Molenechos's Homepage Molenechos.org

Deinze, Vlaanderen, Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Hospitaalmolen
Ligging
Karel PicquƩlaan
9800 Deinze
zuidzijde
Hulhage
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
voor 1361 / kort na 1446
Verdwenen
1381, oorlog / voor 1472
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
5837

Beschrijving / geschiedenis

Het Sint-Blasiushospitaal van Deinze werd rond 1230 opgericht. Het stond oorspronkelijk op de hoek van de huidige Gentpoortstraat en de Kaaistraat. Het domien liep door tot aan de Leie en de huidige Kalkhofstraat.

De windmolen van dat hospitaal stond aan de weg naar Bachte, op Hulhage, in de richting van de Rekkelingebrug (aan de zuidzijde van de huidige Karel Picquélaan), onder de heerlijkheid Nevele.

De staakmolen werd reeds vermeld in 1361 maar werd door de Gentenaars vernield in 1381. Kort na 1446 werd hij herbouwd. Het leenregister van Nevele uit 1460 vermeldt o.m. de volgende eigendommen op Deins grondgebied: "den winde van den muelenwal te Deynse waer de Hospitaelmeulen op staet".

Kort nadien verdween de molen opnieuw. We vinden immers enkel molenwal-toponiemen:
- 1472: hospitaels muelewal
- 1493: omtrent spetaele muelewalle
- 1556: omtrent spitael muelewal
- 1596: over hospitael muelewal.

De molenwal werd nog vermeld in 1737 ind e betwisting over het oprichting van een windmolen te Zeveren. De erfvrouw van Nevele, Anna-Carolina Theresia della Faille, merkte op dat "haeren lande van Nevel voorsien is van het recht van vrije maelderije ende bannaliteyt, tot soo verre, dat aenden heere vanden selven lande, competeert het recht vanden winde, vanden meulenwalle te Deynze, daer den hospitael meulene op staet" en dat "den meulenwalle van het hospitael van Deynse disteert beth drije quartuers vanden naesten meulen ... op den lande van Nevel" en "dat den meulen van Severen maer en soude afgheleghen wesen ... van min als een half ure van de banmeulens van Nevel". Dit zou als gevolg hebben dat de op te richten molen te Zeveren "zeer weinich soude connen te maelen hebben". Het protest mocht niet baten, de molen werd te Zeveren toch ogericht in 1737.

Luc GOEMINNE

Literatuur

A. Cassiman, Geschiedenis der Stad Deinze, (Bijdragen tot de geschiedenis der stad Deinze en van het land aan Leie en Schelde, XX-XXI, 1953-1954, p. 166).
Goeminne Luc, "Windmolens en rosmolens te Deinze-binnen", in: Geschiedkundige Kring Deinze, jaarboek 2011, p. 91-126.
Goeminne Luc, De windmolens op Deinze-buiten, Bijdragen tot de geschiedenis van Deinze en de Leiestreek, LXXI, 2004, p. 481-492.
Anthony Statius, "Astene. Luc Goeminne (81) schrijft boek over Deinze in twaalfde eeuw. "Armoede, doodslag en veel ruwe seks", Het Laatste Nieuws, 05.02.2016.