De Kruiswegemolen was een houten graan- en oliewindmolen, type driezolder-staakmolen, aan de noordoostzijde van de Kruisweg (nr. 30), dichbij de huidige rotonde, op een hoge opgevoerde wal. De molen was groot en prachtig gebouwd.

We vinden hem aangeduid op:
- de Villaretkaart (ca. 1745) als een staakmolen met de aanduiding "Moulin"
- de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen.
- de Atlas der Buurtwegen (ca. 1845) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Kruysweg Molen"
- de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

De molen behoorde tot het heerlijkheid en leen van Hemsrode en werd er samen mee verkocht in 1787.

Rond 1830 behoorde de molen toe aan de weduwe en kinderen van Jan-Baptist Dezutter. Na het overlijden van de weduwe op 3 september 1846, hielden de kinderen - waaronder Petrus - de molen in hun bezit.

Pieter Dezutter had ook een uitgebreide handel in cichoreiwortels en -bonen. Angezien hij nood had aan een bestendige drijfkracht voor het snijden van de drogen cichoreiwortels in de uitgestrekte eesten, liet hij bij zijn woning een stoommachine plaatsen. Hierdoor kwal het gebruik van de molen, die herstellingen nodig had, op de achtergrond. In 1894 werd die gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Villaretkaart (ca. 1745) 
- de Ferrariskaart (ca. 1775) 
- de Atlas der Buurtwegen (ca. 1845)
- de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) "
- de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855). 

Gedrukte bronnen
Gazette van Gend, 21 en 28 juni, 5, 9, 12 en 30 juli 1787

Werken
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (p. 99-100)(uitgegeven handschrift uit 1931).
G.K. Kockelberg, Molens van Anzegem, in: Ons Molenheem, XXX, 2005, nr. 2, p. 28-32.
P. Mattelaer, Molens van groot-Anzegem, in: 33ste Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige Kring "De Gaverstreke", Waregem, 2005, p. 147-198, ill.
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1993.
Etienne Devogelaere & Frans Speleers, De Anzegemse wetenswaardigheden, op internet (geraadpleegd op 30.01.2012).
R. De Clercq, F. Speleers, L. Goeminne, "Bevolking en grondbezit te Anzegem in de 18de eeuw", Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige Kring De Gaverstreke, jg. 30, 2002, p. 347-382.