Hasselt, Limburg
Stadsmolen
Molenpoortmolen
Molen aan de Molenpoort
3500 Hasselt
nabij de Demerstraat
op de (nu overwelfde) Nieuwe Demer
kadasterperceel G441
- voor 1844, eigenaar: Wagemans Hendrik (en compagnie), rentenier te Hasselt
- 1855, verkoop: Teuwens-Cox Franciscus (en compagnie), branders te Hasselt
- 1888, erfenis: Smits van Eckart-Teuwens Norbertus, de weduwe, eigenares te Hasselt
- 1893, verkoop: Hasselt, de gemeente De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 28 maart 1849 de vastgestelde pegelhoogte van 2,05 meter goed. De toenmalige eigenaar was Hendrik Wagemans en consoorten. Tot in het jaar 1888 werd de molen nog uitgebaat door de toenmalige eigenaar Wagemans.
De stad Hasselt kocht in 1893 de molen der Molenpoort aan om hem in 1895 volledig te slopen. Om verkeerstechnische redenen werd de Nieuwe Demer overwelfd. De plaats werd ingenomen door een parkeerruimte. Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Over de Molenpoort (Agentschap Onroerend Erfgoed (Frieda Schlusmans, 1981)
Tot de tweede helft van de 19de eeuw Dracybaen, naar het koordendraaien langs de muur der minderbroeders; thans genaamd naar de vroegere smalle doorgang van de Demerstraat naar de stadsmolen, "aan de Molenpoort", bij de Nieuwe Demer. De molen, vlak achter de Molenpoort, werd op het einde der 19de eeuw gesloopt, en om verkeerstechnische redenen werd de rivier overwelfd; de plaats wordt ingenomen door een parkeerruimte.
Trapezoïdaal plein tussen Demer- en Kattegatstraat, waarvan alleen een deel der zuidwand het 19de-eeuws uitzicht bewaarde, met de blinde tuinmuur van het minderbroedersklooster, aansluitend op de voormalige stokerij Leynen met haar massieve mouttoren. Het huis "De Pijp" dat via een smalle gang doorgang verleende naar de Demerstraat verdween voor de huidige verbinding, geflankeerd door grootschalige, storende nieuwe bouw. De huidevetterijen en blekerijen op de noordzijde verdwenen tijdens de 19de eeuw voor een ijzergieterij, thans vervangen door de kapel van het Sint-Valentinusinstituut en een garage.
Lieven Denewet, Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849), Molenecho's, 39, 2011, nr. 2;
Herman Holemans & Werner Smet, Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985, p. 30;
Onze straatnamen / Wind- en watermolens, in: De Hasselaar, nr. 18, herfst 1960, z.p.
C. Bamps & E. Geraerts, "Hasselt-Jadis", in: Bulletin de la société des Mélophiles de Hasselt, XXXI, 1895, p. 25-28.
C. Bamps & E. Geraerts, "Notice sur les anciens moulins banaux de Hasselt", in: Bulletin de la société des Mélophiles de Hasselt, XXX, 1894, p. 131-140.
C. De Baere & C. Van der Straeten, "De volmolens in de Hasseltse lakennijverheid", in: Limburg, III, 1922, p. 221-224 en IV, 1923, p. 5-11.
Gemeentebestuur Hasselt, mededeling op 17 juli 1964 aan Herman Holemans
E. Geraerts, "Notice sur les moulins banaux de H asselt", 1894.
J. Grauwels, "De straatnamen van Nieuw-Hasselt", Hasselt, 1980.
F. Sacré & A. Vanstreels, "Hasselt in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1982.
C. Vanderstraeten, "Onze straatnamen", in: De Hasselaar, herfstnummer 1960, p. 1-2.
"Hasselt: wind- en watermolens", in: De Hasselaar, 1960, p. 18.
De Dijn C.G. & Wilms M., Zichten van het oude Hasselt door P.M. Bamps (Kunst en Oudheden in Limburg, 13, St.-Truiden, 1975, p. 11-13, 43-45.
Melchior J., Geschiedenis en beschrijving van Hasselt (Familiearchieven nr. 2062, Rijksarchief Hasselt), p. 147-148.
Schlusmans F. m.m.v. Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Ch., Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N1 (A-Ha), Brussel - Gent, 1981.
