De Kapellemolen, Kapelleriemolen, Casteeles molen of Castellemolen (genoemd naar molenaarsfamilie Castel) was een houten korenwindmolen. Hij stond aan de oostzijde van de huidige Bassevilleweg, op de Kapellarie, op de hoogte achter WZC Home Sint-Medard (Hospicestraat).

De molen werd tussen 1794 en 1830 gebouwd.

We vinden de molen aangeduid op:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met de benaming "Capellanie Molen".
We vinden hem evenwel niet terug op de Ferrariskaart (ca. 1775), hetgeen kan wijzen op een tijdelijke verdwijning.

Charles-Louis Castel bouwde rond 1850 naast de molen een stoommaalderij met bijbehorende hoge schoorsteen. Dez staakmolen had op het laatst een gesloten voet en twee kombuizen: een grote kombuis tegen de rechterzijweeg, waarin de builmolen stond opgesteld, en een kleiner kombuis tegen de linkerzijweeg ter hoogte van de steenzolder. De steenkoppels in de windmolen konden via een riem vanuit de stoommaalderij aangedreven worden. De molenkast moest dan wel op een bepaalde richting naar de wind worden gekeerd! Op 28 oktober 1910 bestelde zijn zoon, August Castel, een ijzeren staak bij Verhaeghe te Ruddervoorde. Deze werd er in 1911 ingestoken.

Eigenaars sinds 1834
- 1833, eigenaar: Depuydt-Deroulez Pieter, molenaar te Ieper
- 26.10.1833, erfenis: de weduwe en kinderen (kinderen: Depuydt-Six Jan-Baptist, herbergier te Geluveld, b) Depuydt-Verfaille François Joseph, veearts te Westouter, c) Depuydt Ursule Sophie en d) Depuydt Roasalie Constance, echtgenote Vollant, te Ieper) (overlijden van Pieter Depuydt)
- 27.09.1834, deling: de weduwe van Pieter Depuydt (notaris Lambin)
- 30.12.1837, erfenis: a) Depuydt-Six Jan-Baptist, herbergier te Geluveld en b) Depuydt-Verfaille François Joseph, veearts te Westouter (overlijden van de weduwe vn Pieter Depuydt)
- 15.03.1838, verkoop: Godtschalck Ignatius Marie Joseph, eigenaar te Wijtschate (notaris Lambin)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Ignatius Godtschalck)
- 12.09.1844, verkoop: Godtschalck Gustavus Hipolitus Benjamin, koopman te Brussel (notaris Victoor)
- 22.02.1862, erfenis: Godtschalck Raymondus (zoon van Karel), eigenaar te Gent (overlijden van Gustaaf Godtschalck)
- 27.06.1868: verkoop: Castel - Vanhaelewyn Charles-Louis (notaris Van Eecke). Charles-Louis Castel (Merkem 1833 - Wijtschate 1908) was afkomstig van de Molen Castel aande Meenseweg te Ieper (zie aldaar) en huwde in 1865 te Geluwe met Anne Marie Vanhaelewyn (1834-1909). Haar vader Joannes Vanhaelewyn (+1837) was er zijn hele leven molenaar geweest.
- 17.10.1903, de weduwe en de kinderen (overlijden van Charles Castel)
- 02.01.1909, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Anna Vanhaelewyn)
- 30.06.1909, verkoop: Castel August Adolf (°Wijtschate 1871 - Reningelst 1915), gehuwd met Leontine Vancayseele (1870-1956), molenaar te Wijtschate (notaris Thevelin)

In 1914 moest de molenaarsfamilie August Castel-Van Cayseele Wijtschate ontvluchten. Begin november 1914 ging de molen tijdens verwoede gevechten tussen Duitsers en Britten in de vlammen op. Hetzelfde lot was weggelegd voor de andere vier molens van Wijtschate. De molen van Castel was voor de Duitsers een belangrijke uitkijkpost naar Ieper en groeide uit tot een Duits verdedigingsbolwerk.

August ("Gust") Castel overleed te Reningelst op 3 april 1915. Zijn vrouw, Marie Leontine Van Cayseele, overleed te Wijtschate op 8 april 1956.

Na de oorlog bleef de weduwe Van Cayseele, ondanks haar wedervaren, niet bij de pakken zitten. Zij was de grote bezielster van de bouw van de nieuwe mechanische maalderij met armgasmotor op het Castelledomein. Zoon Julien Castel (°Wijtschate 1911 - +Ieper 1997), gehuwd met Jeanne Platteau (1914-1999) baatte die maalderij nog vele jaren uit.

De molenmote was tot in 2018 nog te zien. Het terrein wordt in 2018 verkaveld. Tijdens het voorafgaand archeologisch onderzoek ("Site Höhe 80 project Whitesheet 2018"), onder leiding van archeoloog Simon Verdegem, werden o.m. sporen van de molen en de onderste muurgedeelten van de molenaarswoning en bijgebouwen aangetroffen.

Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Dirk CASTEL

Christophe Maertens, "Opgravingen Höhe 80 begonnen. Bij vooronderzoek werd belangrijk Duits bolwerk ontdekt", Het Laatste Nieuws, 17.04.2018.
Foto Eric Flamand Heel de site zal onder de loep genomen worden door archeologen.
Heuvelland Archeologen zijn gisteren aan de slag gegaan op de Site Höhe 80 project Whitesheet 2018. Op de plaats werd tijdens een vooronderzoek een belangrijk Duits verdedigingsbolwerk ontdekt. De werken zijn mogelijk dankzij een groots opgezette crowdfunding.
Simon Verdegem is de archeoloog die de site mee ontdekte en als bezieler van het project mag beschouwd worden. Het Duits bolwerk werd ontdekt op een heuvelrug waar een verkaveling moet komen nabij het centrum van Wijtschate. De onderzoekers vonden er resten van een molen en een hoeve die was verwerkt in een Duitse loopgravengordel. Ook wordt vermoed dat er in de grond nog stoffelijke resten van zo’n 30 soldaten zitten. Omdat de bouwheer de hoge kosten van de opgraving niet op zich kon nemen, zette de archeoloog een crowdfunding op poten. In totaal werd 178.891 euro opgehaald. Een groot deel van dat bedrag kwam van Amerikanen en Britten.
Gisteren begon dan het effectieve onderzoek en werd al een stukje van het terrein ontgraven. Er werden al meteen wat kleinere vondsten gedaan, zoals bestekken en Franse, Britse en Duitse kogels. Ook legden de archeologen een gebouw bloot dat bij de hoeve hoorde.
Foto Eric Flamand. Simon Verdegem is de bezieler van het project.
80 vrijwilligers
Als sponsoring konden mensen zich inschrijven om een of meerdere dagen te komen helpen op de site. “We verwelkomen zo’n 80 enthousiastelingen”, aldus Simon Verdegem. “Er zijn Amerikanen en Canadezen die een week komen helpen, maar ook een Rus, een Zweed en mensen uit Tsjechië.” De vrijwilligers krijgen voor ze beginnen graven wat tekst en uitleg. “Als ze iets vinden, moeten ze de vondst in een zak steken en ter plaatse laten liggen. Wij komen dan langs om alles te registeren. Menselijke resten moeten ze er niet uithalen, dat moet aan professionelen worden overgelaten.”
Eric Flamand Op dag 1 werden er al vorken gevonden.
Ontmijner
Ook een ontmijner was gisteren al van de partij. “In België is het niet verplicht, maar wij werken altijd met zo’n expert. We kunnen het ons niet permitteren om in een gevarenzone te werken.” De ontmijner is actief bij een Oostenrijks-Duitse ngo, maar bood zich aan om in Wijtschate te komen helpen.
Bezoek
Geïnteresseerden kunnen ook aan een gidsbeurt deelnemen. Dat kan op 5, 19 en 23 mei en 9 en 17 juni. De deelnemers krijgen een filmpje te zien en kunnen de site een bezoek brengen, waarbij ze toegang krijgen tot een platform. In de gidsbeurt zit ook een bezoek aan de loopgravensite Bayernwald. Reserveren is verplicht en kan via toerisme@heuvelland.be. Op weekdagen kan je een bezoek brengen aan het platform met uitzicht op de site, maar dan wel zonder gids. De site is te bereiken via de Vierstraat.

Christophe Maertens, "Hill 80 blijkt schatkamer voor archeologen. Al 40 stoffelijke resten en 1.200 voorwerpen gevonden", Het Laatste Nieuws, 18.05.2018.
Foto Eric Flamand. Op de site Höhe 80 stond vroeger ook een molen. De kelders worden op dit moment uitgegraven.
Heuvelland Op een heuvelrug in Wijtschate hebben archeologen al 1.200 voorwerpen en meer dan 40 stoffelijke resten van gesneuvelde soldaten opgegraven. Op dit moment wordt er een volledig Duits WOI-bolwerk blootgelegd. “We blijven maar opmerkelijke vondsten uit de grond halen.”
Op de site Höhe 80 - project Whitesheet 2018 in Wijtschate hebben archeologen een Duits verdedigingsbolwerk uit WOI ontdekt. Op de plaats van de vondst wordt binnenkort een verkaveling gebouwd. Omdat de bouwheer de hoge kosten van de opgraving niet op zich kon nemen, zette archeoloog Simon Verdegem een crowdfunding op poten. Er werd met buitenlandse hulp 178.891 euro opgehaald. Wie een bepaald bedrag betaalde, kan zelfs een handje komen toesteken. De vrijwilligers zijn afkomstig uit onder meer Engeland, Canada, Amerika, maar er schreven zich ook een Rus en een Zweed in. Ondertussen is het terrein, waar vroeger een molen te vinden was, volledig afgegraven.
Foto Eric Flamand. De vondsten zijn divers: kookgerei en zelfs een intact glas.
Zelfs Franse spullen
"We hebben het stuk grond waar de gebouwen van de molenaar stonden en enkele loopgraven kunnen vrijmaken”, aldus Simon Verdegem. “We zitten momenteel aan 1.200 vondsten. Een duidelijk overzicht hebben we nog niet. Er blijven maar vondsten bijkomen. Een groot deel moet ook nog gewassen en geïnventariseerd worden. We hebben spullen gevonden van de molenaar van voor de oorlog. En Duits materiaal, maar ook Brits, wat wellicht te maken heeft met de gevechten uit 1917. Daarnaast hebben we heel wat Franse spullen ontdekt die stammen uit het begin van de oorlog. Er zitten wel wat mooie vondsten bij, zoals bajonetten en een helm. In een kelder hebben we zelfs een intact wijnglas gevonden, wat uniek is.”
Foto Eric Flamand De vondsten zijn divers: helmen en bajonetten
Gesneuvelden
Tijdens de werken werden er ook al 40 stoffelijke resten gevonden. “Er bevinden zich hier Duitse massagraven, wat wil zeggen dat er wel nog meer oorlogsslachtoffers zullen gevonden worden.” Aanvankelijk werden geschat dat er resten van 30 gesneuvelden zouden liggen, maar het blijken er een pak meer te zijn dan verwacht.
Vrijwilligers
Op de site komen er per week zo’n zeven vrijwillige archeologen helpen. “Die zijn heel enthousiast, maar ook de mensen die hebben betaald om een handje toe te steken, zijn tevreden. Er zijn er zelfs al die een nieuw ticket hebben gekocht om nog eens te komen. Het is veel werk, maar met mooie resultaten.” Iemand die bijna de volledige periode van de opgravingen meehelpt, is de Brit Nathan Howarth (21), een archeoloog en militair verbonden aan het Queen’s Own Yeomanry-regiment. “Toen ik van dit project hoorde, was ik onmiddellijk geïnteresseerd. Ik ben naar mijn commandant gestapt met de vraag of ik hier kon komen helpen, een beetje als vertegenwoordiger van het Britse leger. Dat bleek geen probleem, en dus heb ik toen beslist om meteen naar hier te komen.” Nathan verblijft in een caravan aan de zijkant van het terrein. “Tot nu gaat het uitstekend. Zo heb ik al een Britse militair opgegraven.” Nathan was in het verleden al eens in onze streek, maar hij heeft nu ook eens tijd om de streek te bezoeken.
Eind juni wordt het onderzoek normaal gezien afgerond.

Archieven en landkaarten
- Sanderuskaart (ca. 1641)
- Ferrariskaart (ca. 1775) (niet aangeduid)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
- Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.
- John Verpaalen, Molens van de frontstreek, Koksijde, De Klaproos, 1995.
- M. Vansuyt, Wijtschate, in De Gidsenkring, VI, 1968, 2.
- F. Weemaes, I.J. de Kramer & L. Goeminne, "De ontwikkeling van ijzeren en stalen molenroeden...,", Molenecho's XII, 1884, p. 59.
- Jozef Maes, "Wijtschate en Christophe Maertens, "Hill 80 blijkt schatkamer voor archeologen. Al 40 stoffelijke resten en 1.200 voorwerpen gevonden", Het Laatste Nieuws, 18.05.2018.zijn vroegere molens", De Belgische Molenaar, 22.06.1971; 07.10.1971.
- Hubert Masquelin & Raymond Six, "Molens in het Heuvelland", in: "Bijdragen ter herdenking aan Hubert Masquelin", Heuvelland, 2011, p. 111-156 (145).

Persberichten
- Christophe Maertens, "Opgravingen Höhe 80 begonnen. Bij vooronderzoek werd belangrijk Duits bolwerk ontdekt", Het Laatste Nieuws, 17.04.2018.
- Christophe Maertens, "Hill 80 blijkt schatkamer voor archeologen. Al 40 stoffelijke resten en 1.200 voorwerpen gevonden", Het Laatste Nieuws, 18.05.2018.

Mailberichten
- Dirk Castel, Oostrozebeke, 16.02.2013. Hij schrijft in 2013 een familiekroniek van de familie Castel, met een geschiedenis van de molens waarop ze werkzaam waren. Hij vond inmiddels al 11 molenaars terug, 5 waren actief in een windmolen, 6 in een mechanische maalderij.
- Donald Vandenbulcke, Staden, 19.01.2013.
http:// www. vandenbulcke-stamboom.be (auteur: Donald Vandenbulcke, Staden)