Molenzorg

Geluwe (Wervik), West-Vlaanderen


Prentkaart
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Arkemolen

Ligging
Peperstraat 27
8940 Geluwe (Wervik)

Terhand
4 km N v.d. kerk
kadasterperceel A191


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen, oliemolen
Gebouwd
1771-1778
Verdwenen
1918 - 22 september, oorlog
Beschrijving / geschiedenis

De Arkemolen was een houten koren- en oliewindmolen aan de Peperstraat, op Terhand, dicht bij de grens Geluwe-Dadizele, op 4 km ten noorden van de kerk van Geluwe.

Jan Vandepitte, molenaar uit Hooglede, verkreeg op 6 mei 1771 het octrooi van de Oostenrijkse keizerin Maria-Theresia van Oostenrijk om een houten koren- en oliewindmolen op te richten. Hij verkeeg op 20 mei 1775 een bijkomende akte. De bouw geraakte pas na 7 jaar klaar. Deze lange lijdensweg gaf aanleiding tot de molennaam, verwijzend naar de trage bouw van de Ark van Noë uit het Oude Testament.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1771-1778, oprichting: Vandepitte Joannes
- voor 1834, eigenaar: Vandepitte Joannes, molenaar te Geluwe
- later, eigenaar: Brugghe-Vandepitte Pierre Jacques, de weduwe
- 21.10.1849, efenis: Brugghe Pieter Leonardus, landbouwer, te Passendale (overlijden van de weduwe Vandepitte van Jacques Brugghe)
- 14.02.1854, verkoop: Descamps Pieter Jacobus en consoorten, smid te Geluwe (notaris Delefortrie)
- 1872, verklaring: a) Descamps-Lannoy Petrus Josephus en deelhebbers, smid te Geluwe en b) Descamps Frederic Isidorus, brouwer te Menen (verklaring van 14.03.1872, ingevolge mutaties van 11.08.1847 en 20.04.1865)
- 23.03.1898, deling: Descamps Frederik, brouwer te Menen (notaris Vermeulen)
- 28.10.1908, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Frederik Descamps)
- 14.03.1909, verkoop: Descamps Cesarina, zonder beroep te Menen (notaris Vermeulen); molenaar-huurder Vervaeke Camile (°Geluwe 22.12.1885, +23.11.1962, gehuwd met Augusta Van den Bulcke) die in 1919 de Plaatsmolen van Rollegem-Kapelle kocht en er molenaar werd (zie aldaar).

De molen doorstond de eerste jaren van de eerste wereldoorlog. Een bijschrift van een Duitse prentkaart vermeldt: "Windmühle Archemolen. Gefechtsstaud der Division am 20. October 1914", aldus een Duitse gevechtspositie. Molenaar was toen Camile Vervaeke. Door het  bombardement dat aan het doorbraakoffensief van het 2de Engelse Leger voorafging, werd hij op 22 september 1918 toch nog vernield.

De Arkemolen werd niet heropgericht. Na de oorlog beging Camile Vervaeke de Plaatsmolen in Rollegem-Kapelle (zie aldaar). Marcel Wyffels kwam de boerderij verder uitbaten.

Aan de boerderij naast de Arkemolen was een botermolen (hondentredmolen) verbonden. Dit is te zien op een aantal foto's.

LIeven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1886 (oprichtingsbundel, 1771)
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1890 (akte ten voordele van Jan Van de Pitte, 20.05.1772)

Werken
A. Debuf e.a., Geluwe, zo was het..., Geluwe, 1985.
D. Decuypere, R. Denys, Geluwe in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1973.
E. Huys, Geschiedenis van Geluwe, derde aangevulde uitgave ingeleid door N. Maddens en bijgewerkt door D. Decuypere, Tielt, 1977.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (123).
Luc Leplae, Windmolens in Geluwe, Geluwe, B.G.J.G., 1991, 25 p.
Logie Julien, Het octrooi van de oliewindmolen van Albert Vuylsteke, Verslagen en mededelingen van de Stedelijke Oudheidkundige Commissie Wervik. Jaarboek 2006, p. 31-50.
Logie Julien, "Met canten en abouten", IX, p. 106 e.v.

Mailberichten
John Verpaalen, Roosendaal, 16.05.2015, 22.01.2016.
Marcel Dochy, kleinzoon van Marcel Wyffels en broer van de huidige bewoner van de boerderij Arkemolen te Geluwe, 07.11.2011.

Overige foto's

<p>Arkemolen</p>

Prentkaart

<p>Arkemolen</p>

Duitse postkaart, 1916. Opschriften, voorzijde: Terhand; keerzijde: Postkaart / Uitgever: A. Herman-Hoet, Dadizeele. Alleinvertrieb für Belgien. / Original-Photographie von Hoffotograf L. Karl Stadelmann, Leonberg b. Stuttgart, 1916. / Nachdruck verboten

<p>Arkemolen</p>

Detail van deze Duitse postkaart. Vervolg opschrift keerzijde: Zur Veröffentlichung zugelassen. Stellvertr. Generalstab, Abt. III b. (coll. Gilbert Deraedt, Leidschendam)

<p>Arkemolen</p>

Schilderij. Repro L. Verhelst, Kortrijk

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: maandag 3 juli 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens