Brasschaat, Vlaanderen, Antwerpen
- Naam
- Nieuwe Molen, Molen de Labie
- Ligging
- Bredabaan
2930 Brasschaat
oostzijde
Polygone
Maria-ter-Heide
Molenheide
kadasterperceel H253
Vlaanderen - Antwerpen
- Gebouwd
- 1774 / 1911, uit Oostmalle / 1919, uit Rijkevorsel
- Verdwenen
- 1909, brand / 1914, oorlog / 1921, naar Stabroek
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 2868
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
Deze standaardmolen met gesloten voet stond aan de Bredabaan in Brasschaat-Polygone.
Benecdictur Mertens kreeg in 1773 het octrooi voro de orichting van een windmolen in Brasschaat. De oprichting werd in 1774 voltooid.
Beschrijving in het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Brasschaat uit 1829: "deze molen is in hout vevaardigd en heeft twee paer steenen en eene omgang, hij is zeer gunstig gelegen omtrent een halve uur van de dorpskom tegen den grooten steenweg van Antwepen naar Breda, maar in slechte staat. Hij staat veel te laag en rondom in het hout, hij wordt verhuurd".
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Guyot Ferdinandus J., rentenier te Antwerpen
- later, erfenis: Guyot Francis Louis, douane-ontvanger te Antwerpen en consoorten (overlijden van Ferdinandus Guyot)
- 06.07.1848, verkoop: Lemmens-De Hert Antoine Henri, herbergier te Brasschaat (notaris Hanegraef)
- later, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw De Hert)
- 07.08.1860, verkoop: Rommens-Hoppenbrouwers Pierre Joseph Charles, molenaar in Wuustwezel (notaris De Bruyn)
- 07.03.1894, verkoop: Hensbergen-Van Laerhoven Joannes Baptiste, landbouwer te Brasschaat (notaris De Chaffoy)
- 21.07.1905, verkoop: De Labie-Esbeen Christiaan, molenaar te Stabroek
De standaardmolen brandde geheel af in 1909. Op een zaterdagnamiddag rond 16 uur, zaggen de geburen rookwolken uit de kap opstijgen. Men verwittigde de molenaar Christaan De Labie. Weldra sloegen de vlammen boven de molen uit. De brandweer van Brasschaat was vlug te been. Aangezien de molen nabij de Driehoek, op een half uur van het dorpscentrum was gelegen en hij geheel uit hout bestond, was hij grotendeels vernield toen de brandweer ter plaatse kwam. Met groot gedruis vielen de wieken en de molenstenen naar beneden, hetgeen blussen gevaarlijk maakte. Na een uur werken konden de brandweerlui het vuur bemeesteren. Zo'n 1800 kilogram graann en meel is vernield. Er resteerde enkel nog wat verkoolde balken en ijzer. De brandoorzaak was niet bekend. De molen was verzekerd.
Christiaan De Labie kocht de molen Meewesen uit Oostmalle en liet hem op dezelfde plaats heroprichten.
Bij de doortocht van de Duitsers in 1914 brandde ook deze molen uit.
Molenaar Christiaan De Labie gaf niet op: hij liet in 1919 de Oude Molen overbrengen uit Rijkevorsel. Hij brak de molen in 1921 af en verplaatste hem naar Putte-Stabroek.
Zie ook:
Oostmalle, Molen Meeuwesen
Rijkevorsel, Oude Molen
Stabroek, Molen van Putte
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1893 (oprichting, 1773)
Gedrukte bronnen
De Denderbode, 29.07.1909 (brand)
De Belgische Molenaar, nr. 31, 1909 (brand)
Werken
Henri Simon, "De windmolen van Maria ter Heide", 't Bruggeske (Kulturele Kring Kapellen), jg. 1971, 2, 13 p. (Beknopte geschiedenis van een Brasschaatse molen die later in Stabroek werd heropgebouwd).
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1900. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2009.
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, 1983, p. 35-37;
F. Van Doninck, "Molens te Brasschaat", in: Breesgata, I, 1977, nr. 1, p. 13-15;
P.J. Lemmens, "Molens te Brasschaat", in: Heemkundig Handboekje, XVIII, 1970, nr. 1, p. 21;
G. Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen. Een blik op de 1000-jarige geschiedenis der Antwerpse molens", Antwerpen, 1986, p. 120-121.