Molenechos's Homepage Molenechos.org

Evergem, Vlaanderen - Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

karakteristiek

Naam
Kuitenbergmolen
Ligging
Kuitenbergstraat 118
9940 Evergem
oostzijde
hoek met Haantjen
ten O. v.d. Lieve, bij de Kuitenbergbrug
Belzele
grens met Lovendegem
kadasterperceel F1429
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
toon op kaart
Gebouwd
1591
Verdwenen
1948 - maart, storm
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Database nummer
3410
© Prentkaart uit 1935. Verzameling Ons Molenheem

Beschrijving / geschiedenis

 

De Kuitenbergmolen was een staakmolen in Belzele, aan de oostzijde van de Kuitenbergstraat 118, op de hoek met Haantjen, aan de oostzijde van de Lieve, tegen de grens met Lovendegem, op 4,2 km ten westen van de kerk van Evergem.

Hij werd opgericht door de heer van Vinderhoute in 1591. Door het uitgaven van aarde voor de wal waarop de molen zou komen, ontstond de "Molengracht" ("bij der muelengracht up de lieve", 1445, Rijkarchief Gent - Schepenboeken, R46, 85v, 1584, Rijksarchief Gent - Vi 55, 5v, 243).

We zien hem aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen, in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844), de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) en de kadastrale kaart van P.C. Popp.

Aan de zuidzijde van de molen stond een houten vierhoekige rosmolen, type buitenrosmolen, om graan te malen bij windstilte.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Carnin, kanunnik te Tournai
- voor 1834, eigenaar: de Lichtervelde François Joseph en consoorten, te Gent
- 12.09.1836, verkoop: Kerckaert Jan-Baptist, molenaar te Evergem (notaris Driessens)
- 12.03.1864, verkoop: De Vlieger-Van Hoorebeke Charles Louis, molenaar te Evergem (notris Vandenbossche)
- 1895, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Charles Louis De Vlieger).

De laatste huurders-molenaars waren leden van de familie Saverwijns.

De molen vormde een decorelement in de film "Le Moulin Maudit" van Alfred Machin uit 1909 (exemplaar in het Filmarchief van Brussel, als oudste speelfilm in het archief). 

De molen werd verwoest in maart 1948 bij een zware storm. Daarna werd nog gemalen met een mechanische maalderij. Op de plaats van de molen staat nu een gebouw met een schilderij van de vroegere Kuitenbergmolen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMNAS

Literatuur

Archieven
Rijkarchief Gent, Schepenboeken, R46, 85v: "bij der muelengracht up de lieve" (1445)
Rijksarchief Gent, Vi, 55, 5v; 243 (1584).

Werken
Hanne Van der Bauwhede, “Bijdrage tot de toponymie van Evergem tot 1650”, Universiteit Gent, Vakgroep Nederlandse taalkunde. Masterproef, voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte voor het behalen van de graad Master in de Taal- en Letterkunde Nederlands - Latijn (Promotor: Prof. Dr. Jacques Van Keymeulen - Co-promotor: Prof. Dr. Magda Devos), Academiejaar 2010 - 2011.
A. De Vos, Graanwindmolens te Evergem, in: Appeltjes van het Meetjesland, XI, 1960, p.175-246.
Achiel De Vos - Werkgroep, "Geschiedenis van Evergem", Aalter, 1994.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-E, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 199.
A. De Vos, Tweehonderd jaar strijd om een eigen parochie te Doornzele (Evergem), Appeltjes van het Meetjesland. Jaarboek Nr. 11, 1960, p. 216-221.
Hanne van der Bauwhede, Bijdrage tot de toponymie van Evergem tot 1650, Universiteit Gent, 2011.
Vanacker D. & Hendryckx M., "Langs Het Kanaal", Gent, 1982.
Wolfaert G., "Oude Prentbriefkaarten van Evergem", Evergem, 1982.
"De gebouwen van uw streek. 1880-1980. Beelden van een eeuw. Meetjesland-Leiestreek", Bijlage aan Het Nieuwsblad, 25.11.2010.

Overige foto's

Kuitenbergmolen, Evergem, Prentkaart (coll. F. Vergucht, Gent) | Database Belgische molens
© Prentkaart (coll. F. Vergucht, Gent)
Kuitenbergmolen, Evergem, Foto Alfred Ronse (glasnegatief en auteursrechten Stichting Levende Molens Roosendaal) | Database Belgische molens
© Foto Alfred Ronse (glasnegatief en auteursrechten Stichting Levende Molens Roosendaal)
Kuitenbergmolen, Evergem, Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Verzameling Ons Molenheem
Kuitenbergmolen, Evergem, Foto coll. Levende Molens, Roosendaal, uitg. als prentkaart Stichting Levende Molens | Database Belgische molens
© Foto coll. Levende Molens, Roosendaal, uitg. als prentkaart Stichting Levende Molens
Kuitenbergmolen, Evergem, Foto coll. F. Vergucht, Gent | Database Belgische molens
© Foto coll. F. Vergucht, Gent