Molenzorg

Eksaarde (Lokeren), Oost-Vlaanderen


Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Westmolen
Westledemolen

Ligging
Hoekstraat 151A
9160 Eksaarde (Lokeren)

oostzijde
gehucht Westlede
5,3 km ZW v.d. kerk
grens met Zaffelare
kadasterperceel D43


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1574
Verdwenen
1941, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Westledemolen was een houten korenwindmolen aan de oostzijde van de Hoekstraat (nr. 151A), ten noorden van de Westlede in het gelijknamig gehucht, op 5,3 kilometer ten zuidwesten van de kerk van Eksaarde, op de grens met Zaffelare.

Naast de molen stond een rosmolen, type houten buitenrosmolen met strodak, om ook in windstille periodes te kunnen malen.

De molen werd voor 1574 gebouwd. Hij staat genoteerd in het penningkohier van Eksaarde van 1574. Molenaar Roelant Danys hield de molen toen in pacht van de heer van Eksaarde.

We zien de staakmolen aangeduid op:
- Fricxkaart (1712) met de benaming "West Moul(in)"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen en met de naam "Westlede Molen"
- Topografische kaart Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Westleede Molen"
- Kadastrale kaart P.C. Popp (ca. 1855) met een tekeningetje van een staakmolen en met de benaming "West Leede Molen".

Bij instel en op verhogingen werd in Eksaarde in januari-februari 1804 openbaar verkocht: een korenwindmolen met de rosmolen, de hofstede, schuur en stallingen, groene en droge kateilen, groot in oppervlakte samen met de grond (met boomgaard, lochting, hofland, molenberg, op- en afrede) 89 a58 ca of 600 Gentse roeden, alles “samen in enen enclos”. Voorheen een vrije banmolen geweest, gestaan en gelegen in Eksaarde, in d’Hoekstraat, omtrent Zeveneken-Dorp, van oudsher genaamd den Westlee-molen, gebruikt en bewoond door de erfgenamen Guillaume Maenaert “in advenante van 544 fr. 22 ct. of 300 guldens Vlaams courant, vrij zuiver geld, per jaar. Liber gebruik vanaf 12 pluviôse jaar XII of 2 februari (Lichtmis) 1804. Ingesteld op 10666 fr. 67 ct. of £ 840 gr. wisselgeld. Inlichtingen in de herberg van (ex-notaris) J.A. van Grembergen in Eksaarde.

Eigenaars na 1800:
- 1804, openbare verkoop aan De Clercq Joachim; molenaar: de erfgenamen Maenaert Guillaume
- 1817 en voor 1834, eigenaar: De Clercq Joachim
- na 1834, eigenaar: de erfgenamen (overlijden van De Clercq Joachim)
- 1843, deling: a) De Clercq Joseph, molenaar te Eksaarde, b) De Clercq Jacques, molenaar te Eksaarde en c) De Clercq Pierre, molenaar te Eksaarde (onderhandse akte)
- 09.11.1844, deling: a) De Clercq Joseph, molenaar te Eksaarde en b) De Clercq Pierre, molenaar te Eksaarde (onderhandse akte - deel van Jacques De Clercq)
- 10.07.1862, deling: De Clercq-Van de Vijver Joseph, molenaar te Eksaarde (onderhandse akte - deel van Pierre De Clercq)
- 27.09.1874, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Joseph De Clercq)
- 17.12.1883, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Van de Vijver van Joseph De Clercq)
- 11.08.1886, deling: a) De Clercq Pierre, molenaar te Eksaarde, b) De Clercq Désiré, te Eksaarde en c) De Clercq Clementine, te Eksaarde (notarissen Haverbeke en Blanckaert - graanwindmolen, graanstoommolen en graanrosmolen)
- 08.05.1893, deling: De Clercq Pierre, molenaar te Eksaarde (notaris Haverbeke)
- 30.09.1920, erfenis: de erfgenamen: a) De Clercq Désiré, zonder beroep, te Eksaarde, b) De Clercq Clementine, echtgenote Pieters Bernard, molenaar te Eksaarde, c) De Clercq Irène Marie Clementine, naaister te Sleidinge, d) De Clercq Homère Joseph, koopman te Sleidinge, e) Van de Steene Gerard Bernard Joseph, f) Van de Steene Arsène Joseph Victor, g) De Clercq Pierre Basile, koopman te Sleidinge en h) De Clercq Amelie Marthe Marie, zonder beroep te Sleidinge (overlijden van Pierre De Clercq)
- 23.12.1922, liquidatie: Pieters-De Clercq Bernard, molenaar te Eksaarde (notaris Van Roey - graanmolen door wind en stoom)
- 10.01.1936, erfenis: a) Pieters-De Clercq Bernard, de erfgenamen van de vrouw (voor naakte eigendom) en b) Pieters Bernard, landbouwer te Eksaarde (voor vruchtgebruik) (overlijden van Bernard Pieters)
- 18.10.1940, verkoop: Blancke Romania Sophia, zonder beroep te Eksaarde (notaris Van Goethem - land met windmolen)

Kort na de aankoop door Romanie Blancke werd de staakmolen in 1941 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Verkoping: Korenwindmolen met rosmolen in Eksaarde (Gazette van Gend, nrs. 1025 en 1032 van 12 jan. en 6 febr. 1804)

Bij instel en op verhogingen wordt in Eksaarde openbaar verkocht: een korenwindmolen met de rosmolen, de hofstede, schuur en stallingen, groene en droge kateilen, groot in oppervlakte samen met de grond (met boomgaard, lochting, hofland, molenberg, op- en afrede) 89 a58 ca of 600 Gentse roeden, alles “samen in enen enclos”. Voorheen een vrije banmolen geweest, gestaan en gelegen in Eksaarde, in d’Hoekstraat, omtrent Zeveneken-Dorp, van oudsher genaamd den Westlee-molen, gebruikt en bewoond door de erfgenamen Guillaume Maenaert “in advenante van 544 fr. 22 ct. of 300 guldens Vlaams courant, vrij zuiver geld, per jaar. Liber gebruik vanaf 12 pluviôse jaar XII of  2 februari (Lichtmis) 1804. Ingesteld op 10666 fr. 67 ct. of £ 840 gr. wisselgeld. Inlichtingen in de herberg van (ex-notaris) J.A. van Grembergen in Eksaarde.
Mailbericht Leo van der Drift, Den Haag, 08.02.2014.
Mailbericht John Verpaalen, Roosendaal, 14.03.2014.

Literatuur

Archiefbronnen en landkaarten
- Stadsarchief Gent, Penningkohier Eksaarde (1574, 1577)
- Fricxkaart (1712)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart P.C. Popp (ca. 1855)

Gedrukte bronnen
- Gazette van Gend, nrs. 1025 en 1032 van 12 jan. en 6 febr. 1804 (verkoopsadvertenties)

Werken
- Evelyne Baeten, "Bijdrage tot de microtoponymie an Eksaarde", Gent, UGent, 2008 (scriptie tot het behalen van het diploma van Master in de Taal- en Letterkunde: twee talen. Vakgroep Nederlandse Taalkunde. Academiejaar 2007-2008. Promotor Prof. Dr. Magda Devos).
- F. De Potter & J. Broeckaert, "Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen", reeks III, dl. 2, Gent, 1878.
- Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963).
- Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-E", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 1998.
- Roland Meyfroot e.a., "Lokerse Molens", Ekeren, 2002, 82 p.
- W. Smet, "Kijk op het Waasland", Nieuwkerken-Waas, 1976.
- W. Smet, "De Windmolens in het Waasland", Nieuwkerken-Waas, 1974.

Mailberichten
- Leo van der Drift, Den Haag, 08.02.2014.

Overige foto's

<p>Westmolen<br>Westledemolen</p>

Windmolen en rosmolen. Glasplaat coll. Koninklijk Instituut van het Kunstpatrimonium, Brussel

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 7 maart 2020

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens