De ouste watermolen van Brugge stond in de Reie, bij de huidige Molenbrug in de Molenmeers. Het ging om een watermolen die bij de stadsgracht stond, tenn zuidoosten van de grafelijke burcht, dicht bij de 'molenbrug' die de uitgang was van stad, richting Aardenburg. Dit deel van de stadsgracht diende tegelijkertijd ook als spaarbekken of molenvijver voor de watermolen, in noordoostelijke richting gelegen.

Die molen moet er al heel vroeg hebben gestaan want op het einde van de jaren 1100 sprak men van "de oude molen". De stadsgracht werd er gesitueerd als "an de oude molen".

Door het instorten van het (houten) sluiswerk van deze grafelijke watermolen, stroomde het water uit deze gracht bijna volledig weg, zodat de stad op deze plaats onbeschermd lag. Om het wegstromende water tegen te houden, werd een dam opgeworpen in juni 1128.

Galbert van Brugge (Gualbertus) vermeldt dit gebeuren in zijn verhaal, geschreven in het Latijn, over de vijandelijkheden rond de grafelijke burcht en over de moord op de Vlaamse graaf Karel de Goede (zie in bijlage). De watermolen bestond tot zeker in de 13de eeuw.

De watermolen blijft verder leven in de huidige straatnaam Molenmeers. De oudste vermelding ervan dateert van 1302: "in die Moelemeersch". De straat Molenmeers, die loopt van de Langestraat naar de Jerusalemstraat, werd door een onbebouwd stuk grond getrokken die duidelijk moerassig was.

Op deze strategische plek kruisen een oude land- en waterweg mekaar. Tot zeker in de 13de eeuw stond daar ook een van de zeven poorten van de oude stadsomwalling. Dit mooie stukje Brugge vormt vandaag een beschermd stadsgezicht. De meest diverse bewoners schreven er geschiedenis.

Lieven DENEWET

Galbert van Brugge, "De moord op Karel de Goede: 1127". Uitgave: Demyttenaere A., Derolez A., Devliegher L., Van Caeneghem R.C., Antwerpen, Mercatorfonds, 1978, 274 p.
Luc Devliegher, "Galbert en de topografie van Brugge", in: Galbert van Brugge, de Moord op Karel de Goede", Antwerpen, Mercatorfonds, 1978, p. 254-264.
G.L. Ganshof, "Iets over Brugge gedurende de preconstitutionele periode van haar geschiedenis", in: Nederlandse historiebladen, 1, 1938, p. 231-303.
K. De Flou, Toponymie van Westelijk Vlaanderen..., Brugge, dl. XVII, p. 101-103.
M. Coornaert, Watermolens en Hilteweren in West-Vlaanderen", Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige Kring De Gaverstreke, 1980, p. 45-53 (46).
Luc Devliegher, "De huizen van Brugge", Brugge, 1975, p. 230-234.
H. Gevaert, "Brugse bruggen", Brugge, 2001, p. 73.
Albert Schouteet, "De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis", Brugge, 1977.
Strubbe E.I., "Van de eerste naar de tweede omwallng te Brugge", Handelingen van de Maatschappij voor Geschiedenis, jg. 100, 1963, p. 271-300.
Verhulst A., "Les origines de l'historie ancienne de la ville de Bruges (IXe-XIIe siècle") in: Le Moyen Age, 1960, p. 37-63.
Dhondt J., "De vroege topografie van Brugge", Handelingen van de Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, XI? 1957, p. 10-11.
Goeminne Luc, "Het verhaal van Galbertus over de moord op Karel de Goede en de grafelijke watergraanmolen te Brugge in 1127", Molenecho's, X, 1982, p. 96-97.