Sint-Gillis, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussels Hoofdstedelijk Gewest
- Naam
- Molen onder de Vijver, Molen in den (Ijzeren) Breme, Schorsmolen, Volmolen
- Ligging
- Chaussée d'Alsemberg
1000 Sint-Gillis
vlak buiten de Hallepoort
op de Elsbeek (overwelfd kort na 1830)
Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Brussels Hoofdstedelijk Gewest
- Gebouwd
- voor 1347 (schorsmolen) / 1393 (volmolen)
- Verdwenen
- 1829, sloop
- Type
- Onderslag watermolen
- Functie
- Korenmolen, runmolen, volmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 5352
Karakteristiek
© Detail van tekening. Repr. Verzameling Ons Molenheem
Beschrijving / geschiedenis
De Molen onder de Vijver, de Molen in de (Ijzeren) Breme, Schorsmolen of Volmolen (naar hun functies) was een watermolen met onderslagrad, gelegen op de Elsbeek aan de Alsembergsesteenweg (Chaussée d'Alsemberg), vlak bij de nog bestaande Hallepoort.
De molen werd op 16 juni 1347 door Jan Van Beerte verpacht aan vier Brusselse leerlooiers (huidenvetters) mits 27 pond per jaar.
Op 14 juni 1393 stonden hun erfgenamen de molen af aan de stad die een volmolen oprichtte naast de reeds bestaande schorsmolen. Hij werd toen Molen in de Breme genaamd. In 1537 werd hij tegen 80 gulden per jaar verhuurd. Werd tijdelijk tot graanmolen omgebouwd.
De watermolen werd in 1829 afgebroken. Kort na 1830 werd de Elsbeek overwelfd.
Overblijfselen van deze molen kwamen aan het licht tijdens opgravingen in 1998.
Lieven DENEWET
Literatuur
Lieven Denewet, "Volmolens voor wol en zeemleder in Vlaanderen en Waals-Brabant. Deel 1. Geografische en chronologische inventaris", Molenecho's, jg. 15, 1987, nrs. 2-3, 158 p. (themanummer).
Guy-Laurent van der Beeck & Pierre Mattelaer, "Le Nieuwmolen: Chronique d'un moulin disparu", in: Cahiers bruxellois, vol. 38, 2004-2005, p. 1-32.
Jean-Pierre De Staercke & Pierre Dejemeppe, "Sint-Gillis. Acht eeuwen geschiedenis(sen)", Brussel, Editions Mardaga, 2016, p. 24.
Dubreucq J., Bruxelles 1000, une histoire capitale : 8 sections anciennes de Bruxelles en 9 volumes, Brussel, 1996-2000, p. 8, 40-45, 50, 52.
Dons R., 'Commentaire de la carte toponymique de Saint-Gilles-Bruxelles (1262-circa 1860)', Le Folklore brabançon, 252, 1986, p. 351-353.
Alexandre Henne & Alphonse Wauters, "Histoire de la Ville de Bruxelles", Brussel, I-II, 1845.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1980. Brabantse wind- en watermolens. Deel 1: arrondissement Brussel-Hoofdstad", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem", 1989.
Paul Bauters & Marc Villeirs, "Les moulins à eau et à vent de Woluwe-Saint-Lambert et de la région bruxelloise. Histoire et technologie / Water- en windmolens van Sint-Lambrechts-Woluwe en van het Brussels gewest. Geschiedenis en techniek", Woluwe-Saint-Lambert/Sint-Lambrechts-Woluwe, 1996 (Musée communal de Woluwe-Saint-Lambert, cahier n° 2 / Gemeentelijk museum van Sint-Lambrechts-Woluwe, tijdingen n° 2).
