Watermolen
Molen Immerseel
Hage
op het Groot Schijn
Op Immerseel, te Hage, draaiden op het Groot Schijn ooit twee watermolens (de ene in Deurne, de andere in Wommelgem).
In 1161 bevestigde hertog Godfried de abdij van Sint-Michiels in het bezit van al haar goederen waaronder "curtem de Hage cum molendino de Immerseele".
Ook in 1186 bevestigde Nicolaas, bisschop van Kamerijk (Cambrai), dat de Sint-Michielsabdij een molen bezat op het Groot Schijn.
Later kwam deze watermolen, alsook de molen te Scintfort (Deurne) toe aan de heren van Immerseel.
Op 9 maart 1464 werden beide molens door Jan Van Deurne, rentmeester van Immerseel, verhuurd aan Jacob van den Hese ("drye moelens, te wetene den wintmoelen te Wommelgem met noch twee watermoelens t Ymerseele metten woenhuyse metten wechghelde datmen heffende is van den dycke t Ymerseele").
De verhuring werd bepaald voor een termijn van twaalf jaar ("de coerenmolens mits 32 sisters rogs sjarelicx ende slachmoelen omme 5 ponde 10 schellingen grooten brabants").
Voor het jaar 1469 brandden de watermolens uit: "d'eene enen coerenmoelen en dander een smoutmoelen die binnen corte jaren affgebrant sijn".
Elisabeth van Immerseel, echtgenote van ridder Godfried Van Vilaein, verkocht in 1472 de verbrande molen(s) aan de stad Antwerpen met de belofte er geen andere op te richten. Er werd een spuihuis in opgericht voor het opvangen van de waters van het Schijn, die de nieuwe Herentalse vaart moesten voeden.
In de verkoopsakte lezen we: "... huenen watermolen metten arken, bruggen, dycke mitten stroemene ende loope vanden water als zij hadden ende houdende was binnen Dorne die geheeten was die molen t Ymerseele ende die mitten hyuysingen voerseyd affgebrant is..." en "... item is voert voerwaerde dat de stadt van Antwerpen gheen watermolen inde Schijnt binnen der herlichheyt van Wommelgem en sal setten noch doen setten noch laten setten..."
De verkoop geschiedde tegen een lijfrente van twee ponnd grooten brabants.
Het spuihuis, waarvan rond 1900 een prentkaart werd uitgegeven, werd in 1914-1918 door brand vernield.
Herman HOLEMANS
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, 1982, p. 111-112.
G. Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen", Antwerpen, 1986, p. 129-130.
J. Schobbens, "Les Environs d'Anvers", in: Touring Club de Belgique, 1930.
A. Sledsens, "Wommelgem vroeger en nu", Wommelgem, 1962.
A. Sledsens, "Wommelgem door de eeuwen heen. Tweede bijdrage tot de geschiedenis van Wommelgem", Boechout, 1965.
G. Springael, "Eenige Historische Herinneringen en Bijeenrapelingen over Wommelgem en omstreken", I-II, Antwerpen, 1897.
De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.