De Bescheewegemolen was een houten koren- en oliewindmolen op een molenwal, type driezolder-staakmolen. Hij was gelegen op het gehucht "Bescheewege", op de westzijde van de Edewallestraat (vroegere Schaakstraat, steenweg Handzame-Edealle), op het kruispunt met de Noordbosstraat. Het gehucht Bescheewege is een uitloper van Handzame tussen Kortemark en Werken.

Op 20 maart 1787 bekwam Pieter Jan Theuninck, molenaar te Vladslo, het octrooi van keizer Jozef II van Oostenrijk (via de Financiële Raad te Brussel) om een graan- en oliewindmolen op te richten. De molen werd opgetrokken in 1788 en P. Theuninck werd zelf de molenaar. Hij blijkt zich vergallopeerd de hebben in de bouwkosten. In de Gazette van Gend van 26 nauari 1789 verscheen een verkoopsadvertentie: "Op donderdag 29 januari 1789, inde herberg “de Kroone” bij Joannes de Cherf in de parochie Bovekerke, wordt publiek verkocht: een extra schone koren- en oliewindmolen, dit jaar uit de grond nieuw gemaakt “na de alderbeste gouste”, voorzien van al het nodige tot het malen van graan en het stampen van olie, en voorzien van een voordelig octrooi. Ook inbegrepen een woonhuis en voordere edificiën, staande op 1 gemet 1 lijn 50 roeden zuiver erf in Handzame op het gehucht Bosch-scheewege. De molen wordt actueel nog  gebruikt door de eigenaar zelf, P. Thinnik (sic, = Theuninck), en komt vrij in gebruik met mei 1790. De prijs met verhoog staat nu op 770 £ 12 schell. 10 gr. wisselgeld. Inlichtingen bij de ontvanger Mergaert in Vladslo.".
Volgens het nog bestaande verkoopcontract uit 1789 werd de molen effectief verkocht.

Bij de inval van de Fransen in 1794, werd het  zogenaamd "Kapellebuschje" volledig omgehakt en werd de  kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Edewalle (gedeeltelijk ?) vernield (cf.  Pastoor D. Vanhautestraat 10). Het bronzen beeldje van Onze-Lieve-Vrouw van Troost uit deze kapel werd echter in veiligheid  gebracht door de molenaar Ignaas Vandewiele van de "Bescheewegemolen", die  het teruggaf aan Joseph van Huerne te Brugge, laatste heer van Edewalle.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Vandewiele-De Corte Ignatius, rentenier te Handzame
- later, erfenis: de kinderen: a) Vandewiele Louis, brouwer te Kortemark, b) Vandewiele Serafine, echtgenote Godelyn Yves, brouwer te Handzame en c) en de andere kinderen
- 17.08.1843, verkoop: Vandewiele Louis, brouwer te Kortemark (notaris Ketele)
- 27.08.1857, verkoop: Baert-Vanneste Joannes, koopman te Sint-Michiels (notaris Ketele)
- later, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Vanneste)
- 02.01.1873, deling: Buyssens-Baert Leopold, eigenaar te Outrijve (notaris Claeys)
- 03.12.1902, verkoop: Lammertyn-Beirlant Clement (+1923), molenaar te Ichtegem (notaris De Stappens - graan- en oleiwindmolen met rosmolen).

De familie Vandewiele was van hoog aanzien. Ze bekleedde verschillende openbare functies en bezat veel grond.

Volgens de kadastrale legger van Popp uit 1843 was de molen een olie-en korenmolen van categorie 2.

Rond 1850 nam Johannes Hoet het molenbedrijf over. In 1896 werd Herni Verlinde er pachter-molenaar. Hij was afkomstig van de Gryspeerdmolen te Gits.

In 1902 werd de molen verkocht aan de Koekelaarse molenaar Clement Lammertyn, die in 1905 naar de Bescheewegemolen kwam. Henri Verlinde verhuisde naar de Koutermolen in Kortemark.

De molenaarsknecht Desiré Deborra kreeg op dinsdagnamiddag 21 juli 1908 een slag van een draaiende molenwiek en werd getroffen aan het hoofd en in de ribben. Hij werd berecht en was enkele dagen later nog niet tot bewustzijn gekomen.

De nieuwe eigenaar-molenaar kende nog een tiental gelukkige jaren op de molen, tot aan de oorlog 1914-18. Op Duits bevel moesten hij en zijn familie in 1917 het molenerf verlaten en kregen ze als vluchtelingen een onderkomen in Diepenbeek (prov. Limburg).

De Duitsers vernielden de molen in oktober 1918. De teruggekeerde familie Lammertyn vond hun molen totaal verwoest terug. Clement Lammertyn stierf in 1923. Zijn schoonzoon Henri Delameillieure zou het molenbedrijf verder zetten: hij voerde in 1925 de molenwal af en installeerde er een stoom­maalderij.

Lieven DENEWET, Michel LOWIE & Herman HOLEMANS

Gazette van Gend, 26 januari 1789
Op donderdag 29 januari 1789, inde herberg “de Kroone” bij Joannes de Cherf in de parochie Bovekerke, wordt publiek verkocht: een extra schone koren- en oliewindmolen, dit jaar uit de grond nieuw gemaakt “na de alderbeste gouste”, voorzien van al het nodige tot het malen van graan en het stampen van olie, en voorzien van een voordelig octrooi. Ook inbegrepen een woonhuis en voordere edificiën, staande op 1 gemet 1 lijn 50 roeden zuiver erf in Handzame op het gehucht Bosch-scheewege. De molen wordt actueel nog  gebruikt door de eigenaar zelf, P. Thinnik (sic, = Theuninck), en komt vrij in gebruik met mei 1790. De prijs met verhoog staat nu op 770 £ 12 schell. 10 gr. wisselgeld. Inlichtingen bij de ontvanger Mergaert in Vladslo.

Gazette van Brugge en van de provincie West-Vlaanderen, 25 juli 1908 (jg. 115, nr. 89), p. 2, kol. 2.
Handzaeme.
- ONGELUK. - Dinsdag namiddag heeft Desiré Deborra, de knecht van Bosscheewegemolen eenen slag van de hekkens gekregen, aan het hoofd en in de ribben. Hij is moeten berecht zijn en is nog tot bezinning niet gekomen.

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1930 (oprichtingsoctrooi d.d. 20.03.1787).

Gedrukte bronnen
Gazette van Gend, 26 januari 1789.
Gazette van Brugge en van de provincie West-Vlaanderen, 25 juli 1908 (jg. 115, nr. 89), p. 2, kol. 2 (molenaarsknecht Desiré Deborra krijgt wiekslag)

Werken
M. Lowie., Handzame 1801-1976 dit was onze gemeente, Aartrijke, 1994, p. 107-109.
M. Lowie, Waar de molenwieken hebben gedraaid in Handzame, in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 1990, p. 35-48.
M. Werbrouck., Oude en nieuwe straten te Kortemark na de fusies, s.l., 1978, p. 70-71.
Christiaan Debusschere, Molengemeente Kortemark, Kortemark, MolenMagazine, 2003;
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
K. De Flou, Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel I, Brugge, 1914, kol. 877-878.
M. Werbrouck, De Bescheewegemolen, in De molens van Groot-Kortemark, Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 1990, p. 55-59.
M. Werbrouck, Edewalle Van Heerlijkheid tot Parochie. Deel I: de heerlijkheid, in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 2006, p. 32-38, 79-80, 213, 245-247.
Deschrevel E.H., over de redding van het beeldje in 1794.