Deinze, Vlaanderen, Oost-Vlaanderen
- Naam
- Nieuwe Windmolen, Molen Janssens, Molen D'Hooge
- Ligging
- Kouter 39
9800 Deinze
noordzijde
ten O v.d. Aaltersesteenweg
Klepkouter
kadasterperdeel A413
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Gebouwd
- 1787
- Verdwenen
- 1921, sloop
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen, oliemolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 5129
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Nieuwe Windmolen, Molen Janssens of Molen D'Hooge was een houten koren- en oliewindmolen op de noordzijde van Kouter (nr. 39), op de Klepkouter, iets noordelijker dan de K lepkoutermolen.
De staakmolen op torenkot werd opgericht in 1787 mits octrooi afgeleverd door de Oostenrijkse keizer Jozef II op 25 januari 1787 aan Benedictus van Rechem. Deze oprichting was uiteraard niet naar de zin van de molenaar van de Klepmolen die niet graag zo dichtbij een concurrent-molenaar kreeg. Het kwam dan ook tot een betwisting. De molen werd opgetrokken door de gebroeders Pieter en Judocus Hoste, molenbouwers te Ruiselede.
In de "Gazette van Gend" van 12, 19 en 26 september 1793 verscheen een verkoopsadvertentie. Daarin lezen we dat de molen tot heden "met goed succes" werd gebruikt door Benedictus van Rechem en dat naast de koren- en oliewindmolen een "roskot" stond.
Of deze verkoop heeft plaats gehad, is niet duidelijk. Amper vijf jaar later verscheen immers al een nieuwe advertentie in de "Gazette van Gend" (21 en 31 mei 1798): "In de herberg van Pieter Minnens op Deinze-Buiten wordt op 23 messidor en 7 thermidor openbaar verkocht: een woonhuis, dienende als herberg, met een schone oliewindmolen, staande op de wijk De Kleppe, palende Z. de steenweg; actueel gepacht door Benedictus van Rechem. Inlichtingen bij de burgers Minne en De Rym in Wakken."
We zien hem aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het rond grondoppervlak van een staakmolen op torenkot, op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).
Opeenvolgende eigenaars:
- 1787-1788, opbouw: Benedictus van Rechem, bouwheer
- 05.10.1793, openbare verkoop
- voor 1834, eigenaar: D'Hooge Leopold, molenaar te Deinze
- 27.09.1879, deling: a) D'Hooge Jean François, molenaar te Deinze, b) D'Hooge Virginie en c) D'Hooge Rosalie (notaris Roels - graanwindmolen)
- later, erfenis: a) D'Hooge Jean François, molenaar te Deinze, b) D'Hooge Virginie, c) de erfgenamen van D'Hooge Rosalie (overlijden van Rosalie D'Hooge)
- 17.02.1898, verkoop: De Keyzer-Janssens Camille, de weduwe, zonder beroep te Elsene (notaris De Lorge)
- 22.03.1911, verkoop: Janssens-De Roose Camille, molenaar te Deinze (notaris Blanckaert)
In 1921 werd de molen gesloopt.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Archiefbronnen
Rijksarchief Gent, "Oud archief Deinze", nr. 126 (onderzoek op Deinze-buiten naar de afstand tussen twee molens a° 1787, met grondplan).
Rijksarchief Gent, "Oud Archief Deinze", nr. 230 (landboek Deinze van 1784)
Rijksarchief Gent, "Oud archief Deinze", nr. 232, f° 271-272. Het Quoteboek is, op de laatste folio, gedateerd 18 oktober 1788.
Gedrukte bronnen
"Gazette van Gend", 12, 19 en 26 september 1793.
"Gazette van Gend", 21 en 31 mei 1798 of 2 en 12 prairial jaar VI
Werken
Paul Huys, “Drie windmolens op Deinze-buiten (Kouter) in 1788”, in: “Contactblad van de Kring voor geschiedenis en kunst in Deinze en de Leiestreek”, jg. 24, nr. 3, juli-augustus-septembzer 2004, p. 3185-3186 (nr. 1939)
A. Cassiman, Geschiedenis der Stad Deinze, (Bijdragen tot de geschiedenis der stad Deinze en van het land aan Leie en Schelde, XX-XXI, 1953-1954, p. 166).
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-E", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 1998;
Goeminne Luc, "Windmolens en rosmolens te Deinze-binnen", in: Geschiedkundige Kring Deinze, jaarboek 2011, p. 91-126.
Goeminne Luc, De windmolens op Deinze-buiten, Bijdragen tot de geschiedenis van Deinze en de Leiestreek, LXXI, 2004, p. 481-492.