En aval de la route marchande médiévale vers Cologne (chaussée de Haecht), le Maelbeek alimentait encore quelques étangs, faisait tourner les roues du Wijngaertmolen, datant au moins de 1445 (rue Metsys), du Pladdermolen (av. Pr. Elisabeth) et du Nedermolen (rue Portaels). Ensuite, il décrivait dans les prairies humides une série de petits méandres avant de se jeter dans la Senne en un point qu'on peut situer assez précisément, à l'arrière de la cour du Familistère Godin.
-------------------
Stroomafwaarts van de middeleeuwse handelsroute naar Keulen (Haachtsesteenweg) voorzag de Maalbeek nog enkele vijvers van water, deed het rad draaien van de Wijngaertmolen van voor 1445 (Metsysstraat), het rad van de Pladdermolen (Pr. Elisabethlaan) en de Nedermolen (Portaelsstraat). Vervolgens beschreef hij door de vochtige graslanden een reeks kleine kronkels alvorens zich in de Zenne te storten op een plaats die men tamelijk precies kan situeren, achteraan de koer van de arbeiderswijk Godin.

De Wijngaertmolen werd voor 1445 opgericht op de Maelbeek aan de huidige Metsysstraat (rue Metsys), binnen ht huidige huizenblok Metsysstraat-Vleugelstraat. Hij was tijdelijk als papiermolen ingericht.

Eigenaars na 1830
- voor 1834, eigenaar: Pasteels Egidius en compagnie, molenaar te Schaarbeek
- 16.01.1843, verkoop: Blume Antonius, molenaar te Schaarbeek (notaris Verhaghen)
- 20.05.1857, verkoop: Jequier Louis, eigenaar te Brussel (notaris Vergote)

De watermolen werd in 1865 herbouwd als een stoommaalderij. Vanaf het einde van de 19de eeuw en tot 1906 bood dit pand onderdak aan de chocoladefabriek Schrevens-Schaltin (‘Monrégal’). In 1928 of 1929 werd het complex gekocht door handschoenenfabriek Gaston Samdam.  In de jaren 1980 vond de sprl PVDA, gespecialiseerd in de fabricage van ziekenhuismaterieel, er een onderkomen.
De oude maalderij werd in de jaren 1990 tot woningen omgebouwd. In 2001 de andere delen, o.m. het volume met kantoren en magazijnen herbestemd tot woningen en kantoren.

De overgebleven vierkante schoorsteen werd in 2016-2017 hersteld door de firma Coornaert uit Harelbeke.

Lieven DENEWET & Adriaan LINTERS

Eugène Van Bemmel & Henri Hendrickx, "Histoire de St-Josse-ten-Noode et de Schaerbeek...: Accompagnée de 2 cartes ...", 1869.
Alexandre Henne & Alphonse Wauters, "Histoire de la Ville de Bruxelles", Brussel, I-II, 1845.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961, p. 245;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1980. Brabantse wind- en watermolens. Deel 1: arrondissement Brussel-Hoofdstad", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem", 1989;
Paul Bauters & Marc Villeirs, "Les moulins à eau et à vent de Woluwe-Saint-Lambert et de la région bruxelloise. Histoire et technologie / Water- en windmolens van Sint-Lambrechts-Woluwe en van het Brussels gewest. Geschiedenis en techniek", Woluwe-Saint-Lambert/Sint-Lambrechts-Woluwe, 1996 (Musée communal de Woluwe-Saint-Lambert, cahier n° 2 / Gemeentelijk museum van Sint-Lambrechts-Woluwe, tijdingen n° 2).
(Adriaan Linters), "Vierkante schoorsteen in Schaarbeek wordt hersteld", VVIA-nieuwsbrief, 9 november 2016.
P. De Ridder & L. Goeminne, "De Herenmolen van het kapittel van St.-Goedele te Schaarbeek in 1370", Eigen Schoon en de Brabander, jg. 1980, p. 301-307.