Molenzorg

Gent, Oost-Vlaanderen


Foto voor 1891. Collectie Koninklijk Instituut van het Kunstpatrimonium, Brussel
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

De Heerschere
Kraaiemolen
De Craeye
De Kraeye
De Koije
De Kaeye

Ligging
Kortrijksesteenweg
9000 Gent

oostzijde
hoek met de Oude Fortweg en de Burggravenlaan
kadasterperceel H22


toon op kaart
Type
Staakmolen met gesloten voet
Functie
Oliemolen, later korenmolen
Gebouwd
1650, overgebracht uit Kortrijksepoortstraat
Verdwenen
1891, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Craeye, Kraai(molen) of Heerschere was een staakmolen aan de oostzijde van de Kortrijksesteenweg, op de hoek met de Oude Fortweg en de Burggravenlaan.
Hij werd in 1650, als oliewindmolen, overgebracht uit de nabijheid van het nog bestaande Schreiboomkapelletje aan de Kortrijksepoortstraat.

We zien hem afgebeeld op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen.

Voor 1780 werd hij omgevormd in een graanmolen. De toenmalige molenaars waren Pieter de Winne en Jacobus van Hende. In de Gazette van Gend van 20 april 1780 verscheen de volgende verkoopsadvertentie: "Te koop een koornwindmolen, staende op Sint-Martens-Akkergem, t'eynde de Holstraete, in het Molengat, genaemd de Kraeye. Gebruykt, elk d'helft, by Pieter de Winne en Jacobus van Hende.

Pieter De Winne kocht in vierschaar voor de schepenen van gedele op 12 mei 1780 molen "de Koije" of "de Kraeye" aan. Hij was geboren te Aaigem op 28 december 1716 als zoon van Egidius De Winne en Petronella Barbara De Brouwer. Hij werd op 10 juli 1747 in het Gents poortersboek ingeschreven als molenaarsknecht ten huize van Pieter Van den Eeckhaute, meester-molenaar. Hij was gehuwd met Maria Theresia Van Bochaute (die overleed te Gent op 5 mei 1762) en een tweede maal te Gent op 27  november 1764 met Brigitta Dhont uit Zeveren. Pieter De Winne overleed te Gent op 5 februari 1787.

Pieter De Winne  was sinds 1754 voor de helft eigenaar van de Vestmolen, waarbij de andere helft toebehoorde aan Anthonis Neyman. Zij verkochten de Vestmolen in 1769 aan papierfabrikant Franciscus Pilsen, die vlakbij de Vestmolen een nieuwe papierwindmolen had opgericht, waardoor de Vestmolen veel schade leed. Ziedaar dus de reden waarom Pieter De Winne de Kraeye aankocht.

Bij akte van notaris Dominique Raman te Gent van 9 juli 1803 hebben Brigitta D'hont, weduwe van Pieter De Winne, en haar kinderen deze molen gelegen in het Molengat, volgens deze akte genaamd "de Kaeye", verkocht aan Pieter Ludovicus Billiet. 

Voor 1830 werd de molen wederom omgevormd in een oliemolen en... in 1864 andemaal in een graanmolen!

In 1834 werd hij ingedeeld in klasse 1.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Speelman Ferdinand Ghislain (elders: gebroeders Speelman), fabrikant te Gent
- 02.04.1842, verkoop: De Somer Jan, bakker te Drongen, later molenaar te Gent (notaris Eggermont)
- 29.03.1867, deling: a) De Somer Evarist, b) De Somer Auguste, landbouwer te Drongen, c) De Somer Eugène, landbouwer te Sint-Denijs-Westrem, d) De Somer Henri, onderpastoor te Berchem en e) De Somer Polydore, student te Eeklo (notaris Claeijs)
- 07.12.1868, deling: De Somer-Van de Walle Evarist, molenaar te Drongen, later te Gent (notaris Denobele)

In de Atlas der Buurtwegen (ca. 1841) staat de molen  met een cirkelvormig symbool aangegeven. Dat wijst evenwel niet op een stenen molen, maar wel op de stenen onderbouw. Twee bewaarde foto's en een schilderij tonen dit duidelijk aan.

De molen staat links op de achtergrond op een foto die  A. Vander  Haehen nam in 1900. De foto toont ons een hoge officier en twee bereiden militairen die halt houden voor de foto in een dreef van het Citadelpark, waar toen nog de Gentse legerkazerne gelegen was. Het glasnegatief wrodt bewaard in het Stadsarchief Gent.

In 1891 volgde de sloop.

Lieven DENEWET, Bart VEECKMANS & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Stadsarchief Gent, reeks 330,nr. 290, f° 13. Staat van goed ten sterfhuize van Pieter De Winne (+ Gent, 5 februari 1787).
Rijksarchief Gent, F758, 1613-61. AKte van notaris Dominique Raman te Gent van 9 juli 1803.
Stadsarchief Gent, Glasnegatief van de foto van A. Van der Haeghen, voor 1891.

Gedrukte bronnen
Gazette van Gend, 20 april 1780.

Werken
Bart Veeckmans, "De brouwerij Colle en zijn voorgangers in de Veerstraat", Heemkundige Kring Dronghine (Drongen), Jaarboek 36 (2017), p. 117-216.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten G-H-I", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2000.

Overige foto's

<p>De Heerschere<br>Kraaiemolen<br>De Craeye<br>De Kraeye<br>De Koije<br>De Kaeye</p>

Foto voor 1891. Repr. verzameling Ons Molenheem

<p>De Heerschere<br>Kraaiemolen<br>De Craeye<br>De Kraeye<br>De Koije<br>De Kaeye</p>

Schilderij. Repr. verzameling Ons Molenheem

<p>De Heerschere<br>Kraaiemolen<br>De Craeye<br>De Kraeye<br>De Koije<br>De Kaeye</p>

Foto: A. Van der Haeghen, Gent, vor 1891 (glasnegatief in Stadsarchief Gent)

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 8 juli 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens