het jaar 1795 staat de molen nog niet aangetekend voor de belastingen.; eerst in 1796 werd hij uitgebaat.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Dero-Walravens Michaël, molenaar te Gooik
- 18.05.1837, deling: Dero Carolus, molenaar te Gooik (notaris Zeghers)
- 27.07.1873, gift-verdeling & 12.07.1880, erfenis: a) Dero Philemon, molenaar te Gooik en b) Dero Caroline Pauline (notaris De Valkeneer Sylvain, Gooik)(overlijden van hun vader Carolus De Ro op 12.07.1880).
- 03.01.1905, erfenis: Dero Philemon, molenaar te Gooik (overlijden van Paulina Dero)
- 14.07.1910, testament van Philemon Dero (+09.08.1910): Dubois-Polle Theodore, molenaar te Gooik (notaris Bulck)

Philimon De Ro en De Ro Paulina Carolina De Ro werden eigenaars bij het overlijden van hun vader Carolus De Ro te Gooik op 12 juli 1880. (Akte nr. 179 verleden voor notaris De Valkeneer Sylvain te Gooik op 27-07-1873, "Donation Partage"). Bij het overlijden van Pauline De Ro te Gooik op 3 januari 1905 werd De Ro Philimon De Ro alleen eigenaar. Bij testament van 14 juli 1910 gaf Philimon De Ro aan Theodore Dubois de graandwindmolen, het hof, het huis en de boomgaard (wijk D nummers 501, 502, 503 en 504).
Philimon De Ro overleed enkele dagen later op 9 augustus 1910.

De standaardmolen van Strijdland was uitgerust met drie steenkoppels: twee paar Franse van 1,80 meter en een paar Engelse van 1,50 meter, elk voorzien van een regulator. Daarnaast bevatte hij een builmolen, een kuismachine en een haverpletter.

Naast de molen kwam een stoommaalderij, maar er werd ook nog met de wind gemalen. Op vastenavond 1931 brak de houten pestel af op 1 meter van de askop, terwijl de molen hard draaide. Na dat ongeluk geraakte de molen stilaan in verval, waarna hij in 1944 werd afgebroken. De molenberg is nog zichtbaar.

De voormalige molenaarswoning met één verdieping (19de eeuw) en het gebouw van de aanpalende mechanische maalderij bestaan nog en zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Raad van Financiën, nr. 1932 (akte van verlenging, 31.08.1791).

Werken
J.-F. Vinckx, "De Molens van ’t Payottenland", in: Eigen Schoon en De Brabander, XIV, 1931, 3-4, p. 87-88 (Gooik Molen van Strijland)
E. D(e) K(inderen), "De molen van Strijland te Gooik", De Belgische Molenaar, LXXIII, 1978, 23, p. 304-306.
Moonens Serge, "Het windmolenbestand in Gooik. Eenoverzicht van de 8 Gooikse windmolens", Heemkundige Kring van Gooik, XXIV, 2009, 2 (nr. 84), p. 16-17.
Moonens Serge, "Wiekentaal. De taal van de windmolens", Heemkundige Kring van Gooik, XXIV, 2009, 1 (nr. 83), p. 20-21.
Bernard Roobaert, Overzicht van de molens van de streek van Edingen met hun oudste vermeldingen, Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 116-180;
B. Roobaert, Een overzicht van de molens van het Oude Land van Edingen en hun oudste vermeldingen, in: Het oude Land van Edingen en Omliggende, Herne, jg. XXI, 1993, nr. 2, p. 97-133, ill.
Els De Kinderen, De molen van Strijland te Gooik, Levende Molens, I, 1978, nr. 20, p.304-306.
Herman Holemans, Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L), Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991;
M.A. Duwaerts e.a., De molens in Brabant, Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Christiane De Maegd & Suzanne Van Aerschot, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2N, Gent, 1985.
De Kinderen Els, "De molen van Strijland te Gooik", in: Levende Molens, I, 1978, 20, p. 304-306.

Mailberichten
Marc Dero (afstammeling van de molenaarsfamilie Dero), 21.10.2016.

Overige foto's

Strijlandmolen, Molen van Strijland, Strijdlandmolen, Gooik, Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Verzameling Ons Molenheem
Strijlandmolen, Molen van Strijland, Strijdlandmolen, Gooik, Pentekening Lucien De Weerdt, 1930 | Database Belgische molens
© Pentekening Lucien De Weerdt, 1930
Strijlandmolen, Molen van Strijland, Strijdlandmolen, Gooik, Molenaarswoning en maalderij. Foto: Kris Vandevorst, 2006 | Database Belgische molens
© Molenaarswoning en maalderij. Foto: Kris Vandevorst, 2006