Halle, Vlaanderen, Vlaams-Brabant
- Naam
- Zennemolens, Molens Dedobbeleer
- Ligging
- Molenborre
1500 Halle
nabij de Dijkstraat
op de Zenne
kadasterpercelen G660bis en G662
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
- Gebouwd
- voor 1500
- Verdwenen
- 1956, buiten werking
- Type
- Onderslag watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 3650
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Zennemolens waren een dubbelmolen, met op de ene oever een korenmolen en op de andere oever een koren- en schorsmolen. Het gebouw van de korenmolen werd in 1849 geheel herbouwd. De molen werd beschadigd tijdens de zware overstroming van 16 augustus 1850. Bij de uitbreidng in 1882 kwam een vereniging tot stand met het andere molengebouw.
Rond 1576 werd een dam opgeworpen in de toenmalige Leide ter hoogte van het O.L.V.-College. Hierdoor ontstond een kleine kunstmatige waterval. De dijk moest beletten dat, bij lage waterstand, te veel water via de Leide zou afvloeien en de molen op de benedenarm van de Zenne (Molenborre) zonder drijfkracht zou vallen.
Eigenaars sinds 1830:
- 1830, eigenaar: d'Arenberg, hertog te Halle.
- 17.09.1863, deling: a) d'Arenberg hertog Carolus Maria Josephus en b) d'Arenberg hertog Jacobus Leonardus Balthazar, beide te Recklinghausen (D.) (notaris Vandnehoute)
- 03.07.1866, deling: d'Arenberg hertog Carolus Marie Joseph, eigenaar te Meysenburg (D) (notaris Vandenhoute)
- 09.06.1896, erfenis: d'Arenberg-Hungary Carolus, de weduwe (overlijden van Carlos d'Arenberg)
- 21.08.1909, verkoop: De Dobbeleer-Van der Elst Theophiel, molenaar te Halle (notaris Claes)
- 1922, erfenis: en de kinderen
Toen in 1956 besloten werd het Zennewater uit het stadscentrum langs de Leide af te leiden, was de verwijdering van de dam van essentieel belang. Dat betekende meteen de doodsteek voor de molen die uiteraard, bij gebrek aan water, niet meer bedrijfszeker was. De demping van de oorspronkelijke Zennearm liet echter toe de benaming van de Leide om te vormen in deze van de Zenne, zodat de rivier terug onder deze benaming door Halle kan stromen. Er werd nog verder gemalen met een elektrische motor.
In 1975 stonden de bakstenen industriegebouwen nog recht. Ze hadden een verschillend volume en dateerden uit 19de en 20ste eeuw. Het woonhuis, met twee verdiepingen, een zadeldak (pannen), en vlechtingen, heeft, spijts de nieuwe gevel een oudere, mogelijk einde 18de-eeuwse-kern. Ze verdwenen bij de renovatie van de straat.
Literatuur
G. Renson, "Molens te Halle", Eigen Schoon en de Brabander, 1980, p. 311-323.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
C. De Maegd & S. Van Aerschot, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2N, Gent, 1975.
Borremans R. & Walschot L.. Fysisch kader en historisch wegennet als elementen van de situatie en het site van Halle (Brabant). Halle, Walschot, 1967, p. 41 e.v
Desmet R., Halle. Van Domein tot Stad. V.Z.W. Bellingahaim, 1995.
Martens Fr., Les environs de Hal d'après la Carte de Ferraris (1767-1777). In: Gedenkschriften van den Geschied- en Oudheidkundigen Kring van Halle, nr 2 1925, p. 22 – p. 29.
Oudiette Ch. Le Département de la Dyle, ou Première partie du dictionnaire et topographique des neuf départements de la Belgique. Bruxelles, Imprimé par Armand Goborria, An VII (1798), p. 144.
Renson G. Halle in de 18de eeuw. In: Verhandelingen Kon. Geschied- en Oudheidkundige Kring Halle, Nieuwe Reeks, nr 30, 1996, p. 174.
Vanvolsem J., Toponiemen van Groot-Halle. Verklarend register (Deel III). In: Hallensia. Nieuwe reeks, jrg. 30, nr. 1, 2008, p. 6.
Verbesselt J., Het Parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw. Deel I. De wording van de parochiën. Boek I. Zoutleeuw, Koninklijk geschied- en oudheidkundig genootschap van Vlaams-Brabant, 1950.
Verbesselt J., Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw. Deel XI: Tussen Zenne en Dijle. Boek 1. Brussel, Koninklijk geschied- en oudheidkundig genootschap van Vlaams-Brabant, 1972.
Verbesselt J., Het Parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw. Deel XX: Halle en Lembeek. Brussel, Koninklijk Geschied- & Oudheidkundig Genootschap van Vlaams-Brabant, 1987.
Verbesselt J., Het Parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw. Deel XXIII: De Dekenij Halle V. Brussel, Koninklijk Geschied- & Oudheidkundig Genootschap van Vlaams-Brabant, 1991.
Info Wim van der Elst, Laken, 03.11.2013.