Molenechos's Homepage Molenechos.org

Borgerhout (Antwerpen), Vlaanderen - Antwerpen

Verdwenen molen

karakteristiek

Naam
Jagersmolen, Stenen Molen
Ligging
Koolstraat 2
2140 Borgerhout (Antwerpen)
hoek met 's-Herenstraat
tegenover de Blijde-Inkomststraat
Stertingenveld
kadasterperceel A317
Vlaanderen - Antwerpen
toon op kaart
Gebouwd
1815
Verdwenen
1886 (onttakeld) / 1902 (sloop romp)
Type
Stenen stellingmolen
Functie
Korenmolen
Database nummer
2858
© Glasnegatief, 1880, coll. Museum voor Fotografie, FPMA, Antwerpen

Beschrijving / geschiedenis

De Jagersmolen was een stenen korenwindmolen op de zuidwestelijke hoek van de Koolstraat (nr. 2) en de 's-Herenstraat, tegenover de Blijde-Inkomststraat. Het molenaarshuisje op de hoek van beide straten werd bewust laag gehouden om de windvang niet te hinderen.
Hij werd gebouwd in 1815.
Volgens een kadasterbeschrijving uit ca. 1830: "de beste molen is de molen toebehoorende aen de heer den baron De Pret, wezende eenen goeden steenen molen, redelijk gunstig in de nabijheid van Borgerhout gelegen, staende zeer te wind, hebbende drij paar steenen waarvan dikwijls twee paer gelijktijdig gebruikt worden".
We zien hem aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1845) met het rond grondoppervlak van een stenen windmolen en met de benamin "Jager Molen" en op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 18 50) als "Jaeger Molen".    Eigenaars na 1830;
- voor 1834, eigenaar: de Pret-ven Ertborn Philemon, baron te Antwerpen (z.d.:
- later, erfenis: de weduwe (overlijden van Philemon de Pret-van Ertborn, baron te Antwerpen
- 26.03.1841, erfenis: a) de Pret Jeanne Paule Joseph (dochter Philemon) (voor 1/2), echtgenote Diert de Kerkwerve Theodoor, eigenaar te Hemiksem en b) ven Ertborn Emilie (zus van de overledene) voor 1/2), echtgenote Moretus Louis Joseph, eigenaar te Antwerpen (overlijden van de weduwe van Ertborn van Philemon de Pret en testament d.d. 08.11.1839)
- 13.07.1842, verkoop: Diert de Kerkwerve-de Pret Theodoor, eigenaar te Hemiksem
- later, erfenis: de weduwe (overlijden van Theodoor Diert de Kerkwerve)
- 18.10.1863, verkoop: Vermeer Corneille Jean, handelaar te Antwerpen (notaris Mertens)
- 03.03.1864, verkoop: Gommers-Van Alsenoy Jacques, molenaar te Borgerhout (notaris niet vermeld)
- later, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Jacques Gommers)
- 19.05.1884, deling: Van Alsenoy Joannes Judoca, weduwe Franciscus Jacobus, zonder beroep te Borgerhout (notaris Batkin - windmolen, fabriek, stoommachine,...)
- 13.11.1900, verkoop:Peeters Joseph, aannemer te Borgerhout (notaris Batkin - magazijn zijnde stenen molen op d ehoek van 's Heeren- en Koolstraten)
- 28.11.1900, verkoop: Van Utterbeeck Louis, koophandelaar te Schaarbeek (notaris Ratkin).

De molen werd in 1878 omgevormd in een stoomtrasmolen.

Op zaterdagnamiddag 6 november 1880 gebeurde een groot drama. Molenaar M. Gommers was met twee van zijn knechten bezig herstellingswerken uit te voeren aan zijn molen. Opeens stortte het stuk van de houten gaanderij in waarop ze stonden. Alle drie vielen ze van 7 meter hoog op de straat. Gommers was op slag dood en zijn twee werklieden waren erg gewond. Gommers was 55 jaar oud, was geboren te Oorderen en woonde in de Schoenstraat te Borgerhout. Victor Goovaerts was 36 jaar, muldersgast, geboren te Borgerhout en woonde aldaar en in de Fabriekstraat 28. Hij was gehuwd en vader van vier kleine kinderen. Leon Bettens was 79 jaar en woonde in de Kapellestraat te Borgerhout. Hij was gehuwd en vader van drie kinderen. Bettens werd nog dezelfde avond berecht. De dokters hoopten beide werklieden nog te redden.   In 1886 werd de molen onttakeld (ontdaan van wiekenkruis en kap).
De romp werd in 1902 gesloopt.   Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Gedrukte bronnen
"Openbare verkooping van eenen graanwindmlen", in: Handelsblad van Antwerpen, 22 augustus 1863.
De Werkman, 12.11.1880
Land van Aalst, 14.11.1880.

Werken
Georges Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen. Een blik op de 1000-jarige geschiedenis der Antwerpse molens", Antwerpen, 1986;
Herman Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, 1983.
Gaston Van Bulck, artikel in het Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Regio, jg. 58, nr. 2.
F. Gijzen, "Sinjoren, hier is Uw album", in: Zonnige Herfst, 1964, p. 2.
J. Laenen, "Deurne en Borgerhout van af den oorsprong tot in het begin der XIVde eeuw", Mechelen, 1929.
F. Prims, "Geschiedenis van Borgerhout", Borgerhout, 1936.
J. Stockmans, "Deurne en Borgerhout", I-II-III, Brecht, 1895-1897-1899.
F. Van de Vijver, "Borgerhout in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1972.
J. Van Thillo, "De wiekdragers van Deurne-Borgerhout", in 't Lauwerkransken, III, 1960, p. 75-79.
"Borgerhout en zijn molens", Natuur- en Stedenschoon, IX, 1930, p. 24.
"Windmolens in Borgerhout", Het Handelsblad, 22.01.1930.
"Zo was... Borgerhout", Antwerpen, 1972.

Overige foto's

Jagersmolen, Stenen Molen, Borgerhout (Antwerpen), Foto tussen 1886 en 1902. Coll. Museum voor Fotografie, FPMA, Antwerpen | Database Belgische molens
© Foto tussen 1886 en 1902. Coll. Museum voor Fotografie, FPMA, Antwerpen
Jagersmolen, Stenen Molen, Borgerhout (Antwerpen), Coll. Museum voor Fotografie, FPMA, Antwerpen | Database Belgische molens
© Coll. Museum voor Fotografie, FPMA, Antwerpen
Jagersmolen, Stenen Molen, Borgerhout (Antwerpen), Zicht vanuit de Blijde Inkomststraat. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Zicht vanuit de Blijde Inkomststraat. Verzameling Ons Molenheem
Jagersmolen, Stenen Molen, Borgerhout (Antwerpen), Zicht vanuit de 's-Herenstraat. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Zicht vanuit de 's-Herenstraat. Verzameling Ons Molenheem
Jagersmolen, Stenen Molen, Borgerhout (Antwerpen), Detail van de eerste foto. | Database Belgische molens
© Detail van de eerste foto.