Molenechos's Homepage Molenechos.org

Diest, Vlaanderen - Vlaams-Brabant

Verdwenen molen

karakteristiek

Naam
Minderbroedersmolen, Grachtmolen, Sint-Sulpitiusmolen, Binnenmolen, Kerkmolen, Kerkhofmolen, Molen van de Markt, Kleine Molen
Ligging
Brouwerijstraat
3290 Diest
hoek met Oscar Nihoulstraat
vroegere Verversgracht
vroegere Blinden Ezelstraat
kadasterperceel A1390 en A1391
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
toon op kaart
Gebouwd
voor 1306
Verdwenen
1904
Type
Watermolen
Functie
Korenmolen, schorsmolen
Database nummer
3255
© De molen gezien vanaf de Kaai, met aan de linkerzijde het huidige hotel het Spijker (voormalig graanopslagplaats en refugehuis, thans hotel)

Beschrijving / geschiedenis

Deze watermolen op de (nu gedempte) Verversgracht dicht bij de Grote Markt van Diest droeg in de loop van zijn lang bestaan vele verschillende benamingen: Grachtmolen, Sint-Sulpitiusmolen, Binnenmolen, Molen van de Markt, Kerkmolen, Kerkhofmolen, Molen ter MInderbroeders of  Kleine Molen.

Hij stond op 300 meter ten noordwesten van het centrum van Diest, op de hoek van de huidige Brouwerijstraat en de Oscar Nihoulstraat, op de thans gedempte Verversgracht en de vroegere Blinden Ezelstraat.

Hij werd voor 1306 opgericht als een korenwatermolen. De huidevetters van Diest vroegen in 1552 aan om de Grachtmolen als schorsmolen te laten gebruiken. Tevens werd verzocht om het maalloon te verlagen. Aldus ontstond een dubbele watermolen, een graan- en schorsmolen, met een molengebouw op beide oevers.

Eigenaars na 1820:
- tot 1824: stad Diest
- 1824, verkoop: Prat-Golsuin, rentenier te Parijs
- 19.11.1844, liquidatie: Prat Joannes Germanus, de kinderen (de kinderen: a) Prat Jean Frédéric (voor naakte eigendom), eigenaar te Rouen en b) Prat Joseph Germain Basil (voor vruchtgebruik),, belastingsinspecteur te Parijs
- 24.01.1868, erfenis: Prat Léon, eigenaar te Montigny-lez-Rouen

In 1904 werd  de beide molengebouwen respectievelijk ingericht als koetshuis (A1390) en als woonhuis (A1391).

Op een prentkaart van rond 1900 zien we nog de restanten van het sluiswerk op de Verversgracht en de gevels op beide oevers. De waterraderen zijn verdwenen, maar door één van beide muren steekt nog de verweerde eikenhouten wateras. In die as zitten nog de gaten waar doorheen de armen van het houten rad staken: een zeer oude constructie.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Den Haag, Nationaal Archief, Nassause Domeinraad: Raad en Rekenkamer te Breda I, Inventaris nr. 967 Rekest van huidevetters te Diest om den grachtmolen als schorsmolen te laten gebruiken, 1552. Met verzoek om het maalloon te verlagen dd. 1551 en adviezen

Werken
Paul Huys,  "Verkoop van de graan- en schorswatermolens van Diest (1824). Informatie over de inrichting van molens in oude advertenties...", in: Molenecho's, XXV, 1997, 3, p. 166-167;
Michel Van der Eycken, "Zeven eeuwen Ezeldijkmolen te Diest", (Averbode, 1975);
Michel Van der Eycken, "De Diesterse volmolens in de XVIde eeuw", in: Arca Lovaniensis, II, 1973, p. 275-290;
G. Van der Linden, "Diest, het Oranjestadje", in: De Brabantse Folklore, nr. 158, juni 1963, p. 238-257;
G. Van der Linden, "De Diesterse molens vroeger en nu", in: Brabant, X, 1960, p. 1-45;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 4: arrondissement Leuven (A-L)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1993.

Mailberichten
Willem Huyskens, 20.06.2015.

Overige foto's

Minderbroedersmolen, Grachtmolen, Sint-Sulpitiusmolen, Binnenmolen, Kerkmolen, Kerkhofmolen, Molen van de Markt, Kleine Molen, Diest, De wateras steekt nog uit de muur; het gebouw zelf is verdwenen. Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© De wateras steekt nog uit de muur; het gebouw zelf is verdwenen. Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem