Molenzorg

Wervik, West-Vlaanderen


Duitse oorlogsfoto, Gefreiter Reinmuth, 1917 (uit Bei Lille). Uitgave als prentkaart door Ons Molenheem, 1979.
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Belle Vuemolen
Molen Depinoy

Ligging
Komenstraat 44
8940 Wervik

noordzijde
kadasterperceel D536


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1775
Verdwenen
1917 - 25 maart, storm
Beschrijving / geschiedenis

De Belle Vuemolen of molen Depinoy (naar de laatste molenaar-uitbater) was een houten korenwindmolen aan de noordzijde van de Komenstraat (nr. 44), bij de herberg "La Belle Vue", op 600 meter ten westen van het centrum en heel dicht bij de Oliemolen Pardoen.

De staakmolen werd opgericht bij octrooi verleend door de Oostenrijkse keizerin Maria-Theresia op 8 juli 1775.

Hij staat nog niet aangeduid op de Ferrariskaart die rond die tijd werd opgemaakt. We zien hem wel in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) onder de foutieve benaming "Pardoenmolen" (deze was immers iets meer oostelijk gelegen, zie aldaar), op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

Deze tweezolder-staakmolen op teerlingen was tot op het einde uitgerust met twee houten pestelroeden.

Opeenvolgende eigenaars sinds 1834
- voor 1834, eigenaar: (van de grond) Van Elslande-Van Elslande Jean François, landbouwer te Wervik en (voor het gebouw) Ingelaire Casimir, molenaar te Wervik
- later, eigenaar: (van het gebouw) Engelaer-Taillieu, arbeider te Wervik
- 22.04.1850, verkoop: (van het gebouw) Van Elslande-Vanackere Jean Baptist, brouwer te Wervik (notaris Forrest)
- later, erfenis: (van de grond) Van Elslande-Van Elslande Jean François, de weduwe en de kinderen (overlijden van Jan Frans Van Elslande)
- 30.04.1857, deling: (van de grond) Van Elslande-Van Elslande Jean François, de weduwe, eigenares te Wervik (notaris Vuylsteke)
- 1874, erfenis (van de grond): Van Elslande-Van Elslande Jean François, de kinderen (overlijden van de weduwe)
- 1874, erfenis: erfenis (van het gebouw): Van Elslande-Vanackere Jean-Baptist, de kinderen (overlijden van Jan-Baptist)
- 17.09.1897, erfenis: (van het gebouw) Vuylsteke-Delaey Henri en deelhebbers (= de kinderen van Jean-Baptist), eigenaar te Brussel (overlijden van Julie Van Elslande, één van de kinderen)
- 12.09.1901, verkoop: (van het gebouw) Bataille-Lyoen Louis, ondernemer te Poperinge (notaris Devos)
- 04.06.1902, verkoop: (van de grond) Bataille-Lyoen Louis, ondernemer te Poperinge (notaris Meurillon).

De molen viel om op 25 maart 1917 door de luchtverplaatsing wegens de nabije inslag van een vliegtuigbom. Molenaar Depinoy was toen aan het malen. Enkele weken voordien was de trap al door een bominslag zwaar beschadigd. Vermoedelijk hadden deze bommen het pionierspark langs de spoorweg naar Ieper als doel. Molenaar Depinoy overleefde de val, maar hield er toch een groot lichamelijk en psychologisch trauma aan over. Hij was nog aanwezig op een voordracht over molens in het Stadhuis van Wervik op 14 maart 1962.

Er bestaat nog een Duitse oorlogsfoto, genomen door Gefreiter Reinmuth en opgenomen in het beeldalbum "Bei Lille" dat rond kerstdag 1917 werd uitgegeven. Dit album met 292 beelden samengesteld door een Beiers Infanterieregiment, toonde hun in de voorbije jaren verblijfsoorden aan het "Westelijk Front". Het samengebrachte materiaal moest als aandenken bewaard blijven voor de komende vredesjaren, als herinnering aan hun glorierijke dagen! Vier van deze beelden betreffen de stad Wervik (194-197). Deze foto werd in 1979 uitgegeven door Studiekring Ons Molenheem als prentkaart.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

(John Verpaalen), "Molen Depinoy in Wervik", Stichting Levende Molens Roosendaal, Nieuwsbrief nr. 80 (juli t/m september 2017), p. 2.
In de jongste reeks van tien kaarten “Molens van den Grooten Oorlog” vindt u bij nr. 37 een afbeelding van deze staakmolen. U leest in de toelichting dat deze in volle oorlogstijd, op 25 maart 1917, in elkaar stortte tijdens het malen en dat de molenaar met de schrik vrij kwam. Dankzij Herman Vanhoutte uit Wevelgem kunnen we omtrent deze gebeurtenis nog aanvullende gegevens verstrekken. Herman had onlangs een gesprek met Gérard Corneillie.  Hij was er inderdaad van op de hoogte dat de molen ingestort is toen zijn grootvader werkzaam was in de molen.  Volgens overlevering in de familie had dat echter niks te maken met een stormwind (zoals vaak wordt beweerd), maar door een bominslag vlakbij de molen. Wellicht was het een vliegtuigbom, wegens de nabijheid van het pionierspark langs de spoorweg naar Ieper, want een paar weken daarvoor was de trap al door een bominslag zwaar beschadigd. Molenaar Depinoy zou aan de aanval toch wel een groot lichamelijk en psychologisch trauma hebben overgehouden. ‘Grootvader is nooit meer gekomen als voorheen’, zou zijn moeder hem gezegd hebben.

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad (oprichtingsbundel, 8 juli 1775)

Iconografie
Stedelijke Oudheidkundige Commissie, Wervik. Fotocollectie Marie Ryon. Referentie BE SAWER PA/St.O.C./FC/ryo/F./194/St.O.C, 1 stuk (foto Molen Lepinoy, door gefreiter Reinmuth, uit het beeldalbum "Bei Lille").
Studiekring Ons Molenheem, Prentkaart uitgegeven in 1979 van de Molen Lepinoy.

Werken
Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005, p. 46-47.
J. Maes, "Wervikse molens", in: De Belgische Molenaar, LIX, 1959, p. 156, 190-192;
J. Maes, "Nog over Wervikse Molens", in: De Belgische Molenaar, LVII, 1962, p. 127;
R. Defrancq, Bijdragen tot de geschiedenis van Wervik, 1960, 128 p., ill.; vol. 2, 1961, 225 p., ill.; vol. 3, 1966, 267 p.-XXX p., ill.
Jacques Lorthiois, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (124).
(John Verpaalen), "Molen Depinoy in Wervik", Stichting Levende Molens Roosendaal, Nieuwsbrief nr. 80 (juli t/m september 2017), p. 2.

Mailberichten
Ton Meesters, Breda, 2017
John Verpaalen, Roosendaal, 2017
Herman Vanhoutte, Wevelgem, 2017
Leo van der Drift, Den Haag, 2017

Mondelinge mededeling
Gérard Corneillie, kleinzoon van de laatste molenaar Depinoy, 2017 (opgetekend door Herman Vanhoutte, Wevelgem).

Overige foto's

<p>Belle Vuemolen<br>Molen Depinoy</p>

Uit fotoboek van een Duits soldaat (1914-1918), met als onderschrift Holzwindmühle vor Wervicq (coll. Ton Meesters, Breda)

<p>Belle Vuemolen<br>Molen Depinoy</p>

Duitse oorlogsfoto (coll. Ton Meesters, Breda)

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 24 juni 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens