Molenzorg

Overpelt (Pelt), Limburg


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Slagmolen op de Kadijk
Verbrande Molen
Het Mulken

Ligging
Kadijk
3900 Overpelt (Pelt)

hoek Heggestraat
op de Holvenloop
uitmonding Neuzerloop


toon op kaart
Type
Onderslag watermolen
Functie
Oliemolen
Gebouwd
voor 1555
Verdwenen
ca. 1580, oorlog
Beschrijving / geschiedenis

De Slagmolen op de Kadijk was een kleine watermolen met onderslagrad, ingericht als slag- of oliemolen. Hij was gelegen op de Holvenloop, waar de Neuzerloop uitmondt, op de hoek van de Kadijk en de Heggestraat.

Volgens de hoogtelijnen op de stafkaart van Overpelt ontspringt de Holvenloop (Holvensebeek) in het Plat op een hoogte van 50 à 51 meter en op de Kadijk bedraagt deze 43 meter. Links van de Over 't Waterstraat, een twintigtal stappen voor de spoorwegbrug, is de rest van een stuw of sluis te zien (in beton, dus vrij recent). Ter plaatse is de bedding van de beek 2 meter breed en 1,76 meter diep.

De molen werd voor het eerst vermeld in 1555: "Die slach ofte oliemolen op quaetdijk beke gelegen". Een volgende vermelding dateert van 1578.

Tijdens de troebelen in de jaren 1580 werd de molen in brand gestoken. Getuige hiervan de vermeldingen uit 1605 "Het afgebrant moelken opde Cadijck" en uit 1626 "aent verbrant muelken".

In 1775 schreven de burgemeesters in hun Privilegie- en memorieboek: "in den jaere 1737 of daer omtrent heeft sekeren Edmundus Jansens van professie eenen molenaer bij princelijk octroije bekomen gehadt die licentie van te mogen hertimmeren eenen koren molen voormaels genaemt het verbrant muelken". Deze oprichting werd evenwel niet uitgevoerd. Op de Ferrariskaart van ca. 1775 is op die plaats geen enkele constructie te zien.

De molen leefde wel nog verder in de toponymie: Molenbroek, "Molekesbroek", "Moleke" en het "Mulken". In de Atlas der Buurtwegen van 1845 vinden we de "Molekeswegel" (wegel van Overpelt-dorp naar Lommel via Kadijk en Over 't Water) en de "Mulkenstraat", ook "Quadijkerstraet" genoemd, naar de Houtmolen.

Jaak PERRIENS & Lieven DENEWET

Literatuur

Archieven
Gemeentearchief Overpelt, nr. 3, "Privilegie- en memorieboek" (1775).

Werken
Jaak Perriens, "Vergeten molens in Overpelt", in: Een verhaal ove Water en Wind, jg. 27, nr. 106, dec. 2015, p. 15-19.
Jos Molemans, "Toponymie van Overpelt", 1975.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 21 september 2019

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens